10 yılda mevduat yüzde 126 arttı

Türk bankacılık sisteminin 1990-1999 yıllarını kapsayan 10 yıllık döneminde kiÅŸi başına düşen mevduat miktarı yüzde 126 oranında artışla 563 dolardan 1.273 dolara yükseldi. Türkiye Bankalar BirliÄŸi Bankacılar Dergisi'nin ''Türkiye'de Ä°ller ve Bölgeler Ä°tibariyle Gelir, Nüfus, Banka Sayısı, Åžube Sayısı, Toplam Krediler ve Toplam Mevduat 1990-1999'' adlı özel sayısından derlediÄŸi bilgilere göre, Türkiye'de söz konusu dönem itibariyle toplam kredi hacmi yıllık ortalama yüzde 3.5 artış hızıyla 1999 sonunda 34.9 milyar dolara ulaÅŸtı. Kredi hacminin 16.5 milyar dolarlık bölümü Marmara Bölgesi'nden tahsis edilirken, kredi hacminin en yoÄŸun olduÄŸu il 14.1 milyar dolar ve yüzde 40.5'lik artışla Ä°stanbul oldu. Giresun ili incelenen dönemde kredi hacmi büyüklüğü sıralamasında her sene ilk 6 içinde yer alırken, KuzeydoÄŸu ve GüneydoÄŸu bölgeleri en düşük kredi hacmine sahip bölgeler oldu. Türkiye genelinde ihtisas kredileri hacmi 7.4 milyar dolardan 6.2 milyar dolara gerilerken, ihtisas dışı kredilerin hacmi 18.1 milyar dolardan 28.7 milyar dolara yükseldi. Ä°htisas dışı kredilerin toplam krediler içindeki payı yüzde 82.3'e ulaÅŸtı. 1990 yılı sonunda 31.7 milyar dolar olan toplam mevduat hacmi ise yıllık ortalama yüzde 11 oranında artarak 1999 sonunda 82 milyar dolara ulaÅŸtı. Kredi hacminde olduÄŸu gibi mevduat hacminde de Marmara Bölgesi ve Ä°stanbul büyüklük bakımından ilk sırada yer aldı. PARANIN ADRESÄ° 5 BÃœYÃœK Ä°LTürkiye genelinde yabancı para cinsinden mevduat hacmi Türk Lirası cinsinden mevduat hacmine göre daha hızlı artış kaydetmesine raÄŸmen, büyüklük bakımından Türk Lirası mevduatının gerisinde kaldı. TL mevduatın toplam mevduat içindeki payı yüzde 76.8'den yüzde 58.4'e gerilerken, yabancı para mevduatının payı yüzde 23.2'den yüzde 41.6'yayükseldi.Ä°stanbul TL ve yabancı para cinsinden mevduat hacmi büyüklüğü sıralamasında ilk sırada bulunuyor. Kredi ve mevduat hacmindeki büyümeye paralel olarak incelenen dönemde Türkiye genelinde banka sayısı 66'dan 81'e, ÅŸube sayısı da 6 bin 540'dan 7 bin 642'ye yükseldi. GüneydoÄŸu Anadolu Bölgesi'nde faaliyet gösteren banka sayısı 14'ten 26'ya yükselerek en hızlı artışın gerçekleÅŸtiÄŸi bölge oldu. Ä°l bazında ise banka sayısı 13'ten 24'e yükselen Åžanlıurfa oransal olarak, banka sayısı 54'ten 80'e yükselen Ä°stanbul ise sayısal olarak en fazla yükseliÅŸin olduÄŸu iller oldu. Åžube sayısı bin 853'ten 2 bin 774'e yükselen Marmara Bölgesi en hızlı ve en yüksek oranda ÅŸubeleÅŸmenin gerçekleÅŸtiÄŸi bölge olurken, 2 bin 145 ÅŸube ile en hızlı ÅŸubeleÅŸen il olan Ä°stanbul ÅŸube payını yüzde 28.1'e çıkardı.1999 yılı itibariyle milli gelir oranı en yüksek ilk 5 ilin mevduat yoÄŸunlaÅŸması yüzde 74, kredi yoÄŸunlaÅŸması yüzde 76 olarak gerçekleÅŸti. Ä°lk 10 il için ise yoÄŸunlaÅŸma oranı sırasıyla yüzde 80 veyüzde 85 oldu. GÃœNEYDOÄžU'DA KİŞİ BAÅžINA KREDÄ° ORTALAMASI 42 DOLARTürkiye genelinde kiÅŸi başına düşen kredi miktarı 10 yılda yüzde 19.4 oranında artarak 454 dolardan 542 dolara çıktı. Marmara Bölgesi yıllık ortalama 3.1 ile en hızlı arttığı bölge oldu. Bu bölgede kiÅŸi başına 1.089 dolar kredi düştü. Akdeniz Bölgesi kiÅŸi başına düşen kredi miktarının yıllık ortalama yüzde 2.8 ile en hızlı azaldığı bölge olurken, GüneydoÄŸu Bölgesi kiÅŸi başına düşen 42 dolar kredi ile en alt sırada, il bazında Giresun kiÅŸi başına düşen 2 bin 351 dolar ile ilk sırada yer aldı. Yine incelenen dönemde kiÅŸi başına düşen mevduata göre Türkiye ortalaması 563 dolardan bin 273 dolara yükseldi. Artış hızı her bölgede pozitif deÄŸerler almakla birlikte, en hızlı artış oranı yıllık ortalama yüzde 10.4 ile Akdeniz Bölgesi'nde kaydedildi. KiÅŸi başına düşen mevduatın en yüksek olduÄŸu bölge 2 bin 746 dolar ile Marmara Bölgesi, en düşük olduÄŸu bölge ise 108 dolar ile GüneydoÄŸu Bölgesi oldu. Ä°l bazında kiÅŸi başına düşen 3 bin 960 dolar mevduatla Ankara ilk sırada yer aldı. BANKA BAÅžINA DÜŞEN ÅžUBE VE KİŞİ SAYISI AZALDITürkiye genelinde banka başına düşen kredi ve mevduat oranında artışa karşın banka başına düşen ÅŸube ve kiÅŸi sayısında gerileme kaydedildi. Banka başına düşen kredi miktarı yıllık ortalama yüzde 1.2 artışla 430.6 milyon dolara ulaşırken, mevduat miktarı yıllık ortalama yüzde 8.6 oranında artarak 1 milyar dolara çıktı. Banka sayısının ÅŸube sayısından daha hızlı artması sonucunda ise banka başına düşen ÅŸube sayısı yaklaşık 5 adet düşerek 1999 yılı sonunda 94'e geriledi. En fazla gerileme Karadeniz Bölgesi'nde kaydedildi. Ä°l bazında Ä°stanbul, banka başına düşen 26 ÅŸube ile ilk sırayı aldı. Türkiye'de banka başına düşen kiÅŸi sayısı da bu dönemde 57 bin kiÅŸi azalarak 794 bin 394 kiÅŸiye geriledi. Her bölgede gerileme görülmekle birlikte, GüneydoÄŸu Bölgesi banka başına düşen kiÅŸi sayısı 246 bin 815 ile en fazla olduÄŸu bölge oldu. Ä°stanbul ise banka başına düşen kiÅŸi sayısı yüzde 9.9 azalmasına karşın 121 bin 20 kiÅŸi ile yine ilk sırada yer aldı. Åžube başına düşen mevduat ve kredi miktarı artarken kiÅŸi sayısı azaldı. Åžube başına düşen kredi miktarında Türkiye ortalaması yaklaşık 700 bin dolar artarak 1999 yılı sonunda 4.6 milyon dolar, ÅŸube başına düşen mevduat miktarı yıllık ortalama yüzde 9.2 oranında artışla 1999 yılı sonunda 10.7 milyon dolar olurken, ÅŸube başına düşen kiÅŸi sayısı 1999 sonunda 1990 yılına göre 174 kiÅŸilik azalmayla ortalama 8 bin 420kiÅŸiye geriledi. Â