DerviÅŸ bitti

YTP Genel BaÅŸkanı Ä°smail Cem, Hürriyet yönetici ve yazarlarıyla yaptığı söyleÅŸide, Kemal DerviÅŸ'in ekonomi programı için, ‘‘Türkiye'de inanılmaz tepki ve öfke birikimi var. DoÄŸruları olan programın bundan sonra uygulanması imkansız’’ dedi.Mülakat tarihi: 24 EYLÃœL 2002Katılan Hürriyet Mensupları: ErtuÄŸrul Özkök, Oktay EkÅŸi, Emin ÇölaÅŸan, Bekir CoÅŸkun, Tufan Türenç, Faruk Bildirici  ÇölaÅŸan- Kemal DerviÅŸ olayı nedir? Size ihanet mi etti, aldattı mı?Kemal Bey´in bütün beyanları halkın önünde oldu. Gerçi benim u konudaki görüşlerim en güzel ÅŸekilde Hürriyet´te çıktı. Sedat Ergin ile konuÅŸmamız bunu en etraflı ÅŸekilde vermiÅŸti. Ona da fazla ekleyecek birÅŸey yok. Kemal´in bütün beyanları kamuoyunun önünde oldu. O açıdan ona benim ekleyeceÄŸim birÅŸey yok. Kendisi belirtti, kendisi söyledi. ''Ä°ÅŸte YTP ile Cem ile birlikteyiz, hep birlikte kalacağız vs.'' Ondan sonra da fikir deÄŸiÅŸtirdi.Türenç- Ne oldu da fikir deÄŸiÅŸtirdi?Artık doÄŸrusu Kemal Bey´i çok konuÅŸmak da istemiyorum. Kimse de kimseyi davet etmedi biliyorsunuz, ''Partiye illa sen ol, ben olayım'' gibi... Yani herkes kendi istedi ve yaptı. BaÅŸta amaç doÄŸrusu parti kurmaktı. Hiç bir zaman o parti bilmem ANAP´la, bilmem kimle ittifak yapacak, ittifak olmazsa olmaz, bir süre sonra ille de CHP ile ittifak olacak diye bir koÅŸul, bir kaygı yoktu, sonra bunlar çıktı, bunlar çıkınca da böyle bir durum da oldu. Ä°ttifaktan ne anlıyorsun? Baykal, beni severmiÅŸ, Hüsamettin Özkan´ı da severmiÅŸ. Bir miktar milletvekilini de listesine alırmış. Ä°ttifaktan kastedilen de buydu.EkÅŸi- Ä°ltihak yani.Ä°ltihaktı. O, o yoldan gitti. Benim esas önemsediÄŸim, bu seçimde bir kaç tane husus var. Benim birinci gözlemim, bu seçimde inanılmaz bir tepki ve öfke birikimi var. Ben hiç Türkiye´de böyle bir durum görmedim. Biz Türkiye´de böylesine öfke ve tepki birikimi, -ki bu büyük merkezlerden uzaklaşıldığında, Anadolu´ya gidildiÄŸinde görüyorsun- görmedik.  Åžimdi bunu çok önemsiyorum ve öfke ve tepki birikimi Türkiye´de gene geçmiÅŸ seçimlerden farklı olarak köktenci hareketlere büyük bir hız katıyor. Bu nedenle büyüyen iki parti de MHP oylarına bayağı girmiÅŸ vaziyette. Bu öfkenin ve tepkinin neye karşı olduÄŸuna baktığınız vakit, yine benim gördüğüm insanların kendi ekonomik ortamlarına bu tepkiyi duyduklarını görüyorum. Yani ekonomi, tepki ona. Ä°ÅŸsizlik olayı var, 1 milyon 200 iÅŸsiz. Bugün hangisi söylüyordu hatırlamıyorum, 200 binden fazla esnafın iÅŸyerini kapattığı?Kırsal kesimde çok büyük bir tepki var. Bunu şöyle görüyorum, toplumdan soyutlayarak ekonomiye baktık hepimiz. Basın dahil, medya dahil, herkes, ekonomiyi çok teknik bir konu, toplumun bütünününden, sosyal boyutundan, siyasal boyutundan ve insan boyutundan soyutlayarak, kağıt üzerinde bir hadise gibi baktık.Toplum veyahut yöneticiler ve karar vericiler olarak bunun yarattığı acıların boyutunu da galiba çok fazla algılayamadık. Bu hadiseyi biraz da şöyle yorumluyorum; bir program uygulandı, bunun içinde çok önemli doÄŸruları da olan bir program ama bu program öylesine siyasi dinamikler yarattı ki, o siyasi dinamikler programın bundan sonra uygulamasına imkan tanımıyor. O çok ilginç. Özkök- Bundan sonra uygulanamaz diye mi görüyorsunuz?Zor görüyorum. Çünkü bunun yarattığı siyasi dinamiklere baktığımızda toplumda radikalleÅŸme çok açık. Toplum radikal tercihlere gidiyor.Özkök- Radikal mi, marjinal mi?Belki her ikisi. Ama o partilere artık marjinal demek biraz zor. Fakat programın yarattığı siyaset dinamikleri programın uygulanabilirliÄŸine engel hale geldi. Görünen tablo içinde bu programın devam etmesi çok zor.ÇölaÅŸan- Fakat siz de hükümettiniz. Ä°smail Cem de bu programdan sorumlu deÄŸil mi? ÖzeleÅŸtiri yapıyor musunuz?Birincisi, herkes aynı ÅŸekilde hukuken sorumlu, bir hükümetin icraatından her bakan sorumlu. Fiiliyata baktığın vakit, siyaseten baktığın zaman böyle bir durum yok. Yöneten baÅŸbakan, bütün bakanlıklarda tek tek ilgilenen baÅŸbakan ve senin oradaki rolün belli. Kalkıp da Bayındırlık Bakanı dış politikayı eleÅŸtirmiyor veya ben kalkıp İçiÅŸleri´nin uygulamasına bir ÅŸey demiyorum. Kendi açımdan baktığım vakit, ben bundan bir seneden fazla önce çıktım bunu dünya iÅŸadamlarının Türkiye´deki toplantısında bugün ne söylüyorsam hepsini söyledim. Bir-iki tane de böyle kamuya açık toplantıda söyledim ve en önemlisi de Odalar BirliÄŸi genel kurulunda nisan ayında çıktım söyledim, bugün ne söylüyorsam aynısını söyledim. Ayrıca Kemal Bey ile birlikte olduÄŸumuz ve partiyi birlikte kuracağımızı varsaydığımız sırada da ben aynı söylemi devam ettirdim. Ä°stifa ettiÄŸim dönemde ''Ãœretimsizlik, iÅŸsizlik, eÅŸitsizlik var. Ekonomi rakam yığını deÄŸildir'' dedim. Bütün bunları söyledim. Bunları geçmiÅŸte söylemiyor da ÅŸimdi söylüyor deÄŸilim. Ä°kincisi, bir ekonomiye çok katkısı olan bir DışiÅŸleri bakanlığı yaptım. Yani, komÅŸularımızla ticarette benim dönemimde iki kat arttı. Suriye ile Yunanistan ile anlaÅŸtık, Suriye ile iliÅŸkiler iki senede yüzde 70-80 büyüdü. Ä°ran´la biz kavgalıydık, dış ticaret hacmi 2.5 milyar dolara çıktı, 1.5 milyar doları doÄŸalgaz ise de kalan 1 milyar dolar. Suriye ile kanlı bıçaklı az kalsın savaÅŸa giriyorduk, bugün 1 milyar dolarlık büyük kısmı da bizim ihracatımızdan oluÅŸan dış ticaret. Bir ÅŸey daha var; benim DışiÅŸleri Bakanlığı´mda ben günde 14 saat 16 saat çalıştım, bundan geri kalan kısmında da ekonomiyle ilgilenmem beklenemez.ÇölaÅŸan- En azından Mart 2001´den itibaren bu kötüye gidiÅŸten DerviÅŸ sorumlu mu?Kemal Derviş´in sorumluluÄŸu üzerinde konuÅŸmam. Benim görebildiÄŸim, bu öfke ve tepki biriminin haklı yanları var. Åžimdi hala adamın tarlasına, traktörüne haciz koyup ''Hadi bakalım borcunu öde'' diyoruz. Adam yırtınarak diyor ki, ''Sen benim üretim aracıma haciz koyarsan ben sana nasıl borcumu ödeyeceÄŸim?'' Hala Anadolu´da banka, faiz borcu diye hapse atılan insanlar var. Ve iÅŸini kaybetmiÅŸ, iÅŸsiz kalmış. Bu öfkenin iki tehlikesini görüyorum, birincisi orta-üst gelir düzeyi sınıflarla o benim unutulmuÅŸlar diye nitelediÄŸim kitleler arasında tehlikeli bir kopukluk baÅŸladı. Deniyor ki, ''Arjantin oluruz, olmayız.'' Bugünkü durumun devamı halinde ben bundan çok endiÅŸe ediyorum. Çünkü çok büyük zıtlaÅŸmaya gittik sosyal olarak, müthiÅŸ bir kopuÅŸ oldu toplumda. Burada akılcı yaklaşım, bizim yapmaya çalıştığımız bilemiyorum ne ölçüde baÅŸaracağız, bu özünde haklı olan tepkiyi acaba yıkıcı bir dinamikten üretici bir dinamizmine dönüştürebilir miyiz? Bu toplum ile devlet kopukluÄŸunu bir ÅŸekilde bir beraberliÄŸe doÄŸru etkileyebilir miyiz? Çünkü ben gidiÅŸi çok kötü görüyorum. Özkök- Sizin söylediÄŸiniz biraz farklı. Arjantin´de yaÄŸma vardı.Bizde çok bilinçli deÄŸil, ciddi bir öfke görüyorum. Samandıra BaÄŸdat Caddesine 20 dakika mesafede. Samandıra´daki insanlar baÅŸka bir dünya. Ãœstelik de bilirim Samandıra´yı, iki dönem milletvekili seçildim Kadıköy´den. Biliyorum, insanları öyle görmüyorum. Bırak benim gözlemlerimi, CNN Türk´deki röportajlarda vardı. Hatta NTV´de dün vardı neredeydi hatırlamıyorum. Bir kadın çıktı, üstelik de bir mandıra sahibi, hayvanları filan var, ''Oy pusulasını alacağım ve yırtacağım, üzerine çıkıp çiÄŸneyeceÄŸim'' dedi. Hava bu. Türkiye bu noktada. Ekonomiyi belki yeterince özenle uygulayamadık. Ä°yi müzakere edildi, Brezilya kalktı 30 milyar dolar aldı, altyapı ve sosyal yatırımlar için de artı 4.6 milyar dolar aldı. Biz alabilir miydik, almasını mı beceremedik? Ama her halükarda Türkiye bu noktada ve bu noktada olduÄŸu için bizim partimiz gerçekten zor bir konumda. Bakıyorsun para ne kadar nedir diye baktığımızda, politika üreteceÄŸiz, toplumla konuÅŸacağız. Birincisi Türkiye´de istikrarı bozmamamız lazım. Kalkıp da bazı partilerin dediÄŸi gibi, ''Biz IMF ile anlaÅŸmaları yırtıp atarız'' diyemeyiz. Altında Türkiye´nin imzaları var. Ä°mzalara da sahip çıkacağız.Ben ÅŸunu görüyorum, eÄŸer Türkiye bir ÅŸekilde gerçekten bu üretimin falan hızlanmasını saÄŸlayamazsa kötü. En son Ankara Sanayi Odası´nın açıklaması vardı, diyor ki; ''Bu son üretim artışına filan bakmayın bu biraz da kapasite kullanımındaki bir geliÅŸmedir, yeni bir ÅŸey yoktur.'' Yani biz toplumu gerçekten istihdam yaratan, üretimi artıran bir modele doÄŸru götüremezsek bu iÅŸin sonu çok kötü geleceÄŸe benziyor. Türenç- O zaman ekonomiyi nasıl düze çıkaracaksınız?IMF ile oturup çok ciddi konuÅŸmamız lazım. IMF bizim hasmımız deÄŸil. IMF ile ekonomik görüşmelerden belki daha kritik görüşmeleri yaptım, ABD´li, Avrupalıyı iyi tanıyorum. Ä°yiniyetle, akılcı konuları getirdiÄŸin vakit ikna edebiliyorsun. Adamlar bizim düşmanımız deÄŸil ki. IMF çok mu memnun bugün Türkiye´nin geldiÄŸi noktadan? Bu program bir ÅŸekilde aksasa IMF bir kez daha rezil olacak Dünyaya. Bunlar anlatılabilir, ciddi müzakere edilebilir. Benim ince ayar dediÄŸim bazı esneklikleri Türkiye´ye alabilir. Ãœretimi hızlandırmanın yolu illa kaynaktan da geçmiyor. Devletin ÅŸu anda olmayan kaynağı almaktan vazgeçmesi gerekiyor.EkÅŸi- Nasıl olacak?Åžimdi senin bir tezgahın var, 5 kiÅŸi çalışıyor, diyorsun ki ben bir tezgah daha kuracağım ve 5 tane de istihdam.  Ben diyorum ki, hayır kardeÅŸim, ne vergi alacağım, sen bunu kur, istihdam yarat. Bu Clinton´un ilk baÅŸkanlık döneminde ABD´de uygulandı. Polonya, Macaristan, Bulgaristan, kısmen de Suriye uyguluyor. Yapılması icabeden eden ilk ÅŸey mutlaka üretim. Bunu yapabilmek için devleti belli alışkanlıklardan, yasakçılıktan ayırmak lazım. Yapılması icabeden eden ilk ÅŸey mutlaka üretimi artırmak. Ve sadece üretimle olmuyor. Vatandaşın beyanına itimat etmeyen devlet yapısını deÄŸiÅŸtirmek gerekli. Ä°hracatçıların iddiası, sırf bu beyan meselesinden biz 200 milyon dolar kaybediyoruz her yıl diyorlar. O devlet olayını mutlaka ele almak lazım. Sadece sayısal deÄŸiÅŸimle, nicel deÄŸiÅŸimle hükümet olayı düzelmez Türkiye´de, nitel deÄŸiÅŸim lazım. Bakanların niteliÄŸi deÄŸiÅŸmeli. Bugünkü teknoloji çağında ancak teknik kapasitesi çok yüksek ve organizasyon becerisi olanların bakan olması lazım. Bu siyasetten de olabilir, siyaset dışından da olabilir.Özkök- Kaç bakan düşünüyorsunuz?Bizim Ahmet ÅžaÄŸar´ın bir modeli var, orada 22 bakan diyor. 20 ila 22. Fakat dediÄŸim, o bakanların sayısal deÄŸil, eÄŸer bakan diye biz kendi konusunun tekniÄŸini çok iyi bilen ve onu hep üstüne vura vura söylüyorum organizasyon kapasitesi, kabiliyeti olan insanlar lazım. Ve o bakanın illa siyasetçi olması gerekli diye birÅŸey yok. Dünya farklı modeller içinde bu dediÄŸim yapıyor. Ya bakan yardımcısı diyor, onu çok teknik insanlardan seçiyor Fransa modeli. Ä°ngiliz modeli zaten müthiÅŸ bürokrasi var ona dayanıyor. ABD dediÄŸimi yapıyor bir ÅŸekilde.ÇölaÅŸan- Hüsamettin Özkan da geziyor mu Anadolu´yu, hiç görünmüyor? Ä°kinci adam partinizde ama ortada yok.Onun tarzı o, köşesine çekilmedi Ankara´daydı. Hep söyledim birlikte gidelim diye. Sevmiyor. Hiç konuÅŸtuÄŸunu duydunuz mu? Bir istifa ederken, bir de mecliste gensoru mu vardı o zaman konuÅŸtu.Bildirici- Seçimi erteleme yönünde Özkan ile aranızda bir görüş ayrılığı var mı?Hayır, bir görüş ayrılığı yok. Hiç kimse aynı tornadan çıkmış gibi deÄŸil, hepimizin de farklılaÅŸan bazı düşünceleri var. Fakat bir görüş ayrılığı, bunalım vs. öyle birÅŸey yok.ÇölaÅŸan- O zaman Hüsamettin Özkan´ın seçim çalışmalarına katkısı olmayacak?Bunun bir altyapısı var, organizasyonu var, orada tabi katkısı oluyor. Türenç- TeÅŸkilatı da tanıyor.Ben de tanıyorum teÅŸkilatı.Bildirici- Gaffar Yakın, neden Grup BaÅŸkanvekilliÄŸinden istifa etti?Gaffar beyin galiba önergeye bu önergeye imzasını koymak mı istemiÅŸ de ''Sana düşmez imzalamak'' mı denmiÅŸ. Ä°mza olayından çıktığı anlaşılıyor. Bir TV, bu aÅŸamada çok kurumsal YTP´nin katılmasını istiyormuÅŸ Gaffar bey, böyle olmayınca istifa etti diye. Ama bu televizyondan.ÇölaÅŸan- Ne kadar devlet yardımı aldınız?Alamadık daha, orada problem var. Almamız lazım da, biraz orada bir durum oldu. YSK´nın lafını galiba Maliye deÄŸerlendiriyor yeniden. Ona bakıyor bizim arkadaÅŸlar, son duruma gelsin ondan sonra konuÅŸacağım. ÇölaÅŸan- Åžimdiye kadar bir ÅŸey almadınız mıHayır.Türenç- SP ve AKP aldı...SP nasıl aldı? Bizim konumumuz aynen AKP, SP gibi. Onlar aldı biz alamadık? Bir yanlışlık var. Bazı partiler üç milletvekiliyle aldı biz 60 milletvekiliyle alamıyoruz. EkÅŸi- Niye alamadığınızı sordunuz mu?YSK öyle bir bakmış ki bir kaç ÅŸekilde yorumlamak mümkün. Maliye de anladığım kadarıyla bunu negatif deÄŸerlendiriyor. Bir hafta sabredin ondan sonra bu konu aydınlanacak.Bildirici- Partinize yönelik destek ÅŸu anda ne durumda?YTP olarak negatif enerjiyi pozitif enerjiye dönüştürmeye çalışıyoruz. UnutulmuÅŸlar dediÄŸimiz kesimlerin gerçekten haklı olan tepkisi ki, ÅŸimdi baÅŸka taraflara kanalize oluyor gibi, bize de oluyor tabi, ama küçük oranda oluyor. Onu biraz büyütebilir miyiz, Türkiye´de bir barış unsuru, uzlaÅŸma unsuru olarak farklı bir medeniyet dönüşümünü gerçekleÅŸtirebilir miyiz onun mücadelesindeyiz. Ama ÅŸartlar çok da elveriÅŸli deÄŸil. Malum iki parti olacak da, ''Aman falanca partiye yüklenelim'' deniyor. BaÅŸtan bir ÅŸartlanmaya tabi tutuldu insanlar, ''Öcü geliyor, o öcüyü kim durdurabilir, falanca parti durdurabilir. Onu kesecek olana vuralım.'' Bunun sonucu olarak özellikle bir-iki gazete insafsızca, acımasızca ve haksızca vuruyor. Böyle ortamdayız ki kolay deÄŸil.CoÅŸkun- Bunun sonucu olarak seçimin ertelenmesini mi istiyorsunuz?Meclisteki milletvekillerinin aÄŸrılıklı çoÄŸunluÄŸu seçmin ertelenmesini istiyor. Ben seçimin zamanında yapılmasını istediÄŸimi açıkladım. Oradayım. Ama bu seçimin kararını alan da milletvekilleri. Bütün partilerden belki AKP dışında çok ağırlıklı sayıda milletvekili seçimin ertelenmesinden yana. Bundan birÅŸey çıkar mı çıkmaz mı bilmiyorum.Özkök- İçinizden bu seçim ertelense çok iyi olur diyorsunuz ama önünüzde çok kuvvetli bir kamuoyu olduÄŸu için mi hayır deme ihtiyacı duyuyorsunuz?Hayır böyle bir kamuoyundan dolayı deÄŸil. Seçimin altı ay, üç ay, üç gün ileri gitmesinden bizim partimizin menfaati var. Çok net söyleyeyim. Elbette yeni bir partiyiz, örgütler yeni kuruldu. Zamana ihtiyaç var. Dolayısıyla gecikme bizim partinin menfaatine olur.Bildirici- ''Seçim ertelenirse kaos olur'' diyen liderler var. Sizce seçim ertelenirse kaos olmaz mı?Hayır, hayır. Ben sadece parti açısından konuÅŸuyorum. Türkiye açısından zannediyorum seçimin olması daha az zararlı. Benim  düşüncem bu. Åžunu da belirteyim, milletvekillerinin çoÄŸu bu düşünceyi paylaÅŸmıyor.Bildirici- Tahmininiz ne? 3 Kasım´da seçim olacak mı?Bana olabilecek gibi gözüküyor ama bilmiyorum hakikaten. Zaman bizden yana çalışacak. Örgütler tamamlanacak, daha iyi çalışacak. Ä°lk baÅŸka topluma verilen fotoÄŸrafın bizim hiçbir günahımız olmadan doÄŸru çıkmaması bizi olumsuz etkiledi. O da zamanla etkisini yitirecek. Eksi- Bülent bey hasta iken, Kemal DerviÅŸ, görevi itibarıyla kimsenin ondan beklemediÄŸi ama bir prosesi de baÅŸlatan sözler etti. ''Seçim yapılmalıdır'' dedi. Neden böyle bir çıkış yaptı?Zaten o sırada Kemal Bey ile belli bir dostluÄŸmuuz vardı, 2-3 ayda bir yemek yerdik birlikte. Bu hükümetten ümidi kesmiÅŸti. ''MHP ile birlikte bu iÅŸ olmayacak, yeni bir hükümet olsa'' diyordu. EkÅŸi- MHP´den mi, baÅŸbakandan mı kaynaklanıyordu sıkıntısı?O hep MHP´den dolayı. Bu partileÅŸme olayı filan da, gerçekten bir plan ve program deÄŸil. Hüsamettin Bey´in, Ecevit ile meÅŸhur konuÅŸmasından iki gün önce tesadüfen Göçek´teydim. Korumalar, Hüsamettin Beyin Göçek´te olduÄŸunu söyledi. Telefon ettim, ''Gelir misin?'', ''Hadi sen gel.'', Domuz adasına gittim, yatta yemek yedik ve uzun konuÅŸtuk. Ertesi gün Hüsamettin Bey, Ankara´ya gidecekti ve Ecevit´le randevusu vardı. O gün bana söylediÄŸi, ''Bunu tatlıya baÄŸlamazsak artık ben kimseyi tutamıyorum. Ä°nÅŸallah Ecevit bunları görür, bu adamları hizaya sokar ve birlikte bir çalışma imkanı devam eder'' demiÅŸti. Benim de Hüsametin beye dediÄŸim,  ''Aman acele etmeyin. Hala ümit var mı ona bakmam lazım.'' Ne kendimi angaje ettim, ne de Hüsamettin Bey, benden de angaje olmamı istedi. Ardından çorap söküğü gibi geldi. Hüsamettin Bey gitti, görüştü, bozuk bir görüşme oldu. Ecevit, Ankara´dan beni aradı. ''Siz son geliÅŸmeleri nasıl deÄŸerlendiriyorsunuz?'' dedi. Ä°stifalar da baÅŸlamıştı. Dedim ki, ''Efendim, partimiz kan kaybediyor, bunu durdurmak için radikal karar almak lazım'' dedim. ''Evet'' dedi. ''Efendim gereÄŸi olursa ben gelip size kendim anlatmak isterim'' dedim. ''TeÅŸekkür ederim'' dedi, sonra aramadı.Özkök- Onlar sizin yanınızdayız sözlerini sizden duymak istedi anlaşılan...Onu duymak istedi. Hiç aldırmayın, biz durdururuz falan. Kemal Bey ile de biz o parti iÅŸini bir defa ciddi konuÅŸtuk bu hadiselerden sonra, istifalar da olmuÅŸtu galiba ya da ertesi günü istifa edecektim herkes biliyordu. Kemal Bey dedi ki, ''Sen genel baÅŸkan ol'' dedi. Ben de hassas olduÄŸum bir konu var dedim, ''Bu partinin çizgisi, ideolojisi. Senin yaklaşımını biliyorum ama bir de yüzyüze ayrıntılı konuÅŸmak isterim'' dedim. Kemal, ''Benim açımdan hiç problem yok'' dedi. Zaten problem olmasını beklemiyordum, teyid ettirmek istiyordum. Özkök- Milliyet´e ''Ä°ttifak umurumda deÄŸil'' diye demeç verdiniz. DerviÅŸ de kullandı bunu. Acaba orada siz bilerek veya ÅŸuur altında Kemal Derviş´ten kurtulmak mı istediniz?O sırada ittifak, ittifak deniyordu. ''Ben halkın hakiki gündemini gündemini kullanmaya çalışıyorum. Halkın umurunda deÄŸil ittifaklar benim de'' dedim. Ama zaten karar verilmiÅŸti o sırada. Kararın verilmiÅŸ olduÄŸu gözlemini yapmıştım.Bildirici- Ekonomik programın Türkiye´de sorun yarattığını söylediniz, buna raÄŸmen Derviş´le birlikte olmak istiyorsunuz? Bir çeliÅŸki yok mu?Åžimdi orada ben kendime göre dürüst bir tavır aldım. Kemal Bey ile birlikte parti kuracağız diye konuÅŸurken, sürekli ''Ekonomi rakam yığını deÄŸildir, ince ayar yapılmalıdır'' diyordum. Sürekli bunları konuÅŸtum. Söylemimde bir çizgi kırıklığı olmadı.Bildirici- Åžimdi siz Kemal Derviş´i eleÅŸtiriyorsunuz, ama CHP de programı eleÅŸtirmiyor tam tersine sahipleniyor...Ben CHP açısından bilmiyorum ama kendi açımızdan düşündüklerimi anlattım.  ÇölaÅŸan- Bülent bey hastalanmasaydı istifa edecek miydiniz?BaÅŸkaları için bilmiyorum, kendi adıma ben DSP´nin taşıdığı ve bana göre olumlu olan iÅŸleri artık taşıyamaz olduÄŸunu gördüm. DSP, Türkiye´yi demokratik sol eksende yenileÅŸtirme misyonunu yaptı. Kolay iÅŸ deÄŸil çıkan kanunlar. Bunu birlikte yaptık. Artık bunu yapamayacak hale geldi. Yapamayacak hale gelmesinin nedeni, partiyi birbirine kattılar. Buna hiç lüzum yoktu. Parti içinde kavgayı tahrik ettiler.Türenç- Kim etti?Zannediyorum yönetim tahrik etti. Ä°sim bazında konuÅŸmuyorum. Hüsamettin Bey Ankara´ya hareket ederken, ''Ä°nÅŸallah iyi olur, bizim Ecevit ile çok geçmiÅŸimiz var, ben onun çocuÄŸu gibiyim'' diyordu. O havadaydı.ÇölaÅŸan- Sonuçta hastalık olmasaydı kopacak mıydınız?Ben ÅŸahsen, 30 yılımı bu mücadeleye, inandığım ÅŸeye vermiÅŸim, ÅŸimdi bakıyorsun o iÅŸler boÅŸlukta kalıyor, halk artık o iÅŸlerin boÅŸlukta kaldığını görüyor ve yazık oluyor. Orada ben bunu daha fazla bir defa parti açısından ben bu sıkıntıyı yaşıyordum.ÇölaÅŸan- Kopacak mıydınız?O noktadaydım. Herkes birbirinin aleyhine konuÅŸuyordu, kavgalar çıkıyordu.Özkök- Ä°ttifak kanunu çıksaydı, nasıl bir ittifak olurduCevabı çok doÄŸal. Elbette farklılaÅŸmalarınıza raÄŸmen CHP. Bir türlü yenileÅŸemedi. Benim görüşüm. Benim de çok emeÄŸim var yenileÅŸmesi için ama olmadı. Fakat elbette bizim fikir akrabamız CHP ve DSP. Birincisi benim o çok önemsediÄŸim yenileÅŸtiricilik misyonuna elveriÅŸli bir parti olamadılar. Ä°kincisi, bizim farklı yaklaşımımız oldu. Ben tek başına solun kendi iç ittifaklarıyla Türkiye´nin meselelerini çözmeye yetmeyeceÄŸi düşüncesindeyim. Bu sosyal demokrasi konularında hiç kompleksim olmadığı için çok net söyleyebiliyorum. Ancak elbette sol eksende, ama çok geniÅŸ bir ittifakla bunun çözülebileceÄŸini düşünüyorum. Bazı arkadaÅŸlarımız, ''Hayır biz solun merkezinde sol ittifakı kuracağız'' diyor. Aman ne güzel, benim açımdan fevkalade keyifli olur öyle bir ortamda siyaset yapmak. Ama bunun Türkiye´nin meselelerini çözemeyeceÄŸi düşüncesindeyim bu aÅŸamada. Yarın öbürgün belki çözer, yeter buna. ÇölaÅŸan- Ä°lla yanına bir saÄŸ parti mi alması lazım?SaÄŸ parti deÄŸil, sanayici de almam lazım, DerviÅŸ Günday´ı da yani esnafı da almam lazım. Ziraat Odalarına dert anlatmam lazım. Ben ancak böyle birliktelikle olabileceÄŸine inanıyorum. Kadınlar ve gençlerden müthiÅŸ destek alıyoruz. Bazan nereniz yeni deniyor? Türkiye´de bir çok meseleyi ilk defa konuÅŸuyoruz, yeniliÄŸimiz orada. Kadın öğretmeni sıkıntısına bugün Türkiye´de kim deÄŸindi? Mesela ilkokul öğretmenlerinin yüzde 85´i bütün dünyada kadın. Diyelim Mesudiyeli bir genç kız öğretmen okulundan mezun oluyor. O zaman Mesudiye ilkokulunda göreve baÅŸlıyor, orada yer yoksa onun yakınındaki bir yere atanıyor. Gidip lojman peÅŸinde koÅŸmayacak, orada evi var. Kira ödemeyecek, çocuÄŸu olduÄŸunda annesinin bababsının yanına bırakacak. Biz ne yapıyoruz, o fukara kızı alıyoruz, haydaa git Sivas´ın bilmem ne köyüne. Oradan al baÅŸka bir köye. Sadece kadın öğretmen için deÄŸil, dünyanın hiçbir yerinde öğretmen, doktor, devlet memuru kendi isteÄŸi olmadan oradan oraya nakledilmiyor, nakil olayı yok dünyada. Niye hiçbir parti buna eÄŸilmiyor? Türenç- Neden bu söylediÄŸiniz öfke mitinglere, meydanlara yansımıyor? Meydan olayını bilmiyorum. Bildirici- Kayseri´de size tepki gösterilmiÅŸti.Kayseri´de sendika baÅŸkanları toplandı, konuÅŸmaya gidiyorum. Emin olun farketmedim. Sendikada benim girdiÄŸim kapıdan 50 metre kadar önde altı kiÅŸi, ''Ä°stemiyoruz, geri git'' filan demiÅŸ. Ama kapının önünde deÄŸil, geride olan bir olay. Biz de otobüsle geçtik önlerinden farketmedim, birÅŸey olduÄŸunu gördüm de, düşünmedim ne olduÄŸunu. Ben teÅŸekkür etmeye gittim. ''Siz beni seçtiniz bakın iÅŸte ben de istifa ettim'' diye. Bunu demek için gittim oraya. Bir gazete de bunu aldı manÅŸet yaptı. ''Cem´e büyük tepki'' falan. Çarpıtarak yanlış algılatmaya çalışıyorlar.ÇölaÅŸan- Seçimde barajı geçerseniz koalisyonu kiminle kurarsınız?CHP ve DSP elbette.ÇölaÅŸan- İçinize sindiremeyeceÄŸiniz parti hangisi?Hele Meclise girilsin, ondan sonra.Özkök- Mehmet Yılmaz, ''Ä°smail Cem çıksa CHP´ye destek veriyorum dese, seçime girmese'' diye yazdı.Bu konularda aslında siyasetin içinde olan, kahrını çeken, iddiasını taşıyanın bakış açısı bence daha önemli. Ä°kincisi, CHP´nin Türkiye´yi yenileÅŸtirme kapasitesi olduÄŸunu inanmıyorum. Oysa bana göre Türkiye´nin yenileÅŸmesi lazım. YenileÅŸmeyi de biz yapabiliriz.CoÅŸkun- Derviş´in etkisini nasıl görüyorsunuz?Herkes diyor ki, ''Masum Türker de yapıyor aynı iÅŸi. Ãœstelik memura da zam verdi.'' Derviş´in etkisi gidiyor zaten.Özkök-  Yunanistan üç seçim yaptı, bağıran çağıran liderler dönemini bitirdi. Siz de bağıran çağıran liderlerden deÄŸilsiniz. Ama karşınızda bağıran çağıran, birbiriyle çeliÅŸen inanılmaz vaatlerde bulunan liderler var. Bu kafayla nasıl mücadele edeceksiniz?Bu zihniyetlerle mücadelenin el birliÄŸiyle olması lazım. Ben kendi payıma düşen mücadeleyi vermekteyim. Bunun karşılığında toplumdan destek de alıyorum. UnutulmuÅŸlar dediÄŸim ve büyük ölçüde de AKP´nin etkili olduÄŸu kesimlerde az da olsa bir geliÅŸmemiz var. O benim için çok önemli. Ben Türkiye´de 6 milyon engellinin, anne babasıyla birlikte 12 milyon insanın en büyük korkusunun ne olduÄŸunu ilk defa merak eden, kendileriyle konuÅŸan liderim. En büyük korkuları ÅŸu, 'Ya ben ölürsem engelli çocuÄŸum ne olur?' Ben iÅŸte bu insanlarla ilgileniyorum ve onlardan destek alıyorum. Ä°ktidarda olursak bütün belediyelere engellilerle ilgili düzenlemeler yapmayı mecbur edeceÄŸiz. ÖrneÄŸin istedikleri kaldırımlara çıkabilmek. Bunlar AB standartlarında da var. Ama Türkiye´de uygulanmamış. Özkök- Özürlü sözcüğünü kullanmıyorsunuz...Ben özürlü sözcüğünü sevmiyorum, insani bulmuyorum. Özür deyince kabahat iÅŸlenmiÅŸ gibi algılanıyor. O nedenle engelli sözcüğünü kullanmayı tercih ediyorum. Ben özürlülerin anne babasının hayattaki en büyük korkusunun ne olduÄŸunu merak ediyorum, araÅŸtırıyorum, konuÅŸuyorum ve onlardan destek alıyorum. Türenç- Avrupa´da insanlarda böyle bir korku yok.Hiçbir lider o insanlarla konuÅŸmamış, merak etmemiÅŸ. Yahut mesela balıkçılarla kimse konuÅŸmamış. Balıkçıların yüzde 95´i diyor ki, ''Bizim sosyal garantimiz yoktur.'' BaÄŸ-kur diyorsun, ''Bizim kalkıp BaÄŸ-Kur´a verecek paramız yok aÄŸabey'' diyorlar. Zaten bir ay çalışıp. bir ay çalışmıyor. Peki aile hayatı, bunlar denize çıkınca 1-2 ay dönmüyorlar? Peki Yunanistan´da balıkçılar için özel statü var, özel katkı saÄŸlanıyor. Bizde neden olmasın?Bildirici- Barajı aÅŸabilecek misiniz?Baraj sorunumuz yok. Barajı kesin aÅŸarız. Ama hiçbir parti çok emin olamaz. Baraj sorunu olur mu, olmaz mı? Vakit olsa biraz daha çalışsak farklı olurdu.Özkök- Vakit olsaydı, ben bu iÅŸi bitirirdim mi diyorsunuz?Farklı olurdu. Tabii ki vakit olsa bizim partimiz daha kuvvetli olurdu.Özkök- Vakit arıyor musunuz?Ben ÅŸahsen aramadım. Kurum olarak da bu arayışa girmedik.Türenç- Gezilerinizde gördüğünüz ilgiden memnun musunuz?Gezilerimizde bize büyük ilgi var. ÖrneÄŸin Samsun´da, Çorum´da bizi kalabalıklar karşıladı. Çorum´da gördüğüm ilginin nedenini araÅŸtırdım. MeÄŸer bu ilgi Ä°smail ve Cem isminden kaynaklanıyormuÅŸ. Hem bunu söyleyemiyorum ama ailemde BektaÅŸilik var. Büyükbabamın BektaÅŸi olduÄŸunu duymuÅŸtum. Bunu hiçbir zaman söylemek istemedim.Özkök- Peki, siz Selaniklisiniz, BektaÅŸilik nereden geliyor?Trakya ve Balkanlarda çok BektaÅŸi var, BektaÅŸilik Anadolu´ya özgü deÄŸil. EkÅŸi- Solda üç parti var. CHP-DSP-YTP. Bunlar ÅŸu nedenle birbirinden farklıdır diye sorsam.Ben Türkiye´yi yenileÅŸtirme iradesinin ve yeteneÄŸinin bizde olduÄŸuna inanıyorum. Bu benim görüşüm ve halka da bunu anlatıyorum.EkÅŸi- Ben buna hayır demiyorum. Ama bunun alt baÅŸlıkları ve ona dayalı açıklamaları da olması lazım. Åžu konuda bu nedenle biz gibi...Bizim söylemimiz baÅŸkasında yok ki? Ben yeni bazı kaygıları seslendiriyorum. Bakın toplum merkezleri diye bir olay var. Bunlar 11 taneydi, Hasan Gemici´nin büyük gayretiyle sayısı 54´e çıktı. Ä°nanılmaz baÅŸarı. Bunların sayısını bir yıl içinde bine çıkaracağız. Kaynak diyeceksiniz deÄŸil mi? Oturduk Hasan Gemici ile çıkardık. Bir tanesi 30 bin dolara mal oluyor, 6 bin dolar da ortalama yıllık gideri. Bin merkez için 36 milyon dolar gerekiyor. E be kardeÅŸim, Türkiye´de yok mu 36 milyon dolar? Bakan olmama bile gerek yok, ben tek başıma bulurum. Gider üç Avrupa BirliÄŸi´nden bakanın aÄŸzından girip burnundan çıksam adamlar bir fon bulur, verir. Türkiye´de bazı meselelerin çözümü para meselesi deÄŸil, gönül meselesi.Kimse bunları konuÅŸmuyor. Türkiye´nin yenileÅŸmesi, dünyayla bütünleÅŸmektir, Avrupa BirliÄŸi´dir, çağı paylaÅŸmaktır. Aslında medeniyet dönüşümüdür. Bu kaygıları olan, bunların üzerine kafa yoran, bunları toplumla paylaÅŸan, belli ölçüde de anlaşıldığı izlenimini alan bir tek kendimizi görüyorum. Allah aÅŸkına o partiler Türkiye´yi yenileÅŸtirmek için hangi fikirleri getirdi? Nedir onların toplum projesi?EkÅŸi- Ben bir vatandaşım, merak ediyorum. ''Diyorum ki, solda bir CHP var, bir de DSP. Åžimdi bir de Ä°smail Cem çıktı başımıza.'' Ama aralarındaki fark nedir de bilemiyorum? Böyle sorayım.Demek ki, biz yeterince iyi anlatamıyoruz veyahut anlattığımızı yeterince ulaÅŸtıramıyoruz. Çünkü bu sözünü ettiÄŸiniz üç partinin içinde Türkiye´yi yenileÅŸtirecek söylem ve iddia sadece bizde. DSP nedir ne yapmak istiyor? CHP, ''Program zaten vardı, biz bunu devam ettireceÄŸiz'' diye açıkladı. Biz iÅŸte burada farklılaşıyoruz. Programın bu haliyle devamının Türkiye´yi inanılmaz bir kaosa götürmesinden endiÅŸe ediyorum. Onlarda öyle bir endiÅŸe yok.Â