"Bırakalım kararı tüketici versin"

Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından yeniden gündeme alınan “Alışveriş Merkezleri, Büyük Mağazalar ve Zincir Mağazalar Kanunu Tasarısı”nı Yönetim Kurulu üyelerinin de katıldığı basın toplantısında değerlendiren AMPD Başkanı Mehmet T. Nane, tasarının mevcut hali ile organize perakendenin gelişimini ciddi derecede engelleyeceğini söyledi. Taslağın ticari işletme kurulması için öngörülen yasal zorunluluk ve düzenlemeleri aynen koruyarak ek prosedürler getirdiğini anlatan Nane “Konu sadece, organize perakendenin geleceği değil. Doğrudan ülkemizin, tüketicilerimizin problemi. Konu, bir istihdam, yatırım, vergi, kalitesi, standartları olan ürün ve elbette ki talepleri her geçen gün artan tüketicilerimizin meselesidir” dedi.

Yapılan konuşmalar ve paylaşılan görüşler itibari ile kanun tasarısının, sadece Alışveriş Merkezleri, Büyük Mağazalar ve Zincir Mağazaları ilgilendirmeğini ifade eden Nane, konunun tüm organize perakende sektörünü, sektöre değişik alanlarda hizmet veren birçok KOBİ’yi özellikle imalatçıları ve bu sektörlerde çalışan yüz binlerce kişi ve ailelerini de ilgilendiren bir sorun olduğunu sözlerine ekledi.

Organize perakende sektörü istihdamın dinamosu

Organize perakende sektörünün, istihdamın dinamosu olduğuna dikkat çeken Nane, toplam 167 milyar dolarlık ciroya sahip perakende sektöründe 70 milyar dolarlık paya sahip organize perakende sektörünün 2009 yılında istihdamını yüzde 2 artırarak 450 bin kişiye istihdam olanağı sağladığını vurguladı.

Sektörün, gerek yabancı yatırımcıları Türkiye’ye çekme potansiyeli ile gerekse yerel perakendecilerin hız kesmeksizin yaptığı yatırımlar ile ülke ekonomisine katkı sağlamaya her yıl artan oranlarla devam ettiğini belirten Nane, bugün 236 adet olan AVM sayısının 2011 yılı sonunda 304’a çıkmasının beklendiğini ifade etti. Mehmet T. Nane sözlerine şöyle devam etti: “Bunun anlamı yeni yapılacak 68 alışveriş merkezi ile bir yıl içinde sigortalı ve kayıtlı en az 100 bin kişiye yeni iş olanağı yaratacak olmamızdır. Yaklaşık 7 milyar dolarlık yatırım ile 100 bin kişiye istihdam. Bu benzeri görülmemiş ve görülemeyecek bir mertebedir.”

Perakende sektörü devletin vergi kasası

Organize perakende sayesinde doğrudan devlet kasasına giden katma değer vergilerine de değinen Nane, 70 milyar dolarlık organize perakende sektöründe
ortalama yüzde 10 KDV oranı varsayılarak elde edilecek KDV tutarının her yıl yaklaşık 7 milyar dolar düzeyinde olduğunu vurguladı ve ekledi: “Organize perakende cirolarının artmasının doğrudan devlete yaptığı katkı büyüktür. Kayıtsız ticaretten ötürü devletin uğradığı zarar organize perakende sayesinde bertaraf edilmektedir. Sektörümüzün bu yılki yüzde 7’lik ciro artışının, maliye gelirlerinde de izdüşümü olmaktadır.”

Tekil market ve yerel zincirler organize perakendeden daha hızlı büyüyor

Geleneksel perakendeden organize perakendeye doğru bir değişim ve geçiş sürecinde olunduğunun altını çizen Nane, verilerle bu değişimi gösterdi: “Bizim temsil ettiğimiz ve yasa ile düzenleme içine alınan kesimin geçen yılki artışı yüzde 7 iken, tüketici verilerine göre yerel marketlerin artış hızı bir yılda yüzde 17 olmuştur. 2007-2008 arasında ise bu kesim yüzde 8’lik artış göstermiştir. Burada üzerinde önemle durulması gereken bir başka konu ise, zincir dışı marketlerin 2007-2008 arasında yüzde 10 oranında büyümüş olmalarıdır. O dönemde bizim büyüme oranımız sadece yüzde 7’dir. Bu konu da Sayın Başbakanımızın işaret ettiği gibi modernleşmeye doğru hareketin başladığının bir göstergesidir.”

Geleneksel perakendeye engel değiliz, bu yasa da destek değil

Tüketici taleplerini zorlamanın ve yasal düzenlemelerle yönlendirmenin büyük bir yanlış olduğunu kaydeden Nane “Organize Perakende Sektörünü, geleneğimiz içinde yer alan, bakkalların karşısında görmek, bakkalların önünde engel gibi göstermek tüketiciye haksızlıktır. Tüketiciler için AVM'ler, bakkalların yerini alamaz, bakkallar ise AVM'lerin yerini dolduramaz. Burada bir sektörün ötekine üstünlüğü değil ancak geçişinden bahsetmek mümkündür. Bu sürecin hızını ve yönünü ise sadece ve sadece tüketicilerimiz belirlemektedir. Yöneticilerimizden tek isteğimiz bu geçişi doğal akışına bırakmalarıdır. ” dedi.

Organize perakende sektörünü 12 yıl içinde bu konuma getiren gücün tüketiciler olduğunu vurgulayan Nane, müşteri memnuniyetinin en yüksek olduğu sektörün de organize perakende olduğunu belirtti.

Şemsiye yasaya ihtiyaç yok

Kanun tasarısı taslağı hakkında görüşlerini dile getiren Nane, “Hazırlanan kanun tasarısı taslağı ile, bir ticari işletmenin kurulması için öngörülen yasal zorunluluk ve düzenlemeler aynen korunarak ayrıca ilave prosedür ve şartlar getirilmektedir. Bu durumun yatırım ve istihdam alanlarının artmasını engelleyeceğini, ülkemiz ekonomisini olumsuz etkileyeceğini ve işsizlik sorununu tırmandıracağını görebilmek için medyum olmaya gerek yoktur.” dedi.

“Bize göre, hali hazırda ihtiyaç duyulan konu, mevcut yasal düzenlemelerdeki belirsizliklerin giderilmesi, yatırım yapmak isteyen ticari işletmelerin prosedür ve bürokratik işlemlerden kurtarılması ve kurulacak etkin bir denetim sistemi ile kayıt dışının ortadan kaldırılması, işletmelerin yasal standartlar içinde faaliyet göstermesinin temin edilmesidir.” ifadeleriyle sözlerine devam eden Nane, gelenekselden moderne dönüşme sürecinde, sektör olarak, bilgi birikimleri ile tüm desteği vermeye hazır olduklarını vurguladı.

Mehmet T. Nane, “Ulusal gıda perakendecilerimizin her biri minimum 15 imalatçı firmanın, yurt çapında tanınan marka sahibi olmalarını sağladılar. AVM’ler sayesinde geleneksel markalar organize ve ulusal markalar haline geldi.” Sözleriyle bugüne kadar bu desteğin halihazırda sağlandığını belirtti.

Mevcutta kayıtlı kurallı ekonomi içinde faaliyet gösteren, sürekli yaptıkları yatırım ile istihdam sağlayan, eğitilmiş iş gücünü artıran organize perakendecilerin faaliyetlerini yeniden düzenlemeyi hedefleyen ilave bir şemsiye yasaya ihtiyaç olmadığını düşündüklerini belirten Nane, “Kanun taslağının gerekçelerini teşkil eden hususlar, mevcut İmar Kanunu, Borçlar Kanunu ve Ticaret Kanunu gibi yasaların etkin uygulanması veya gerekirse kendi içlerinde değiştirilmesi yöntemiyle rahatlıkla çözümlenebilecek niteliktedir. Bu konu kısa vadeli çıkarlara ve sektörel seçim propagandalarına alet edilemeyecek kadar önemlidir. Bu sebeple kerameti kendinden menkul kişilerce bir bardak suda fırtınalar koparılmasına izin verilmemelidir. Bizce bu noktada yapılması gereken organize perakendenin önünü, zaten mevcutta kifayetiyle fazla olan bürokrasiyi ve izin sürecini arttıracak düzenlemeler ile keserek geleneksel perakendeyi yaşatmak gibi basit ve çağa denk düşmeyen bir söylem yerine organize perakendeyi geliştirirken gelenekselin nasıl modernleştirileceğinin tespitini yapmak; bu konuda düzenlemeler geliştirmektir.” dedi.

Mehmet Sinlenmez / Bersay Danışmanlık
Tel: 0212 337 51 00 / 0554 886 14 64