Kamuda Tüpraş, özelde Arçelik medyada Hürriyet en büyük

İstanbul Sanayi Odası'nın ‘‘500 Büyük Sanayi Kuruluşu'' araştırmasında gelenek bozulmadı ve kamu kuruluşları yine ilk sıraları paylaştı. Geçen yılın birincisi Tüpraş, bu yıl da listenin ilk sırasında yer alırken, Arçelik, özel sektörün en büyük kuruluşu oldu.

Hürriyet Gazetecilik, kamu kuruluşlarının da bulunduğu genel sıralamada 6 sıra birden yükselerek 34'üncülüğe, özel sektör sıralamasında ise 24'üncülüğe çıktı. 466 büyük sanayi ve ticaret şirketini geride bırakan Hürriyet, en büyük medya kuruluşu oldu.

İstanbul Sanayi Odası (İSO) tarafından hazırlanan ‘‘500 Büyük Sanayi Kuruluşu''nda ilk beş sırayı bu yıl da kamu kuruluşları aldı. Tüpraş'ın ilk sırada yer aldığı listede özel sektörün en büyük kuruluşu ise Arçelik oldu.

1996 yılında üretimden satışlarda Tüpraş'ı yine kamu kuruluşları olan TEAŞ, Tekel ve Erdemir izledi. Bir önceki yıl genel sıralamada beşinci sırada yer alan özel sektörün lideri Arçelik ise bu yıl 6'ıncılığa geriledi. Üretimden satışların kriter alındığı 1996 yılının ‘‘500 Büyük Sanayi Kuruluşu'' sıralamasında özel sektörde Arçelik'i Tofaş ve Philsa izledi.

Türkiye'nin 500 büyük sanayi kuruluşunun, 1996 yılında KDV hariç üretimden satışlar toplamı, 4 katrilyon 569 trilyon 92 milyar lira oldu. 500 büyük firma içinde bu yıl Tekel birinci sırada, Çolakoğlu ise ikinci sırada yeraldı. Tofaş ihracatta da ilk 10 firma içinde üçüncü sırada yeralıyor. Bu arada İSDEMİR, Habaş, İzmir Demir Çelik bu yıl ilk kez ihracatta ilk on firma arasına girdi. Özel sektör kuruluşları açısından ihracatta ilk onda yeralan kuruluşların başında Çolakoğlu ardından da Tofaş ve Mercedes yeraldı. Ancak, özel sektör ihracat artışı yüzde 5.6 ile yüzde 6.7 olan Türkiye ortalamasının gerisinde kaldı.

500 büyük sanayi kuruluşunu açıkladıktan sonra Türkiye ekonomisi konusunda bir değerlendirme yapan İstanbul Sanayi Odası (İSO) Yönetim Kurulu Başkanı Hüsamettin Kavi, üretimi özendirmeyen politikaları eleştirdi. Kavi, 500 firmanın toplam bilanço kârı içinde faaliyet dışı gelirlerin payının yüzde 52.9'a yükseldiğini söyledi. Bu oranın geçen yıl yüzde 46.5 olduğunu hatırlatan Kavi, ‘‘Artık deniz bitti. Tekne karaya oturmadan gerekli önlemleri almalıyız.'' diye konuştu. Kavi şöyle devam etti:

FAALİYET DIŞI GELİR

500 büyük firma içinde bulunan 449 özel kuruluşun 429'nun faaliyet dışı geliri var. Artık firmalar faaliyet de bulunmak için, faaliyet dışı gelire ihtiyaç duyar hale geldi.

İstihdamdaki artış sadece yüzde 1.3. Bu artık 500 büyük firmanın istihdamının artmayacağının işareti. İşgücü verimliliğinde ise ancak 1993 düzeyini yakalayabildik.

Özel kuruluşların varlıklarının yüzde 55'i borçdan oluşuyor. Kamuda ise bu oran yüzde 60. Toplam borç, özsermlayenin özel de 1.24 kamuda 1.44 katı. Bu borç ve faizlerle nasıl verimli olursunuz ? Artık varlığınızı öz kaynağı faaliyet dışında tutarak sürdürüyorsunuz.

Hürriyet 1 numara

İstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) 500 Büyük Sanayi Kuruluşu'' araştırmasına göre 1996 yılında basın sektörünün en büyüğü Hürriyet Gazetesi oldu. 6 basamak birden yükselen Hürriyet Gazetecilik ve Matbaacılık, bu yıl kamu kuruluşlarının da bulunduğu genel sıralamada 34'üncü sırada yer alarak, tüm medya kuruluşlarını geride bıraktı. Hürriyet, özel sektör kuruluşları sıralamasında

da 24'üncü oldu. 1996 yılında 19 trilyon liralık satış hasılatı elde eden Hürriyet, bu rakam ile pek çok büyük sanayi kuruluşunu geride bırakmayı başardı. Sıralamada, diğer medya kuruluşlarından Sabah Yayıncılık 41'inci, Milliyet Gazetecilik ise 54'üncü oldu. İSO'nun listesine Türkiye Gazetesi ve TGRT'nin sahibi olan İhlas Holding 55'inci, Bugün Yayıncılık ise 146'ıncı sıradan girdi.

İSO'da devlerin yarışı

Türk sanayiinin dev gruplarından Koç Grubu ve Sabancı Grubu'nun üretim ve satışlardaki ezeli rekabetleri listede de kendisini gösterdi. Koç, aralarında Arçelik, Tofaş, Otosan, Aygaz, Beko'nun da yer aldığı 18 şirketiyle 500 büyük içinde yerini aldı.

Diğer dev grup Sabancı da, 500 büyük sıralamasında Philsa, Toyotasa, Sasa, Brisa, Bossa, Kordsa, Marsa gibi firmaların aralarında bulunduğu 16 şirketle listeye girdi. Sabancı Grubu'nun otomotiv şirketi Toyotasa'nın ilk kez yer aldığı listeye 23'üncü sıradan girmesi dikkati çekti.