Beyan komedisine son veriliyor

Maliye Bakanlığı, gelir ve kurumlar vergisinde meslek gruplarının ortalama beyanlarının asgari ücretin dahi altına düşmesi üzerine, 2004'de uygulanacak yeni bir sistem için kolları sıvadı.Ek motorlu taşıt ve ek emlak vergilerinin olmayacağı, vergi barışının da ancak son taksitlerinin tahsil edileceÄŸi 2004 yılına iliÅŸkin vergi geliri hedefi, ekonomi yönetiminde sıkıntı yarattı.      Uygulama dönemi yıl sonunda bitecek olan özel iÅŸlem ve özel iletiÅŸim vergilerinin 2004'de de alınması görüşü ortaya çıkarken, gözler gelir ve kurumlar vergisine de çevrildi. Hayat standardının kaldırılmasının ardından beyannameli mükelleflerin bu yıl bildirdikleri ortalama gelir ile ödedikleri verginin, asgari ücretlilerin dahi altında kalması üzerine, buradaki kayıp ve kaçağı azaltacak yeni bir model uygulanması gündeme geldi. Vergi Konseyi'nden de gelir ve kurumlar vergisinde beyannameli mükelleflerin vergi beyanlarını yükseltecek ve bu alandaki adaletsizliÄŸi bir ölçüde de olsa düzeltecek bir model için çalışma yapması istendi. KAYIP VE KAÇAÄžA GÖZ YUMULMAYACAK Gelirler Genel Müdür Vekili Osman ArıoÄŸlu, yaptığı açıklamada, gelir ve kurumlar vergisinde meslekler itibarıyle ortalama beyanların çok düşük kaldığına dikkat çekerek, ''Gerçek gelirler ile beyanlar arasındaki dengesizliÄŸi, bu uçurumu gidermek zorundayız. Amacımız bunu saÄŸlayacak yeni bir sistemi devreye sokmak'' dedi. Bunu yaparken, daha etkin bir denetimi de gerçekleÅŸtireceklerini  kaydeden ArıoÄŸlu, alacakları tedbirlerle artık vergideki kayıp ve kaçaÄŸa göz yumulmayacağını, vergi kaçıranların üzerine daha radikal ÅŸekilde gidileceÄŸini ifade etti.      Ä°DARE FELÇ OLMUÅž DURUMDA Yeni sistem için çalışmaya baÅŸlayan Vergi Konseyi'nin BaÅŸkanı Mustafa Uysal da, Türkiye'de kayıt dışı ekonominin çok yaygın olduÄŸunu, gelir ve kurumlar vergisinde ortalama beyanlar açısından çok kötü bir tablo ile karşı karşıya bulunulduÄŸunu belirtti.    Gelir idaresinin ne insan kaynağı, ne de teknoloji alt yapısıyla etkin bir yönetim ve denetim sergileyebildiÄŸini anlatan Uysal, ''Kayıtdışı ekonominin önlenmesinde en önemli güç olan idari performans felç olmuÅŸ durumda. Yetersiz dahi demiyorum, çünkü felç olmuÅŸ'' dedi. Bu nedenle vergi yükünün daha dar alanlarda, ekonomiyi saptıracak, engel olacak sahalarda yoÄŸunlaÅŸtığına iÅŸaret eden Uysal, şöyle devam etti: "Bu noktada asıl çözüm hayat standardı, ortalama kar hadleri servet beyannamesi gibi unsurlarda deÄŸil. Devlet de ilan ihaye istediÄŸi alanlarda vergi toplayamaz. Vergi rekabeti ve sermayenin akışkanlığı mükellefleri de harekete geçiriyor. Mükellefler de en uygun vergi alanlarına kayıyor.         Åžu an çok adaletsiz bir tablo var. Bizde, mevcut adaletsiz yapıyı, adaletli demiyorum, çünkü kısa zamanda o çok zor, nasıl daha az adaletsiz bir sisteme dönüştürürüz ve acaba nasıl mükelleflerin beyanlarını daha gerçekçi hale getiririz onun üzerinde çalışıyoruz.''     ÖN DENETÄ°M HAZIRLIÄžI Bunu yaparken mükellef haklarını gözeten, temel ÅŸikayet konularını gideren bir sistem içinde davranmaya çalıştıklarını ifade eden Mustafa Uysal, asgari ücretin altında kalan gelirleri mükellefi ikna ederek, iyi bir seviyeye nasıl getiririz arayışı içinde olduklarını bildirdi.     Kendilerinin 1-2 yıl gibi geçici dönemde uygulanacak bir model üzerinde çalıştıklarını kaydeden Vergi Konseyi BaÅŸkanı, şöyle konuÅŸtu: ''Burada amaç, mükellef grupları itibarıyle o mükelleflerin faaliyetlerinin daha iyi yansıtılacak bir mekanızmanın geliÅŸtirilmesi. Beyanname aÅŸamasında etkin bir ön denetim ÅŸeklinde olabilir. Bunun tam ismi konulmuÅŸ deÄŸil. Belli bir sektör, meslek grubu vardır. O meslek grubunun içinde olan kiÅŸilerin de bulunabileceÄŸi bir ortamda bu düzeltilebilir. Oralarda anormal düşük beyanlar varsa, mükellefin de haklı bir nedeni yoksa, oralarda (Bak bu da olmuyor) denilecek bir mekanızma getirilebilir. Bu yönde çalışma yapıyoruz. Burada temel amacımız, mükellef haklarını gözeten, piyasa ekonomisine ters düşmeyen, fakat aşırı kayıt dışı ekonominin doÄŸurduÄŸu, asgari ücretin bile altındaki beyanı da önleyecek, mükellefi gönüllü uyuma sevkedecek bir mekanizma kurmak.'' Uysal, kısa vadeli bu çözümden sonra, Türkiye'deki vergi sisteminin yeniden inÅŸa edilmesi ve herÅŸeyin sıfırdan yeniden yapılandırılması gereÄŸinin de altını çizdi.Â