Akdeniz, 300 dolarlık ’yaşlı’ Mısır hurması ile yeşilleniyor

TÜRKİYE’nin başta Antalya olmak üzere özellikle turizm merkezlerine son dönemde Mısır’dan hurma ağacı getirip dikme modası yaygınlaşırken, talepteki bu artış, yeni bir sektör yaratmaya başladı. Türkiye’nin her tarafından hurma ağacı için artan talebi karşılamaya çalışan şirketler, iç piyasadan ihtiyacı karşılayamayınca son yıllarda yurtdışına yöneldi. Şirketler için yeni ve iyi bir kazanç kapısı haline gelen hurma ağacı ithali için ilk başvurulan ülke ise Mısır oldu. Bu işi yapan şirketlerce hurma ağaçları Mısır’dan gemilerle Antalya’ya getiriliyor, buradan da ilgili bölgelere gönderiliyor.

300 DOLARDAN BAŞLIYOR: Mısır’dan birkaç ay öncesine kadar yoğun olarak getirilen hurma ağaçlarının fiyatı ağacın durumuna göre değişiyor. Antalya’da bu işi 15 yıldır yapan yapan Peyart firmasının sahibi Alptekin Aloğlu, getirdikleri hurma ağaçlarının boylarının 3 ile 8 metre arasında değiştiğini ve her birinin fiyatının da 300 dolar civarında olduğunu söyledi.

İTHALATI YASAKLANDI "Biz Türk milleti olarak çok maymun iştahlıyız. Bir işe el atttığımızda onunu hemen dibini bulmakta üstümüze yok. Mısır’dan hurma ağacı getirmeye bsaşladığımızda biz ilklerdendik. Sonra diğer şirketler de girmeye başladı. Bunun ticareti abartıldı. Her türlü hurma ağacını alıp getirmeye başladılar. Değişik yollardan yurda giren bu ağaçlar hastalıklı, çürük çıkmaya başladı. Bunun üzerine hükümet de önlem aldı. Hurma ağacı ithalatı geçici olarak durduruldu. İthalat kapısının açılmasını bekliyoruz."

ZAMANI SATIN ALDIRIYORUZ Peyart’ın ortağı Ziraat Mühendisi Alptekin Aloğlu, neden genç değil de hurma ağacı gibi böyle yaşlı ağaçlar dikildiği yolundaki sorumuza şu ilginç cevabı verdi: "Biz 15-20 yıllık bahçeler kurup, insanların bir anlamda zamanı satın almalarını sağlıyoruz. Hurma ağacının görüntüsü güzel. Siz zamanı satın alabilir misiniz. İşte insanlara biz bunu sağlamaya çalışıyoruz. 60-70 yıllık ağaçlar dikip yaşlı, eski bahçeler yaratıyoruz. İlk etapta 15-20 yıllık bahçeler kuruyoruz ve bu yolla bir anlamda insanlara zamanı satın aldıkları duygusu sağlıyoruz."

YETİŞMİŞ, ESKİMİŞ BAHÇE Antalya’nın yanısıra Bodrum, İzmir ve çevre bölgelerdeki yeni turistik projelerde dikilen hurma ağaçları dikkat çekiyor. Bir projesi, yurtdışında işlettiği kumarhaneleri ile bilinen işadamı Sudi Özkan’ın arazisinde olmak üzere Bodrum’da toplam 7 ayrı turistik projeye imza atan Yapı Endüstrisi’nin patronu Süha Yılmaz da, hurma ağacını tercih eden müteahhitlerden. Uzun yıllar kamu ihalelerine katılan, 2000’lerin başından itibaren de özellikle Bodrum’da başlattığı projelerle adından söz ettirmeye başlayan Yapı Endüstrisi’nin patronu Süha Yılmaz, hurma ağaçlarını projelerinde yetişmiş eskimiş, bahçeli ortam görüntüsü vermek için tercih ettiklerini söyledi. Mısır’dan parklardan, bahçelerden bile hurma ağaçlarının sökülüp getirildiğini duyduklarını kaydeden Yılmaz, peyzaj mimarımızın da önerisiyle projelerimize dikilecek ağaçlar arasına hurmayı da eklediklerini belirtti.

BAŞKA AĞAÇ DA DİKİYORUZ Yılmaz, şunları söyledi: "Hurma ağaçlarını biz estetik buluyoruz. Ayrıca 60-70 yaşında bir ağaç dikilince yetişmiş, yaşlı bir bahçeye sahip olabiliyorsunuz. Bu, müşteriyi de olumlu etkiliyor. Özellikle yeni biten projelerde buna ihtiyaç var. Bahçelere, yaprakları olmayan küçük ağaçlar da dikilebilir. Ancak bunlar gölge vermiyor ve dikildiğinde görüntü çok şık olmuyor, görüntü zayıf kalıyor. Boylu, yapraklı bir ağaç dikildiği zaman bahçede en az 3-5 yıllık bir peyzaj yapılmış gibi görünüyor. Açıkcası yetişmiş, gelişmiş bir bahçe görüntüsü vermek için bu yola başvuruyoruz. Bu müşteride olumlu etki bırakıyor. 5-6 yıllık okaliptus, 6-7 yıllık ılgınlar da dikiyoruz."

Bulunduğu çevreye tropikal hava katıyor

HURMA ağacı yaprak dökmeyen, bakımı kolay, temiz bir ağaç olarak nitelendiriliyor. Bulunduğu yere tropikal bir hava katıyor, sahil bölgelerinin dışında yetiştirilmesi zor. Daha çok Mısır ve çevresinde yetişmesinden anlaşılacağı gibi nem ve sıcak isteyen bir ağaç. Biraz deniz kenarı olacak, don olmayacak. Tam bir Akdeniz bölgesi ağacı.

Yasak sürerse, gemiler İtalya üzerinden gelir

PEYART’ın ortağı Alptekin Aloğlu, Türk milletinin zeki olduğuna dikkat çekerek, şimdilerde Mısır’dan yasaklanan girişin devamı halinde, başka kapıların da devreye girebileceğini belirtti. Halen Mısır’ın dışında başka bir ülkeden hurma ağacı ithalinin yapılmadığını belirten Aloğlu, "Bu başka ülkelerden ithalat yapılmayacağı anlamına gelmez. Türkler zeki insanlardır. Mısır’dan giriş yasağı devam ederse, bu ürünün bir süre sonra İtalya üzerinden Türkiye’ye girdiğini duyabilirsiniz. Gemiler yine Mısır’dan yüklenir. Rota İtalya olur, ama kısa yoldan Antalya limanına giriş yapanlar çıkabilir" diye konuştu.

Sudi Özkan’a proje yapıyorum, ortak değilim

YAPI Endüstrisi Yönetim Kurulu Başkanı Süha Yılmaz, hurma ağaçlarını Bodrum Kadıkalesi’nde 21 dönümlük apart otel olarak yapıp İrlandalılar’a sattığı projede kullandı. Yılmaz, Kadıkale’de 84 apart olarak yapılan yüzme havuzlu ve sosyal tesisli projeye 14 adet hurma ağacı diktiklerini söyledi. Her birinin 575 dolara malolduğunu belirten Yılmaz, hurma ağaçlarını Bitez’de Sudi Özkan’ın arsasına yaptıkları Mare ve Alesta projelerine diktikleri belirtti. Sudi Özkan ile herhangi bir ortaklıklarının söz konusu olmadığını söyleyen Yılmaz, konuyla ilgili olarak şunları söyledi: "Bitez’de Yapı Endsütrisi olarak bizim devam eden bir projemiz var. Projemizin hemen yanında biri 8 dönüm diğeri 11 dönüm civarında iki parça arazi var. Bunlar Sudi Özkan’a aitmiş. Ben kendisini bu araziler nedeniyle tanıdım. Arazisinin yanında yapılan projeleri görüp, bizimle görüşmek için haber gönderdi. Ben de açıkcası bu araziyi başkasına kaptırmamak için apar topar görüşmeye gittim. İşi aldık. Sudi Özkan’ın arsasına yüzde 50 paylaşım karşılığında Mare turistik projesini yapıyoruz. Ortaklığımız söz konusu değil. Hatta ben kendisini İstanbul’da bulunan bazı arazilerini hatırlatarak, ortak bir gayrimenkul yatırım ortaklığı şirketi kurmayı önerdim, kabul etmedi."