AB’nin ‘Türkiye en iyi’ raporu

Lüksemburg'da Türkiye'yi aday ülkeler arasına almayan Avrupa Birliği, daha geçen Temmuz ayında, ‘‘Türkiye 10 Merkezi Doğu Avrupa Ülkesi'ne oranla ekonomik açıdan en iyi durumda’’ kanısına varmıştı.

Lüksemburg Zirvesi sonunda Türkiye'yi Avrupa genişleme halkası içine almayan AB, geçtiğimiz Temmuz ayında Türkiye'nin performansının diğer adaylara oranla daha iyi olduğunu kendi raporuyla itiraf etmişti. AB Komisyonu'nun hazırladığı Düşünceler Bütünü (Reflection Paper) olarak adlandırılan bu raporunda, AB adayı 10 Merkezi Doğu Avrupa Ülkesi'ne (MDAÜ) oranla Türkiye'nin serbest piyasa ekonomisi ve AB ile rekabete dayanıklılıkta birinci sırada geldiği vurgulanmıştı.

AB Komisyonu geçtiğimiz Temmuz ayında AB Konseyi'ne sunulmak üzere hazırladığı raporda, 10 MDAÜ ile Türkiye'yi karşılaştırdı. Rapor esas olarak 1987 yılında Türkiye'nin yapmış olduğu tam üyelik başvurusuna 1989'da verilen yanıtı yeniden gözden geçiriyordu. Raporun siyasi yönü kamuoyuna açıklanmadı. Ancak, raporun ekonomik değerlendirmeleri içeren bölümü basına sızdırıldı.

HIZLA LİBERALLEŞTİ

Rapor, Türk ekonomisini çelişki ve paradokslar ekonomisi olarak tanımlayarak, son 15 yılda siyasi istikrarsızlığa rağmen hızla liberal ekonomiye geçildiği tespitiyle başlıyordu. Hatta değerlendirmede ekonomik politik yetersizliklere rağmen Türkiye'nin sınai ve ticari performansının çok ciddi hızla geliştiğine işaret edilmişti. Komisyon Raporu'nda 1989 yılında tam üyelik başvurusuna 'hayır' cevabı verilen Türkiye ile son yılların Türkiyesi karşılaştırıldı. O tarihlerde milli gelir ve yaşam standardı, ekonomik alanda yapısal farklılık, Türk sanayiinin yüksek gümrük duvarlarıyla korunuyor olması ve sosyal güvenlik düzeyinin düşüklüğü tam üyeliğe engel olarak görülmüştü.

İŞSİZLİK AB'DEN AZ

Bu kıstaslara göre Türkiye'yi yeniden değerlendiren raporda şu sonuçlara varıldı:

Türkiye'de işsizlik düzeyi yüzde 5.8 ile AB'nin altında.

Kamu borçlanması 1995'de AB'de yüzde 71.3 iken Türkiye'de yüzde 48.3 oldu.

Ekonomik büyüme Türkiye'de 1995 ve 1996'da yüzde 7'inin üzerinde oldu.

AB ile Türkiye arasında yaşam standardı hızla kapanıyor.

Türkiye'nin dış ticaret açığı AB ortalamasından yüksek fakat Yunanistan ve Portekiz'den daha iyi.

Türkiye Kopenhag Zirvesi'nde şart olarak ileri sürülen 'İşleyen bir serbest piyasa ekonomisine sahip olmayı' tartışma kabul görmeyecek şekilde yerine getirmiştir.

Türkiye'deki piyasa mekanizması anglo-sakson modeline yaklaşmakta ve bütün aday ülkelerden daha iyi işlemektedir. Bu konuda bir sıralama yapılırsa Türkiye'nin en başta geleceği, belki Çek Cumhuriyeti'nin benzer bir performans göstereceği söylenmektedir.

Yine Türkiye Kopenhag Zirvesi'nde tam üyelik için şart koşulan ekonomik rekabete dayanıklılığını da ispat etmiştir. Aday ülkelere göre Türkiye bu özelliği ile yine birinci sıradadır.