Kentsel dönüşüm için kaynağı nerden bulacağız
Güncelleme Tarihi:
ÇEVRE ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, eskiden açık sözlü bir bürokrattı şimdi de açık sözlü bir bakan olarak yola devam ediyor. Kentsel dönüşüm için 20-25 milyar dolarlık kaynağa ihtiyacı olduğunu söyledi ve bu kaynağın ‘yok’ olduğunu vurguladı. Kaynak nerden bulunacak?
BAŞBAKAN Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘siyasi ikbali pahasına’ yapacağını söylediği kentsel dönüşümün gerçekleşeceğine dair benim bir endişem yok. Ancak, öyle anlaşılıyor ki ortada işin özellikle ‘kaynak’ tarafında bir belirsizlik var. Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar, açık sözlü bir bürokrattı şimdi de açık sözlü bir bakan olarak yola devam ediyor. Kentsel dönüşüm için 20-25 milyar dolarlık kaynağa ihtiyacı olduğunu söyledi ve bu kaynağın henüz ‘yok’ olduğunu vurguladı. Peki kaynak nerden bulunacak?
BAKANLAR ÇÖZECEK
Kentsel dönüşümde üç oyuncu var. Biri vatandaş, biri müteahhit biri de kamu. Kamu tarafından merkezde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, yerelde belediyeler başrol oynayacak. Bu üç oyuncu da kentsel dönüşümden ‘maddi kazanç sağlamak için’ savaşırsa biz bu işi başaramayız. Çünkü vatandaş canını verir malını vermez. Müteahhit de kar edemeyeceğini görürse kazma vurmaz, çivi çakmaz.
Kamunun mutlaka fedakarlık yapması ve bu işe ‘tulumbadan su çıkarmak için gerekli su gibi’ kaynak aktarması gerekiyor. Maliye Bakanı Mehmet Şimşek Batmanlı ve kentsel dönüşümün önemini çok iyi biliyor. Bence Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın ihtiyacı olan kaynağı vermek için bir çözüm bulacak. İki bakan oturup anlaşacak. Bunun olması için Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın devreye girmesini beklememek lazım. Başbakan siyasi geleceğini feda etme pahasına bu işi yapmak için kararlı olduğunu söylediğine göre başka söze gerek bırakmadan işin çözümü mümkün.
BANKALAR DÖNÜŞÜME GİRECEK
Peki kamu 20-25 milyar dolar kaynak aktarabilir mi? Bence aktaramaz ve aktarması da doğru olmaz. Kamudan makul ve yeterli miktarda kaynak imkanı sağlanırsa bankalar kentsel dönüşüme çok büyük kaynaklarla girebilir.
Bunun ilk örneğini de Esenler’deki pilot uygulamada gördük. Türkiye İş Bankası bu ilçede belediyenin de dahil olduğu ve vatandaş için hem güvence hem de imkan sağlayan bir modelin temelini attı. Türkiye’nin milli bankasına da bu yakışırdı. Bu bankamızın ortaya koyduğu modelin diğer bankalarca incelenmesini ve bolca taklit edilmesini diliyorum. Sanırım İş Bankası da en çok bu konuda taklit edilmek ister.
Deprem riski yüksek ekonomi iyi gidiyor
KENTSEL dönüşümü bu kadar konuşabilmemiz ve bu konuda umutlu olmamızın iki önemli nedeni var. Biri deprem ülkesinde mevcut bina stokunun durumunun çok kötü olması. Sadece İstanbul’da 5.5 şiddetindeki bir depremin bile 60 bine yakın binayı oturulamaz hale getireceği tahmin ediliyor. Dolayısıyla kentsel dönüşümü deprem yapmadan biz yapmalıyız. İkinci nedenimiz ise Türkiye’nin ekonomisinin küresel krize rağmen bir kentsel dönüşümü finanse edecek kadar güçlü bir konuma gelmiş bulunuyor. Bazı kesimlerin hiç hoşlanmadığı rant, ekonomideki dinamizm sayesinde yükselir ve rant da büyük dönüşümler için önemli bir motivasyon kaynağıdır.
Yabancı proje yapmaya gelsin
UZUN süredir yabancıların Türkiye’de konut almalarını kolaylaştıran ‘mütekabiliyet’ yasasındaki pozitif değişiklikleri konuşuyoruz. Birçok şirket de yabancılara dönük pazarlama yapmaya çalışıyor. Ancak yabancı yatırımcıların bizim müteahhitlerle ortak yatırımlara girmesi için ne yapmamız gerektiğini pek konuşmuyoruz. Bu konuda yasal altyapı, sermaye piyasası kuralları nasıl cazip hale getirilir? Bunları çözmeliyiz. Çünkü inşaat ve gayrimenkul sektörümüze gelecek doğrudan yabancı sermaye bu ülke için yüzde 100 katma değere dönüşür. Ayrıca bu tür ortaklıklar üretilecek konut, ofis, alışveriş merkezi v.b. gayrimenkuller için arz tarafında daha garantili daha geniş bir pazar açar. Hem yatırım hem satış başarısı için bu konu çok önemli.