Dolar, Telekom'la gevÅŸedi borsa söylentiyle düÅŸtü

Piyasalar dün güne Türk Telekom krizinin çözüleceÄŸi beklentisiyle baÅŸladı. Bu beklentiyle dolar nispeten gevÅŸek açıldı, borsa yükseliÅŸe geçti. Liderler zirvesiyle ilgili açıklama piyasalarda günün ikinci yarısına yetiÅŸince, döviz piyasası günü sakin geçirdi. Ä°lk seansta yükselen borsa, ikinci seansta bazı söylentilerle geriledi.Ä°stanbul Menkul Kıymetler Borsası (Ä°MKB), dün ilk seansta 214 puanlık yükseliÅŸle 10.383 puana ulaÅŸtı. Ä°ÅŸlem hacmi ilk seansta 126 trilyon 816 milyar lira oldu. Ä°kinci seans ise beklenen olumlu haberin gelmemesi ve piyasaya yayılan çeÅŸitli söylentilerin etkisiyle tedirgin baÅŸladı. Ä°kinci seansta 10 bin puanın altına inen ve 9.717 puanı gören endeks, günü cuma gününe göre 120 puanlık kayıpla 10.048 puandan kapattı. Gün sonunda toplam iÅŸlem hacmi 310 trilyon 685 milyar lira oldu. Cuma günü iÅŸlem hacmi 338 trilyon 503 milyar lira olmuÅŸtu.Bankalararası döviz piyasasında dolar kotasyonları 1 milyon 300 bin liranın üzerinde yoÄŸunlaÅŸtı. Ancak, kotasyonların IKMF ile sorunların çözüleceÄŸine duyulan inanç yüzünden, cuma gününe göre daha düşük seyrettiÄŸi de dikmkat çekti. Merkez Bankası dolar satış kuru, cuma gününe göre 28 bin lira azalıp 1 milyon 307 bin lira oldu.BORSADA SÖYLENTÄ° ETKÄ°SÄ°IMF BaÅŸkanı Horst Köhler'in BaÅŸbakan Bülent Ecevit'e gönderdiÄŸi son mektupta bankacılık kesimiyle ilgili cümleler sonucunda, dün piyasalarda yine bankalar üzerinde söylentiler yoÄŸunlaÅŸtı. Özellikle borsada, bazı bankalara el koyulacağı söylentisi etkin oldu. Bu söylenti ikinci seansta artan satışların nedeni olarak gösterildi.TELEKOM KARARI ETKÄ°LER MÄ°?Dün akÅŸam saatlerinde Türk Telekom kararı, piyasalardaki diÄŸer söylentilerin etkisini kaybetmesi halinde piyasalar açısından olumlu bir karar olarak deÄŸerlendirildi. Dün düşüş eÄŸiliminde olan doların, bugün 1 milyon 300 bin liranın altına inme ihtimalinin bulunduÄŸunu belirten uzmanlar, günlük bazda yüksek oranlı gerileme beklemediklerini ve piyasada müşteri talebindenkaynaklanacak alımların olabileceÄŸini de belirttiler. Müşteri taleplerinin yüksek rakamlara çıkması halinde dolar kurunun yine 1 milyon 300 bin lira üzerindekalabileceÄŸi de ifade edildi.Borsa uzmanlarıysa, Telekom kararının IMF'nin bankacılık sektörüyle ilgili uyarılarından çıkan söylentiler ortadan kalkmadan sınırlı etki gösterebileceÄŸi vurguladılar. Borsacılara göre, dün endeksin 10 bin puanın üzerinde kalması teknik açıdan olumlu geliÅŸme.Hazine'nin borçlanma maliyeti 2.5 milyar dolar yükseldiIMF Ä°cra Direktörleri Kurulu toplantısının ertelenmesiyle birlikte, toplantının ertelenme nedenleri tartışılmaya baÅŸlanmıştı. IMF kaynaklı açıklamalarda, Türkiye'nin bankacılık kesiminde alması gereken mesafe olduÄŸu ve Türk Telekom yönetiminin yeniden gözden geçirilmesi gerektiÄŸi belirtilmiÅŸ, Hazine'nin borçlanma faizinin yüksekliÄŸine de dikkat çekilmiÅŸti. Hazine MüsteÅŸarlığı'nın açtığı son iki ihalede faizin yüzde 90'ın üzerinde çıkması, yılın kalan aylarındaki iç borç geri ödemeleri dikkate alındığında, teorik olarak Hazine üzerine yüzde 80 ve daha düşük oranlardaki borçlanmalarla kıyaslandığında en az 2.5 milyar dolarlık ek yük oluÅŸmasına yol açtı.Hazine MüsteÅŸarlığı'nın temmuz başından, yıl sonuna kadar olan dönemde toplam 25 katrilyon liralık iç borç ödemesi bulunuyor. Bu ödemelerin en yükseÄŸi yaklaşık 6.5 katrilyon lirayla aÄŸustos ayında yapılacak. Ancak, çeÅŸitli kesimlerin ortaya attığı bu hesaplama, Hazine'nin önümüzdeki dönemde de borçlanmasının yüzde 90'ın üzerinde kalması halinde geçerli olacak.Hazine bugün 8 ay vadeli ihale yapacakHazine, Temmuz ayının ikinci ihalesini olarak bugün 8 ay (238 gün) vadeli bono ihalesi gerçekleÅŸtirecek. Ä°hraç tarihi 11 Temmuz ÇarÅŸamba olarak belirlenen ve minumum net 500 trilyon liralık borçlanmanın öngörüldüğü ihalenin geri ödemesi 6 Mart 2002'de yerine getirilecek.Bugün ihalesi yapılacak olan 8 ay (238 gün) vadeli Hazine Bonosu, 9 Mayıs'da satışı gerçekleÅŸtirilen Hazine Bonosu'nun yeniden ihracı ÅŸeklinde olacak.Hazine'nin 11 Temmuz ÇarÅŸamba günü, Temmuz ayının en büyük iç borçgeri ödemesi olan toplam 1 katrilyon 467 trilyon lira tutarında ödemesi bulunuyor.Hazine, Temmuz ayında toplam 5 katrilyon 150 trilyon lira tutarında iç borç geri ödemesinde bulunacak.Krizin sanayiye etkisi 3 milyar dolara yakınTürkiye'nin yeni programı olan ‘Güçlü Ekonomiye GeçiÅŸ Programı’nda, 2001 yılı GSMH'si 182 katrilyon 439 trilyon lira olarak tahmin ediliyor. 2002 yılı için öngörülen rakam da 245 katrilyon 814 trilyon lirayı buluyor.Programdaki 2001 yılı GSMH tahmini, 1 milyon 300 bin liralık dolar kuru ortalaması alındığında 140 milyar dolar seviyesinde GSMH hasılanın hedeflendiÄŸi anlamına geliyor.Yaklaşık 250 günü çalışıldığı düşünüldüğünde, Türkiye'nin bir günde ürettiÄŸi tüm mal ve hizmetlerin tutarı 561 milyon doları buluyor.Görüşülen sanayicilere göre sürdürülen iÅŸler krizle yüzde 50 oranında daraldı. Bu rakamların hepsi bir araya getirildiÄŸinde Türkiye'nın 10 günlük sürede, yaklaşık 2.8 milyar dolarlık üretim kaybıyla karşı karşıya kaldığı anlaşılıyor. Ancak, çeÅŸitli çevrelerin bu hesaplamayla ileri sürdüğü kayıp miktarı bütünüyle bir dizi tahmine dayanıyor.Â