Kredi kartı borcu ‘saldırgan bankalar’ yüzünden tırmandı

BDDK BaÅŸkanı Tevfik Bilgin, ‘Sorunlu kredi kartı alacaklarının 1 katrilyon 164 trilyon liraya çıkması, bankaların saldırgan ve yanlış pazarlama yöntemi uyguladıklarını gösteriyor. Bu rakam, sokakta kredi kartı pazarlamanın da yanlışlığını gösteriyor’ dedi.Bilgin, yeni yasa tasarısıyla, ‘Kredi kartını öldürmeyi deÄŸil, sistemi disipline etmeyi hedeflediklerini’ söyledi.BANKACILIK Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) BaÅŸkanı Tevfik Bilgin, geçen yılsonu, 734 trilyon lira düzeyinde olan sorunlu kredi kartlarının, sekiz ayda 1 katrilyon 164 trilyon liraya yükselmesine ‘bankaların agresif pazarlama yöntemlerinin’ yol açtığını söyledi. Bilgin, ‘Maalesef, geçen sene yapılan saldırgan ve yanlış pazarlama yaklaşımlarının sonuçları bu yılın sekiz aylık rakamlarından okunabilir’ dedi. Bilgin, Bakanlar Kurulu’nda imzaya açılmak üzere olan Kredi Kartları Kanun tasarısı taslağı ve konut kredileri ile ilgili sorularımızı yanıtladı. Türkiye’de 28 milyon kredi kartı bulunduÄŸunu ve böyle bir enstrümanı ‘öldürmek’ gibi niyetlerinin bulunmadığını vurgulayan Tevfik Bilgin, ‘Amaç bu enstrümanı daha da geliÅŸtirmek. Ama pazarlama yöntemlerine de çekidüzen getirilmesi gerekiyor’ dedi. Bilgin’in deÄŸerlendirmeleri şöyle:FAÄ°ZLER Ä°KÄ° NEDENLE YÃœKSEK: Kredi kartı faizlerinin yüksek olmasının iki nedeni var. Kredi kartları, bankalar için en teminatsız kredidir. ÇoÄŸu, kefil bile aramıyor. Bu bir risk. Ä°kinci önemli sebep de, bankaların belli bir oranın batacağını veya takibe dönüşeceÄŸini önceden varsaymaları. Ortama ve trende bakarak bir oran belirliyorlar. Takibe dönüşecek sorunlu kredi oranı baÅŸtan belli olunca, faiz de buna göre belirleniyor. Ve kredi kartı borcunu düzenli ödeyen müşteriler, bu faizle ödememe ihtimali bulunanları finanse etmiÅŸ oluyor. Ama, bileÅŸik faize baktığınızda ortaya çıkan 100 puanlık farkın sebebini de izahını da bankacılara sormakta yarar var. Aradaki fark çok yüksek.DÜŞÜK FAÄ°ZLÄ° KART ALIN: Çözüm, tüketicilerimizin düşük faiz uygulayan kredi kartı veren bankalara baÅŸvurmasıdır. Buna bir engel yok. Mevcut tüketici mevzuatına göre önleri açık. Tasarıyla da çıkmak isteyenlere kolaylık saÄŸlanıyor. Banka faizi arttırdığında müşteri karttan çıkmak istiyorsa, bu artış belirli bir süre iÅŸlemeyecek. Kredi kartı limiti konusunda bizim ilk dizaynımız, gelirin üç katını aÅŸamayacağı yönündeydi. Hem de bankacılık sisteminin tamamı açısındandı. Tepkiler gelince, gelirin iki katı oldu, ama herbir banka açısından. Bu önemli bir deÄŸiÅŸikliktir. Konut kredisinde faiz hesabını dikkatli yapınBDDK BaÅŸkanı Tevfik Bilgin, ‘Bazı bankaların topladığı mevduattan daha düşük faizle konut kredisi verdiÄŸi görülüyor. Bazı bankalar faizlerin gelecekte daha da düşeceÄŸini tahmin ederek bugünden piyasada dominant olmak istiyor. Aradaki boÅŸluk böyle açıklanabilir. Ama bu zarar yaratan bir boÅŸluk anlamına gelmiyor. Bankalarımız, belli alanda, belli dönem için beklentiyi satın alarak kárdan feragat ediyor. ‘Faizi bugünden indirip, piyasayı domine edeyim’ diye bakıyor’ dedi. Bilgin, konut kredilerini şöyle deÄŸerlendirdi: STANDART FAÄ°Z LÄ°MÄ°TÄ° OLAMAZ: Konut kredilerinde ‘inilebilecek en düşük eÅŸik’ diye standart bir faiz oranı olamaz. Çünkü her bankanın maliyet yapısı, birbirinden farklı. Kiminin ÅŸube sayısı, kiminin personeli, kiminde duran yüklü vadesiz mevduat gibi parametreler, bu faizi belirliyor. Her bankanın maliyet yapısını ayrı ayrı analiz etmek lazım. Bankaları dikkatle izliyoruz. Piyasaya çok müdahaleci olmak istemiyoruz. Bizim için önemli olan, bankaların mali bünyesinin saÄŸlamlığı ve bazı enstrümanların sürdürülebilirliÄŸi. Konut kredisi güdük kalan bankacılık sistemini açmakta en önemli anahtar olacak. Bu kredileri gözbebeÄŸimiz gibi dikkatli izlemek durumundayız. KONUT BANKALARIN BÃœYÃœK RÄ°SKÄ°: Konut kredisini vaktiyle yüzde 2’den kullanmış tüketici, isterse ÅŸimdi 1.20’e düşüren bankaya gidebiliyor. Bu konu pazarlığa açık. Çünkü mevzuat açık. Tüketiciyi Koruma Kanunu’nu iyi analiz etmek lazım. Bu, tüketici lehine. Ama bankalar için konut kredisinde önümüzdeki dönem için en büyük risk, o günün koÅŸullarıyla kullandırılan belli faiz oranlarının, diÄŸer bankaların rekabetiyle düşük faiz oranlarına dönüştürülmesi. Bankalar geleceÄŸe yönelik hesaplarında hep belli veri tabanını baz alır. Dolayısıyla kredi tutarları yükseldikçe, bu ÅŸekilde belirsizleÅŸen portföyle bankayı yönetmek, projeksiyon yapmak zor. O nedenle bu gibi kredilerde, sabit faizin yanında, deÄŸiÅŸken faizin de sunulması lazım. Tan: Karta iki maaÅŸ limiti Türkiye gerçeklerine aykırı BÄ°RLEÅžMÄ°Åž Markalar DerneÄŸi (BMD) BaÅŸkanı Saruhan Tan, hükümetin perakende sektörünün taleplerini dikkate almasının kendilerini mutlu ettiÄŸini belirterek, ancak iki maaÅŸla sınırlandırılan limitle, kredi kartlarına uygulanan faize iliÅŸkin bir düzenleme yapılmamasının eksiklik olduÄŸunu bildirdi. Saruhan Tan, yaptığı yazılı açıklamada, hükümetin hazırladığı Kredi Kartları Yasa Taslağı’nın genel hatlarıyla perakende sektörünün taleplerini karşıladığını vurgulayarak, limite getirilen kısıtlamaların ise Türkiye gerçekleriyle örtüşmediÄŸini kaydetti. Tan, faiz oranları, bileÅŸik faiz uygulaması, gecikme faizinin son ödeme tarihi yerine hesap kesim tarihinden alınması gibi daha pek çok yanlış konusunda hükümeti uyardıklarını ve konuyu BDDK yetkilileriyle görüştüklerini hatırlattı. Â