189 ülkeye yedek parça satıyoruz

Türkiye'de 16 otomotiv tesisine karşılık tam 1306 yan sanayi kuruluşu üretim yapıyor. Bu kuruluşlar, dünyanın 189 ülkesine 1 milyar doları aşan düzeyde ihracat yapıyor.

TÜRKİYE'de ana sanayide faaliyet gösteren toplam 16 otomotiv firması varken, yan sanayide 1306 firma bulunuyor. Tofaş üretimini 297 yan sanayici ile birlikte gerçekleştiriyor. Renault 138 yan sanayi firmasından mal alıyor. Haftalık Ekonomist Dergisi'nin haberine göre, Yan sanayi firmalarının 786 tanesi İstanbul ve çevresinde faaliyet gösteriyor. Geri kalanı da Bursa, İzmir, Ankara, Kocaeli, Konya, Adana, Manisa, Sakarya, Eskişehir, İçel, Gaziantep, Tekirdağ, Çanakkale, Denizli, Kayseri'ye dağılmış bulunuyor.

Aralarında hızla büyüyerek dünya devlerine kafa tutan firmaların da bulunduğu sektörde, planlar ‘‘2000 yılında 1 milyon adet otomobil üretilecek’’ varsayımına göre yapılıyordu. Bu hesaplara göre otomotiv sanayii ihracatı 1996'da 1.8 milyar dolar, 1997'de ise 2.2 milyar dolar olacaktı. Ancak geçen yılki gerçekleşme 1 milyar dolarda kalınca bu yıl ki hedefin tutması da zor gözüküyor.

Geçen yıl ana sanayiin ihracatı 516.9 milyon dolarda kalırken, yan sanayi 797.1 milyon dolarlık ihracat yaptı. Bu yılın ilk sekiz ayında ise ana sanayi ihracatı yüzde 39 gerileyerek 242.9 milyon dolara indi. Aynı dönemde yan sanayi yüzde 12'lik artışla, 574.3 milyon dolarlık ihracat gerçekleştirdi. 1980'de otomotiv yan sanayinin ihracat yaptığı ülke sayısı yalnızca dörtken, bugün bu sayı 189'a ulaştı. Yan sanayiciler, Amerika'dan Japonya'ya, İngiltere'den Mısır'a kadar dünyanın her noktasına ürün gönderiyor. Sektör en çok ihracatı, 252 milyon dolarla İtalya'ya yapıyor. Onu, 216 milyon dolarla Almanya izliyor.

KOÇ-SABANCI

Koç ve Sabancı, otomotivde de yarışıyor. Koç, Tofaş ve Ford Otosan'la otomobil üretmenin yanı sıra yan sanayi yatırımlarını da tamamladı. Koç'un dökümde Döktaş, elektrik aksamlarında Mako, göstergelerde Endiksan ve Pakosan, lastikte de Fulda olmak üzere beş yan sanayi şirketi bulunuyor. Otomobil pazarına Toyota ile giren Sabancı da yan sanayine yöneliyor. Toyotasa'nın bu alandaki ilk adımı, elektrik aksamları üretmek olacak. Sektörde gelişmesine ihtiyaç duyulan alanlar elektronik aksamlar, plastik ve lastik kalıbı olarak sıralanıyor. Otomotiv yan sanayiinde atak yapan gruplardan biri olan Kibar

Holding, Koreli Hanıl. E Hwa Co.Ltd. aracılığıyla yerli Hundai'ler için koltuk üretiyor. Honda Motor Corporation ile dört kapılı Civic modelini üretecek olan Anadolu Grubu da ‘‘Anadolu Honda’’ olarak yerlileştirme kapsamında Japon Yachiyo firması ile Türkiye'deki Matay firmasının ortaklığıyla Honda Civic modeli için ortak egzos üretiliyor. Ayrıca Honda Civic'in koltukları da yerli olacak.