Ekonomi 2002'de %7.8 büyüdü

DÄ°E, Türkiye ekonomisinin 2002 yılında yüzde 7.8 büyüdüğünü açıkladı. KiÅŸi başına gelir yüzde 21.7 artarak 2 bin 584 dolara yükseldi.Büyüme hızı, Ekim, Kasım, Aralık aylarını kapsayan yılın son çeyreÄŸinde ise yüzde 11.5 olarak gerçekleÅŸti.  Devlet Ä°statistik Enstitüsü (DÄ°E), 2002 yılına iliÅŸkin Gayri safi milli hasıla (GSMH) geçici sonuçlarını açıkladı. Buna göre geçen yıl GSMH, cari fiyatlarla 273 katrilyon 463 trilyon 168 milyar lira, 1987 yılı sabit fiyatlarıyla 116 trilyon 165 milyar lira olarak belirlendi.  Geçen yılın son çeyreÄŸinde ise büyüme hızı cari fiyatlarla yüzde 44.5, sabit fiyatlarla yüzde 11.5 olarak hesaplandı. 2001 yılında Türkiye ekonomisi yüzde 9.4 oranında küçülmüştü.  Sabit fiyatlarla sektörel bazda inÅŸaat ve mali kuruluÅŸlar dışında, tüm sektörlerde büyüme yaÅŸandı. Devlet Hizmetlerinde büyüme yüzde 0.7 olurken, Kar Amacı Olmayan KuruluÅŸlardaki büyüme oranı da yüzde 0.6 düzeyinde sonuçlandı. Konut sahipliÄŸinde büyüme hızı ise yüzde 1.8 olarak gerçekleÅŸti.     2002 yılının tamamında, en fazla büyüme ithalat vergisinin ardından yüzde 10.7 ile ticarette yaÅŸanırken bunu yüzde 9.4 ile sanayi ve 7.4 ile de serbest meslek ve hizmetler izledi.  Sektörler itibariyle büyüme hızlarına bakıldığında, tarım sektöründe yüzde 7.1, UlaÅŸtırma ve HaberleÅŸme sektöründe ise yüzde 5.4 oranında artış, inÅŸaat sektöründe ise yüzde 4.9 oranında gerileme kaydedildi.  Sonuç olarak geçen yılın tamamında Sabit Fiyatlarla Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYÄ°H) da, Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) da yüzde 7.8 oranında artmış oldu.      HARCAMA GRUPLARINA GÖRE GELÄ°ÅžME HIZLARI  Öte yandan, 2002 yılında, önceki yıla göre, sabit fiyatlarla Özel Nihai Tüketim Harcamaları yüzde 2, Devletin Nihai Tüketim Harcamaları ise yüzde 5.4 oranında arttı.   Bu dönemde yine sabit fiyatlarla Gayri Safi Sabit Sermaye OluÅŸumu yüzde 0.8 gerilerken, Mal ve Hizmet Ä°thalatı yüzde 15.7, Mal ve Hizmet Ä°hracatı da yüzde 11 oranında arttı.2002 yılında, geçen yıla göre sektörel büyüme hızları şöyle:  Cari FiyatlarlaSabit Fiyatlarla (Yüzde)(Yüzde)SektörlerToplamToplamTarım53.07.1Sanayi52.69.4Ä°nÅŸaat24.4-4.9Ticaret50.010.7UlaÅŸtırma ve HaberleÅŸme47.75.4Mali KuruluÅŸlar93.8-7.1Konut SahipliÄŸi37.01.8Serbest Meslek ve Hiz.48.37.4Devlet Hizmetleri50.30.7Kar Amacı Olmayan Kur.81.30.6Ä°thalat Vergisi60.123.0Gayri Safi Yurtiçi Hasıla54.77.8Gayri Safi Milli Hasıla55.07.8DÄ°E'nin 2002 yılının dördüncü üç aylık dönemine iliÅŸkin açıkladığı rakamlara göre, Gayri Safi Milli Hasıla (GSMH) bu dönemde cari fiyatlarla 79 ktarilyon 122 trilyon 698 milyar lira, 1987 yılı fiyatları ile 28 trilyon 809 milyar lira oldu. Bu dönemde, 2001 yılının aynı dönemine göre geliÅŸme hızı da cari fiyatlarla yüzde 44.5, sabit fiyatlarla yüzde 11.5 olarak gerçekleÅŸti. 2002 yılı GSMH rakamlarına göre, 4. dönemde imalat sanayi üretim artış hızı kamu sektöründe yüzde 2.1, özel sektörde ise yüzde 18.4 olarak hesaplandı.  Kamu kesiminde üretim, ayakkabı sanayinde yüzde 67.7, dokuma sanayinde yüzde 53.3, makine sanayinde yüzde 50.7, elektrik makineleri ve aygıtlarında yüzde 34, çeÅŸitli petrol ve kömür türevlerinde yüzde 29.8, taÅŸ ve topraÄŸa dayalı diÄŸer sanayii yüzde 21.4, ayakkabı dışında giyim eÅŸyası yüzde 20.3 ve tütün sanayi de yüzde 12.1 oranında geriledi. Bu dönemde diÄŸer kimyasal ürünler yüzde 51.2, diÄŸer gıda maddeleri yüzde 27, gıda maddeleri yüzde 14.7, plastik ürünler yüzde 24.4, demir-çelik metal ana sanayiinde yüzde 22.3 oranında arttı.          ÖZEL KESÄ°M  Özel kesimde ise en yüksek üretim artışı yüzde 125.3 ile çeÅŸitli petrol ve kömür türevlerinde görüldü.    Dördüncü üç ayda, ayakkabı sanayi imalatı yüzde 54, taşıt araçları yüzde 65.2, çanak, çömlek, çini, porselen sanayi yüzde 39.3, makina sanayi yüzde 30.2 oranında arttı.      Bu dönemde özel kesim üretimi aÄŸaç mobilya ve döşeme sanayiinde yüzde 4.6,petrol rafinerilerinde yüzde 0.9, mesleki ve ilmi aletler sanayinde yüzde 1.6 ve diÄŸer imalat sanayinde yüzde 22 oranında daraldı.       KİŞİ BAÅžINA GELÄ°R Öte yandan DÄ°E, 2002 yılı üçer aylık 4 dönemin toplamı olarak elde edilen GSMH deÄŸeri cari fiyatlarla 273 katrilyon 463 trilyon 168 milyar lira, kiÅŸi başına gelir de 2 bin 584 dolar oldu.      DÄ°E'ye göre, 2002 yılında zımni fiyat deflatörü yüzde 29.6 olarak hesaplandı.  2002 yılında kiÅŸi başına GSMH deÄŸeri, cari fiyatlarla bir önceki yıla göre yüzde 52.7 artarak 3 milyar 927 milyon 601 bin 295 liraya çıkarken, dolar deÄŸerinde yüzde 21.7'lik artış yaÅŸandı ve 2 bin 584 dolara yükseldi.Â