Merkez dolara müdahaleden korkuyor mu
Güncelleme Tarihi:
Merkez Bankası'nın, küresel ekonomideki yavaşlama ve Avrupa'daki borç kaygısıyla değer kaybeden kur karşısında sert müdahaleden çekinmesi, gündeme 'Merkez elindeki rezervleri bitirmekten korkuyor mu' sorusunu getirdi.
Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı hafta sonunda yaptığı açıklamalarda dolarda 1.85 TL'nin üzerinin hoş karşılanmayacağı mesajını vermişti. Ancak, dolar bu haftaya paritenin olumsuz etkisiyle TL karşısında hızlı başladı ve bugün 1.90'ın üzerine çıkarak rekor tazeledi.
Merkez, dolardaki bu hızlı yükselişe rağmen dolar satış ihalelerinde miktarı, yükselişin ateşini söndürecek şekilde belirlemedi. Bugün, açılan 140 milyon dolarlık ihale de kurdaki yükselişi frenleme konusunda zayıf kaldı.
Yükselen kurlar karşısında Ağustos başında yeniden döviz satış ihalelerine başlayan Merkez'in elindeki dolar cinsinden döviz rezervlerin toplamı 85 milyar dolara kadar geldi. Rezervlerin miktarı Temmuz'da yaklaşık 92.5 milyar seviyesinde bulunuyordu.
Hurriyet.com.tr'ye konuşan ekonomistler yaptıkları açıklamalarda Merkez'in kararların arkasında 'korku'dan çok doğru zamanlamayı yapma isteğinin yattığına dikkat çekti.
CEPHANEYİ DOĞRU KULLANMAK İSTİYOR
Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Burak Saltoğlu, Banka'nın müdahale konusunda çekinmediğini ancak cephanesini doğru kullanmak için uygun zamanı beklediği değerlendirmesini yaptı.
"Merkez Bankası'nın rezerv konusunda çekindiğini düşünmüyorum. 85 milyar dolar, korku yaşatacak kadar az bir rezerv değil. Bence Merkez, piyasanın nerede satış yönünde tepki vereceğini ve bu küresel çapta yükselen ateşin sönmeye başlayacağını görmek istiyor. Hareket küresel olduğu için, cephanesini boşa harcamak istemiyor. Çünkü karşımızda bir fırtına var ve Merkez fırtınanın dinmesini bekliyor. Böylece atacağı adımın anlık olmaktan çok, uzun vadeli fayda sağlamasını ve kalıcı olmasını amaçlıyor. Kurdaki bu hareketin kısa vadede enflasyon üzerinde de sıkıntı yaratmayacağını düşünürsek, Banka kuru daha çok söylemle etkilemeye çalışıyor" dedi.
MÜDAHALE BİR SANATTIR
Radikal Gazetesi yazarı ekonomist Uğur Gürses de, Merkez'in beklemesinin arkasında rezervden yana bir korku olmadığını doğru yerde doğru zamanda hamle yapma isteğini etkili olduğuna dikkat çekti.
Gürses şöyle devam etti, "Döviz ile ilgili her karara müdahale diyoruz, bunlar müdahale değil. MB Başkanı'nın geçtiğimiz dönemde döviz kurunun yüzde 5 ile 10 arasında yüksek demesinden sonra gerçek anlamıyla müdahale gelmedi. Merkez açtığı alım ve satım ihaleleriyle, döviz arz ve talebinde küçük oynamaları düzeltiyordu.
"Merkez'in şu anda bir hamle yapmamasının arkasında ise nasıl davranacağının sinyalini vermek istemeyişi yatıyor. Ayrıca, Merkez bankacılığında müdahale bir sanattır. Onların cephesinden bakıldığında doğru yerde, doğru zamanda girmeyi bekliyorlar. Düşünün ki; şimdi 500 milyon dolarlık bir müdahale yaptı ve yükselişi durduramadı. Merkez'in daha sonraki günlerde ne olacağını da hesaba katması lazım."
ÇOK DA ETKİLİ OLMAZ
T-Bank Başekonomisti Dr.Veyis Fertekligil ise Merkez'in müdahalede geç kaldığını ve ne kadar müdahale ederse etsin kur üzerindeki etkisinin bu noktada sınırlı kalacağını söyledi. Fertekligil, bu nedenle Merkez'in beklemeyi seçeceğini ve rezervlerini boşu boşuna harcamayacağını düşündüğünü ifade etti.
Fertekligil, "Merkez ne kadar müdahale ederse etsin, yurtdışındaki o kadar karışıklık var ki, bu etkili olmayacaktır. Belki, iki ya da üç milyar dolar satsa kısa vadede etkili olabilir ancak daha sonra yeniden aynı seviyelere gelme olasılığı yüksek. Zira, bu Brezilya'da denendi ve sonuç alınamadı.
O nedenle şu anda çok geç. Tek çözüm faiz yükselmesi olabilir ama onu da büyümenin önüne geçmemek için yapmak istemeyecektir. Diğer yandan söylemlerle de dövizi baskılamak mümkün olmuyor. Bunlar havada kalıyor. Merkez Bankası'nın o nedenle şu anda beklemekten başka yapacak çok şeyi yok."