İnşaatta 67.5 milyar lira döndü, büyümede istikrar havası oluştu

TÜRKİYE ekonomisinin lokomotifi olarak nitelendirilen inşaat sektörü, 2008’in ilk çeyreğinden itibaren süren aralıksız küçülmeye, 2010’da son verip yeniden yükselişe geçti. Yaşanan ekonomik daralmadan en çok etkilenen sektörlerden biri olan inşaat sektörü, 8 çeyrek üst üste yaşadığı küçülmenin ardından, bu yılın ilk çeyreğinde yüzde 8 büyüdü. 2010’u ‘toparlanma yılı’ olarak değerlendiren sektörde, canlanma beklentilerini de 2011’e erteleyen sektörde, konut satış rakamları geçen yıla göre düşüş gösterdi. Ancak bu düşüş, markalı konut projelerinde yapılan satışların tapu verilerine yansımamasından kaynaklandı. 2010’u beklentilerinin üzerinde ve memnun kapatan inşaatın yıl sonu performansının ise yüzde 16 büyüme olacağı öngörülüyor. Sektörün, 2011’de istikrarlı bir büyüme sürecine girerek yüzde 8-10 büyüyeceği hesaplanıyor.

8 çeyrek sonra güldü

En son 2007 yılının son çeyreğinde yüzde 0.3 büyüme gösteren gayrimenkul sektörü, 2008’in ilk çeyreğinden itibaren küçülmeye başladı. Küresel krizin etkileriyle birlikte Türkiye ekonomisi 2008’in son çeyreğinden itibaren küçülürken, inşaat sektöründe kuvvetli küçülme başladı ve rakamlar çift haneyi gördü. En son 2009’un son çeyreğinde yüzde 18.3 ile çift haneli daralan sektörde, 2009’un son çeyreğinde küçülme yavaşladı ve yüzde 6.6 olarak gerçekleşti. Ancak, yılın toplamında inşaat, 2009’da en yüksek daralmayı yaşayan sektör oldu. 2010 yılına gelindiğinde ise, sektörde beklenen toparlanma adımları görülmeye başlandı. Birinci çeyrekte yüzde 8 büyümeye geçen inşaat sektörü, bu yılın ikinci çeyreğinde, yüzde 21.9 oranında büyüme gösterdi. Üçüncü çeyrekte de yüzde 24.6 artış yaşayan gösteren sektör, bu iki çeyrekte Türkiye ekonomisi içinde en hızlı büyüyen sektör oldu.

67.5 milyar lira harcama

2009 yılı içerisinde kamu ve özel sektörün gerçekleştirdiği toplam inşaat harcamaları ve yabancı sermaye yatırımlarında da düşüşler meydana gelirken, toplam 74 milyar liralık harcama gerçekleştirildi. 2010 yılına gelindiğinde ise, özel ve kamu kesiminin yatırımı yüksek seyretmeye başladı. 2010’un ilk çeyreğinde toplan 19.4 milyar liralık, ikinci çeyrekte 24.6 milyar liralık, üçüncü çeyrekte ise 23.5 milyar liralık harcama gerçekleştirildi. Özel sektörün her çeyrekteki yatırımı 14 milyar liranın üzerinde gerçekleşti. Toplam harcama ise, 67.5 milyar liraya ulaştı.

2011’de istikrarlı büyüme

2011 yılında ise sektörün beklentileri istikrarlı büyümeyi gösteriyor. Dünyada gelişmiş ülkelerde konut piyasası daralmaya devam ederken, Türkiye’de kuvvetli bir performans bekleniyor. Dün 3. Çeyrek- 2010 Türkiye ve Dünya gayrimenkul Sektör Raporu’nu açıklayan GYODER’e göre, 2011 yılında konut fiyatlarında sınırlı artış olacak. Sektör ise 2011 yılında yüzde 8-10 büyüme ile yılı tamamlayacak.

Konut kredileri 57 milyar lirayı bulacak

GYODER’in (Gayrımenkul Yatırım Ortaklığı Derneği) açıkladığı rapora göre, konut kredi faiz oranlarının yüzde 1’in altında seyrettiği 2010’da, kullanılan konut kredisi yüzde 29.6 büyüyerek 55.2 milyar liraya ulaştı. Yılın ilk çeyreğinde 95.5 bin, ikinci çeyreğinde 108 bin, üçüncü çeyreğinde ise 97.4 bin adet kredi kullanıldı. Yıl sonunda kullanılan konut kredilerinin 57 milyar liraya ulaşması bekleniyor. 2011’de ise konut kredilerinin yüzde 20 büyüme ile 68 milyar liraya ulaşması bekleniyor.

Konut satışları geriledi ancak markalı projeler bu rakamlara yansımadı

TUİK verilerine göre, 2010 yılında konut satış adetleri, 2009 yılına göre her çeyrekte geride kaldı. Ancak bu durum, gayrimenkul sektöründe satışların kötü gittiğine işaret etmiyor. Peş peşe satışa sunulan markalı konut projeleri, konut teslimlerinden en az 18 ay önce lanse edildiği için tapuları hemen sahibine verilmiyor. Sözleşme yoluyla yapılan satışlar da TUİK rakamlarına yansımıyor. 2010 yılının ilk 9 ayında konut satışlarında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 37 gerileme oldu. 2010 yılı üçüncü döneminde, 83 bin 697 konut satış sonucu el değiştirerek Türkiye genelinde bir önceki döneme göre yüzde 7.28 oranında düşüş gösterdi. 2009’un üçüncü çeyreğinde ise bu rakam 111 bin 913 adet olmuştu.

25 yeni alışveriş merkezi açıldı

GYODER’in raporuna göre, bu yıl yeni açılan alışveriş merkezi sayısı 25 oldu. Açılan yeni alışveriş merkezleriyle birlikte, toplam sayı 238’e ulaşırken, toplam kiralanabilir alan da 5.9 milyon metrekareye ulaştı. Bundan 4 yıl önce bin kişi başına düşen kiralanabilir alan 40 metrekare seviyesinde olurken, bugünki rakamlarla bu oran iki katına çıktı ve 80.6 metrekareye ulaştı.

GYO’ların İMKB çıkarması

2010 yılında gayrimenkul sektörünün İMKB’ye olan ilgisi de artmaya başladı. Borsada işlem gören Gayrimenkul Yatırım Ortaklıkları’nın (GYO) sayısında ve portföy değerinde önemli artışlar oldu. Yıl içinde 6 GYO halka açılırken, işlem gören GYO sayısı da 21’e ulaştı. Bu halka arzlar arasında en çok dikkat çekeni Emlak Konut GYO, 1.1 milyar liralık hisse satışıyla borsaya hareket getirdi. 10.2 milyar lira portföy değerine ulaşan GYO’ların piyasa değeri 10.4 milyar lira oldu.