Borç yiÄŸidin sopasıdır, onunla da dayak yer
Güncelleme Tarihi:
Şirketlerle ilgili uçuşan milyonlarca veriyi toplayıp bilgi haline getirerek ticari hayatı kolaylaştırmaya çalışan Dun&Bradstreet (D&B) Turkey Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Selim Seval, hızlı büyümenin şirketler için önemli bir risk olduğuna dikkat çekti. Matematik tutkunu ve finans uzmanı da olan Seval, Windows'u belki de ilk bulan kişi olduğunu da söyledi.
Ä°ÅŸ hayatında, eskilerin deyimiyle "Para peÅŸin kırmız meÅŸin" diye nitelendirilen nakitle iÅŸ yapmak çok gerilerde kaldı. Bunun yerine vadeli alım satımın geçmiÅŸ olması ÅŸirketler için 'kredi' kavramının önemini de bir o kadar artırdı.  Â
Bu alanda 170 yıldır hizmet veren ABD merkezli D&B'nin'nin Türkiye'deki ortağı Finar D&B Turkey, çeşitli kaynaklardan elde ettiği bilgiyi kendi oluşturduğu bilgisayar algoritmalarında değerlendirerek reel sektörün kredi kararlarında onlara yardımcı olacak raporlar hazırlıyor.
Şirketin Yönetim Kurulu Başkanı Dr. Selim Seval yapılan işi, "Ticaret hayatında mal satacağınız bir şirkete onun güvenilirliği ile ilgili doğrudan sorular sorma anlayışı yoktur. Ayrıca, hızlı ticaret döngüsü içinde buna zamanınız da olmaz. Biz bağımsız gözle şirketlere bu hizmeti veriyoruz" diyerek özetledi.
'ŞİRKETLERİN FARLARINI YAKIYORUZ'
70 kişilik ekiple, reel sektörün mali analiz departmanı gibi çalıştıklarını belirten Seval bilgiyi nasıl topladıkları konusunda ise, "Bu veri tabanının temeli, firmanın kendisinden alınan ve ticaret sicil gazetelerinde yer alan bilgilerle, basın organlarında bu firma hakkında çıkan haberler ve belirli referans kaynaklarımızdan elde ettiğimiz informasyona dayanıyor. Bu hizmetle, sorunlu alacaklar minumuma inerken, daha az sermaye ile iş yapma olanağı sunuyoruz. Böylece farları yakarak, mal satacak ticari işletmenin önündeki karanlığı aydınlatmayı hedeflediyoruz" dedi.
Seval şöyle devam etti:
"Hazırladığımız raporlarda, bir şirketin gelecek bir yıl içinde ödemelerini yapamama olasılığını değerlendiren bir rating bulunuyor. Bu ratinge göre, bu şirkete mal cinsinden açılacak krediler için limit önerisinde bulunuyoruz. Bu raporun yazımından sonra da bu şirketle ilgili gelişmeleri takip ederek, kredi değerlemesinde güncellemelerde bulunuyoruz".
D&B'nin veritabanında dünyada 200 milyon, Türkiye'de ise 1 milyondan fazla şirketin bilgisi bulunduğunu ve günde yaklaşık 4 bin tane rapor sunabilecek altyapı geliştirdiklerini ifade eden Seval, raporların fiyatının da ortadan kaldırdığı risklerle kıyaslandığında oldukça düşük olduğunu belirtti.
Finar D&B Turkey, bir şirketin kredi değerliliği raporunu 250 liraya sunarken ve aynı şirketteki değişikliklerin bir yıl süreyle izlenmesi için de 50 lira talep ediyor. Raporlar üç ila beş gün içerisinde teslim edilirken, daha kapsamlı raporların fiyatları ise 1,500 liraya kadar çıkıyor.
Türkiye'de lojistik, inşaat, ilaç, gıda, kimya başta olmak üzere bir çok sektörde yaklaşık 400 şirkete sürekli raporlama hizmeti veren Finar D&B Turkey, bankalara da yurtdışındaki şirketlerle ilgili bilgi sağlıyor.
"BORÇ YİĞİDİN SOPASIDIR, ONUNLA DA DAYAK YER"
Seval, kredi değerlemesi yaparken en çok dikkat ettikleri konunun ise şirketin yönetim kalitesi olduğuna dikkat çekti. "Yönetim kalitesi iyiyse o firma her şekilde ayakta kalır" diyen Seval hızlı büyümenin ise önemli bir risk unsuru olabileceğine işaret etti.
Seval, "Mesela çok hızlı büyümek firmalar için çok tehlikelidir. Çünkü bu kaynak gerektirir. Cebinizde kaynak yoksa dış kaynaklara başvurursunuz. Eğer, piyasada aradığınızı bulamazsanız bu sefer size borç verenlerle baş başa kalırsınız. İşte yönetim kalitesi burada öne çıkıyor. Atalarımızın dediği gibi ayağı yorgana göre uzatmak gerekir, bazı işletmeler ise bunu dinlemeyerek 'borç yiğidin kamçısıdır' diyor. Ancak, borç yiğidin sopasıdır, onunla da dayak yer" diye konuştu.
Seval, Türkiye'deki reel sektör ÅŸirketlerinin kredi deÄŸerlemesini de 10 üzerinden yaklaşık 6 seviyesinde ortalamanın biraz üzerinde bulduÄŸunu söyledi. Seval, bu noktada bunun 9 ya da 10 seviyesine çıkmasının da imkansıza yakın olduÄŸunun da altını çizdi.Â
YENİ TTK VERİ ÇEŞİTLİLİĞİ SAĞLAYACAK
Seval, yeni Türk Ticaret Kanunu sayesinde gelecek dönemde şeffaflaşmayı artırarak veri anlamında çeşitliliği artıracağını ve bunun da ticarette akışkanlığı sağlama anlamında fayda sağlayacağına da dikkat çekti. Seval, bu dönemde de veri yoğunluğunu basit şekilde anlaşılabilecek düzeye indirerek bilgi sunmanın önemli olduğunu söyledi.
"WINDOWS'UN Ä°LK MUCÄ°DÄ° BENÄ°M"
Boğazici Üniversitesi Ekonomi Bölümü mezunu olan ve aynı üniversitede finans alanında yüksek lisans da yapan daha sonra finans doktorasını da İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi'nden alan Seval tam bir matematik tutkunu.
Eski bir bankacı da olan Seval, bilgi sahibi olduÄŸu bu iki konuyu yan yana getirerek kendi iÅŸ modelini yaratmış bir baÅŸarı hikayesi aynı zamanda. Finansal alanda da çok sayıda ÅŸirkette de görev alan ve Türkiye'de faizsiz bankacılık sistemini kuran ekibin bir üyesi olan Seval, bankacılıkta 'riskmetre' adında ilk 'ScoreCard' uygulamasının algoritmasını da yazan kiÅŸi. Seval'in bu çalışması hala kullanılıyor.Â
Seval'in matematik ve algoritmalara olan düşkünlüğünün ona kazandırdığı bir diğer özellik de Microsoft'un ünlü işletim sistemine temel teşkil eden çok programla çalışma mantığı 'Windows''un aslında ilk mucidi olması.
1980'li yıllarda çoğu kişide bilgisayar bulunmazken, kendisinin evinde iki tane olduğunu ifade eden Seval, o zamanlar bir bilgisayarda iki işlem penceresinin (window) açılamadığını, kendisinin yaptığı işlemlerde bu sorunu aşmak için ikinci bilgisayar aldığını belirtti.
Doktorasını yazarken, matematiksel modellemelerle uğraştığını bu modellerinin söze dökülmesi için iki ekrana ihtiyaç duyduğunu belirten Seval bu konuda esprili bir biçimde, "Bir ekranda iki pencere (window) açmak yerine, iki ekranda pencere açtım. Demek ki, ilk Windows'u (pencereler) icat eden benim" dedi.
Â