Hububat tüccarı piyasaya girdi

Geçen yıl 21 milyon ton düzeyinde olduğu tahmin edilen buğday rekoltesinin, bu yıl 16.5 milyontona kadar gerileyeceği öngörülüyor. Üretilen buğdayın en az 8 milyon tonunu üreticinin kendi ihtiyacı için tutacağı kabul edilirse, piyasaya çıkacak buğday miktarı 8-9 milyon tona kadar düşebilecek.

Geçen yıl 21 milyon ton düzeyinde tahmin edilen buğday rekoltesinin en fazla 10 milyon tonunun piyasaya çıktığı belirtiliyor.

Bu yıl buğday rekoltesindeki gerileme nedeniyle piyasaya çıkacak ürün miktarındaki azalmanın, fiyatlarda artış beklentisiyle tüccarın erkenden piyasaya girmesinde etkili olduğu kaydediliyor.

Diğer taraftan, TMO'nun dün satış fiyatlarını açıklamasının, tüccarın alımlarını hızlandırmasına yol açacağı belirtiliyor. Haziran-Eylül'ü içeren 4 aylık dönemde ekmeklik buğday alım fiyatlarını yüzde 11.5 artıracak olan TMO, Haziran ayı satış fiyatlarını alım fiyatının yüzde 21 üzerinde açıkladı.

Ofis, satış fiyatlarını, Haziran-Aralık dönemini içeren 7 ayda ise yüzde 15.86 artıracak. Haziran ayı alım fiyatları dikkate alınırsa, TMO'da ekmeklik buğdayın fiyatı, 7 ayda yüzde 40.24 artmış olacak.

UN SANAYİCİLERİNİN TEPKİSİ

Un Sanayicileri Derneği Başkanı Nuri Dedeoğlu, TMO'un alım ve satış fiyatlarını açıklayarak, piyasada fiyatları gereksiz yere yükselttiğini öne sürdü.

Uygulanan politikanın, alımların kamuya finansman yükünü azaltma amacı açısından doğru olmakla birlikte, piyasada fiyatların yapay olarak yükseltilmesi açısından yanlış olduğunu belirten Dedeoğlu, buğdayın alım ve satış fiyatı arasındaki yüzde 21 düzeyindeki farkın, tarım sektörü için yüksek bir oran olduğunu kaydetti.

Finansman maliyetlerinin yüksekliği nedeniyle Ofis'in bu kadar yüksek marj uygulamak durumunda kaldığını söyleyen Dedeoğlu, yüzde 21'lik marjın, tüccarın, sanayicinin daha fazla piyasaya girmesini sağlayacağını belirtti.

Hükümetin destekleme alımı yapmasına karşı olduklarını belirten Dedeoğlu, üreticinin alım fiyatları ile değil, doğrudan gelir desteği veya prim sistemi ile desteklenmesi halinde, piyasada daha gerçekçi fiyatlar oluşacağını öne sürdü.

Ekonomik krizden çıkan sanayicinin elinde zaten fazla para olmadığını, bu nedenle ancak tedbirli bir şekilde, ihtiyacı için alım yapabildiğini anlatan Dedeoğlu, hasatın başında olduğu için henüz üreticinin TMO'ya buğday götürmediğini, İç Anadolu ve Trakya'da hasatın başlamasıyla Ofis'e gidecek ürün miktarının artacağını kaydetti.

Kademeli fiyat artışı nedeniyle çiftçinin de acil ihtiyaçları dışında buğdayını stoklama yoluna gittiğini belirten Nuri Dedeoğlu, bütün dünyada buğdayın bir yatırım aracı olduğunu, Türkiye'de de artıkbir yatırım aracı haline geldiğini söyledi.

Dedeoğlu, Türkiye'de rantabl bir buğday üretiminden söz edilebilmesi için verimin dekara 300 kg'a, üretimin de 30 milyon tona çıkarılması gerektiğini öne sürdü.

TMO GENEL MÜDÜRÜ

TMO Genel Müdürü Mevlüt Karakaya da, buğday satış fiyatlarının finansman ve işletmecelik maliyeti dikkate alınarak belirlendiğini ifade ederken, bu politika ile sanayici ve tüccara, önünü görerek, Ofis'in satış fiyatından daha düşük fiyata ürün alma imkanı tanıdıklarını söyledi.

Ofis'in alımlarında herhangi bir sınırlama olmadığını vurgulayan Karakaya, şimdiye kadar 50 bin ton düzeyinde makbuz karşılığı alım yaptıklarını, İç Anadolu ve Trakya'da hasatın başlamasıyla TMO'ya gelen ürün miktarının artacağını kaydetti.

Amaçlarının, TMO'nun alış ve satış fiyatları arasında bir piyasa oluşmasını sağlamak olduğunu vurgulayan Karakaya, şu anda alış fiyatı 147 bin 600 lira olarak açıklanan, yüzde 4 kesinti ile birlikte üreticinin eline 142 bin lira geçecek olan buğdayı tüccarın peşin ya da 15 gün vadeli 145 bin liraya aldığını anlattı.

Karakaya, dengeler korunarak, böylece üreticinin peşin paraya daha yüksek fiyattan ürün satmasını sağladıklarını belirtti.

TMO, geçen yıl, 2 milyon 959 bin tonu buğday olmak üzere toplam 3.5 milyon ton hububat almıştı. Bu yıl buğday rekoltesindeki düşüşe bağlı olarak piyasaya çıkacak ürünün de azalması ve tüccarın alımı nedeniyle, TMO'nun toplam alım miktarının 3 milyon tonun altında gerçekleşmesi bekleniyor.