Emlakbank'ı meğer dünya tokatlamış
Güncelleme Tarihi:
Turan YILMAZ/ANKARA
Oluşturulma Tarihi: Ocak 30, 2002 01:53
Ziraat Bankası'nın içinde eritilmesine karar verilen Türkiye Emlak Bankası'nı İranlı, Yunanlı ve Gürcüler'in de tokatladığı belirlendi. Başbakanlık Yüksek Denetleme Kurulu'nun (YDK) raporuna göre, Emlakbank, Gürcistanlılar'a 3.8 milyon dolar, Yunan ortaklı bir Türk şirketine de 10 milyon dolar kaptırdı. Karides çiftliği kurmak için 7 milyon dolar kredi alan İranlı bir işadamı da borcunu geri ödemeden ölünce, oğlu ve damadı da arkalarında trilyonluk borç bırakarak ülkeleri İran'a kaçtı.
YDK'nin Meclis'e gönderdiği ‘‘Emlakbank Raporu’’nda bu olaylar şöyle anlatıldı:
GÜRCÜ TOKADI: Bankanın Tiflis şubesi, nakit kredi kullandırma yetkisi ve limiti bulunmadığı halde, Gürcülere 3.8 milyon dolar usulsüz kredi kullandırdı. Bu kredi alacağının 2.3 milyon doları Tanatgoma Limited Şirketine, 1.3 milyon doları Tbil Credit Bank'a, kalan 200 bin doları da gerçek ve tüzel kişilere ait. Banka, usulsüz kredi kullandıran kendi personeli hakkında idari ve cezai işlem başlatırken, zamanında ödenmeyen anapara ve faiz borçları için de hukuki yola başvurdu. Ancak, Gürcistan'daki hukuk düzeni ve mahkemelerin çalışma yöntemi nedeniyle alacağın tahsilinde hiçbir sonuç elde edilemedi.
YUNANLI ORTAK: Yüzde 39'u Yunan uyruklu işadamına, kalan hisseleri ise gerçek ve tüzel kişilere ait toplam 100 milyar sermayeli İzmir'li bir tütün şirketine 10 milyon 375 bin dolar kredi kullandırıldı. Ödenen kredi geri dönmezken, kredi kefili borca itiraz edince, bu itirazın iptali için Ticaret Mahkemesi'nde yargı yoluna gidildi. Banka bir yandan bu davayla, bir yandan da borca karşılık aldığı ipoteklerin satış işlemleriyle uğraşırken, şirketin Türk ve Yunanlı ortakları ise aralarında anlaşmazlığa düşerek mahkemelik oldular. Şirketin Yunanlı ortağı aleyhine açtığı davalar İzmir icra Müdürlüklerinde sürerken, banka ise alacaklarının tahsili için hem kendi açtığı davanın, hem de şirketin Yunanlı ortağına karşı açtığı davanın sonuçlanmasını bekliyor.
İRAN'LI KAÇTI: İran Şahı Pehlevi döneminde bakanlık da yapan İranlı işadamı Büyük Saber'e, Antalya-Manavgat'ta karides çiftliği kurması için 7 milyon dolar kredi verildi. Ancak, ilk yıl yanlış yemleme yüzünden ürettiği karideslerin tümünü öldüren İranlı işadamı başarılı olamadı. İranlı işadamı geçtiğimiz günlerde, Emlakbank'ın yanı sıra Kalkınma Bankası ve Halkbank'ın da aralarında bulunduğu bankalara olan kredi borçlarını ödeyemeden İstanbul'da öldü. Baba Saber ölünce, işleri devralan oğlu Ahmet Amir Saber ise, ailesini de yanına alarak arkasında trilyonluk borç takıp, bir zamanlar babası için ölüm emri çıkaran ülkesi İran'a kaçtı. YDK, Kalkınma Bankası'yla ilgili raporunda Saber ailesinin durumuna ilişkin şu saptamada bulundu: ‘‘Kuracağı karides üretim tesisleri için bankadan kullandığı kredileri vadesinde ödememesi üzerine sürekli olarak kredileri ertelenmesine rağmen tahsil edilemeyen firmadan olan alacağın 26 Nisan 1999 tarihinde 5.7 trilyon lira (bu rakam sadece Kalkınma Bankası'na olan borç tutarını gösteriyor) üzerinden takibe aktarıldığı, bu arada tesislerin kapandığı ve diğer bankaların da takibe geçtikleri göz önüne alınarak öncelikle bankaya ipotekli olan tesislerin bulunduğu taşınmazların satılarak riskin tasviyesine çalışılması temenni olunur.’’
YDK'nin Meclis'e gönderdiği ‘‘Emlakbank Raporu’’nda bu olaylar şöyle anlatıldı:
GÜRCÜ TOKADI: Bankanın Tiflis şubesi, nakit kredi kullandırma yetkisi ve limiti bulunmadığı halde, Gürcülere 3.8 milyon dolar usulsüz kredi kullandırdı. Bu kredi alacağının 2.3 milyon doları Tanatgoma Limited Şirketine, 1.3 milyon doları Tbil Credit Bank'a, kalan 200 bin doları da gerçek ve tüzel kişilere ait. Banka, usulsüz kredi kullandıran kendi personeli hakkında idari ve cezai işlem başlatırken, zamanında ödenmeyen anapara ve faiz borçları için de hukuki yola başvurdu. Ancak, Gürcistan'daki hukuk düzeni ve mahkemelerin çalışma yöntemi nedeniyle alacağın tahsilinde hiçbir sonuç elde edilemedi.
YUNANLI ORTAK: Yüzde 39'u Yunan uyruklu işadamına, kalan hisseleri ise gerçek ve tüzel kişilere ait toplam 100 milyar sermayeli İzmir'li bir tütün şirketine 10 milyon 375 bin dolar kredi kullandırıldı. Ödenen kredi geri dönmezken, kredi kefili borca itiraz edince, bu itirazın iptali için Ticaret Mahkemesi'nde yargı yoluna gidildi. Banka bir yandan bu davayla, bir yandan da borca karşılık aldığı ipoteklerin satış işlemleriyle uğraşırken, şirketin Türk ve Yunanlı ortakları ise aralarında anlaşmazlığa düşerek mahkemelik oldular. Şirketin Yunanlı ortağı aleyhine açtığı davalar İzmir icra Müdürlüklerinde sürerken, banka ise alacaklarının tahsili için hem kendi açtığı davanın, hem de şirketin Yunanlı ortağına karşı açtığı davanın sonuçlanmasını bekliyor.
İRAN'LI KAÇTI: İran Şahı Pehlevi döneminde bakanlık da yapan İranlı işadamı Büyük Saber'e, Antalya-Manavgat'ta karides çiftliği kurması için 7 milyon dolar kredi verildi. Ancak, ilk yıl yanlış yemleme yüzünden ürettiği karideslerin tümünü öldüren İranlı işadamı başarılı olamadı. İranlı işadamı geçtiğimiz günlerde, Emlakbank'ın yanı sıra Kalkınma Bankası ve Halkbank'ın da aralarında bulunduğu bankalara olan kredi borçlarını ödeyemeden İstanbul'da öldü. Baba Saber ölünce, işleri devralan oğlu Ahmet Amir Saber ise, ailesini de yanına alarak arkasında trilyonluk borç takıp, bir zamanlar babası için ölüm emri çıkaran ülkesi İran'a kaçtı. YDK, Kalkınma Bankası'yla ilgili raporunda Saber ailesinin durumuna ilişkin şu saptamada bulundu: ‘‘Kuracağı karides üretim tesisleri için bankadan kullandığı kredileri vadesinde ödememesi üzerine sürekli olarak kredileri ertelenmesine rağmen tahsil edilemeyen firmadan olan alacağın 26 Nisan 1999 tarihinde 5.7 trilyon lira (bu rakam sadece Kalkınma Bankası'na olan borç tutarını gösteriyor) üzerinden takibe aktarıldığı, bu arada tesislerin kapandığı ve diğer bankaların da takibe geçtikleri göz önüne alınarak öncelikle bankaya ipotekli olan tesislerin bulunduğu taşınmazların satılarak riskin tasviyesine çalışılması temenni olunur.’’