Fos anket sorusu nasıl değişti?

Anket sahteciliğinde ikinci perde

EMRE Kongar'ın bilim çevrelerinde espiri konusu olan İstanbul araştırmasında bir skandal daha çıktı. Araştırmada, ‘‘Hangi gazeteyi alırsınız’’ diye sorulan sorunun cevabı fos çıkınca, Kongar bu defa, ‘‘Ben kişi bazında değil hane bazında araştırma yaptım’’ açıklamasına sığındı.

PROF. Emre Kongar'ın bilim çevrelerinde alay konusu haline gelen sözde bilimsel İstanbul araştırması, şimdi de soru değişikliği skandalına sahne oldu.

İstanbul Ticaret Odası'nca yayınlanan kitapta, ‘‘Hangi gazeteyi alırsınız’’ diye sorulan sorunun cevabı fos çıkınca, Kongar bu defa, ‘‘Ben kişi bazında değil hane bazında araştırma yaptım’’ açıklamasına sığındı.

AKADEMİK FİYASKO

Ancak Doğan Grubu'nun sahibi olduğu Yaysat ve Bilgin Grubunun sahip olduğu BBD dağıtım şirketlerinin ortak satış rakamları araştırma sonucunun yüzseksen derece tersi çıkınca, Kongar dün de başka bir oyuna başvurdu.

Sözde araştırmanın proje başkanı Kongar dün Sabah gazetesine verdiği bilgide, bu defa da, ‘‘Hangi gazeteyi alırsınız’’ sorusunu kendi kendine ‘‘Hangi gazeteyi okursunuz’’ gibi subjektif bir soru haline çevirdi.

Kongar bu oyunu ile Sabah Gazetesini de yanıltarak zor durumda bıraktı.

Araştırmasında İstanbul'da yaşayanların yüzde 75'inin bulaşık makinasına sahip olduğu gibi akla mantığa sığmayacak sonuçlara ulaşan Kongar'ın sözde çalışması üniversite çevrelerinde son yılların en büyük ‘‘Akademik fiyaskosu’’ olarak nitelendi.

Bu konuda Hürriyet''e bilgi veren bir öğretim üyesi, ‘‘Böyle araştırma olmaz. Bu işte ya kasıtlı bir yönlendirme var ya cehalet ya da masa başında çalışma’’ dedi.

Kongar'ın araştırması, o tarihte İstanbul'da sadece 4 bin satan Yeni Yaüzyıl gazetesinin İstanbul halkının yüzde 1.3'ü tarafından satın alındığını iddia ederken, gerçek satış rakamları araştırmanın mantıksızlığını bütün açıklığı ile ortaya koyuyor.

Çünkü sözde ankete göre aynı tarihlerde İstanbul'da 83 bin adet satan Posta gazetesini ise kimse satın almıyor.

Aynı şekilde Gözcü ve Asabi gazeteleri de araştırmada hiç görünmüyor.

ÖDÜL SAVUNMASI

Yaptığı araştımanın bir fiyaskoya dönüşmesi üzerine paniğe kapılan Kongar şimdi de, Doğan Vakfı'nın geçtiğimiz yıllarda kendisine verdiği ödüle sığındı.

Oysa ödül aldığı teorik kitabının sosyolojik araştırmalarla hiç bir ilgisi yoktu.

Akademik fiyaskonun ortaya çıkmasından sonra bu çevrelerde, araştırmanın kimler tarafından veya kimler adına ‘‘Manipüle edildiği’’ sorusu sorulmaya başlandı.

Hürriyet'e konuşan öğretim üyesi, ‘‘Somut olarakr ölçülülebilecek bir olay araştırma kapsamına alınıyor ve bunu sonucunda gerçek satış rakamları ile taban tabana zıt bir sonuç ortaya çıkarılıyorsa, bunun arkasında kötü niyet aramak normaldir’’ dedi.

Hürriyet yıllardır hem Türkiye genelinde, hem İsanbul'da hem de bütün büyük şehirlerde Sabah'ın açık ara önünde satış yapıyor.

İTO KULLANILDI MI

Bizzat Sabah grubunun sahip olduğu BBD dağıtım şirketinin rakamları bile bu açık ara farkı ortaya koyarken, Emre Kongar'ın böyle bir sonuç açıklaması, İstanbul Ticaret Odası çevrelerince de, ‘‘Acaba Kongar kötü bir amaç için bizi kullandı mı’’ sorusunun ortaya atılmasına neden oldu.

Sabah Gazetesinin bu konuyu kullanması için de şu yorum yapıldı: ‘‘Yıllardır tirajda geçemedik, bari düzmece anketlerde geçelim.’’

KONGAR'IN DÜZMECE ANKETİ

1999’DA GERÇEK SATIŞ RAKAMLARI

Gazete İstanbul Türkiye

Hürriyet 203.644 526.264

Sabah 184.186 453.953

Milliyet 117.558 340.342

Posta 83.267 295.739

Gözcü 41.323 98.481

Asabi 34.310 103.731

Cumhuriyet 21.156 51.792

Yeni Yüzyıl 6.746 22.212

Kaynak: Yaysat ve BBD.

Yeni Yüzyıl, 12 Haziran 1999 tarihi itibariyle kapanmıştır.

Kongar’ın en son oyunu

Prof. Emre Kongar’ın bilimsellikten uzak Anketinde ‘‘Hangi gazeteyi alırsınız’’ diye soruluyor. Ama sonuç fos çıkınca, bu defa ‘‘Hangi gazeteyi okursunuz’’ haline getiriliyor.