Erguvan zamanında müzik

Akbank Kültür Sanat Merkezi, ‘İstanbul’da Erguvan Zamanı’nı bir dizi konserle kutluyor. 12-16 Mayıs arasında film gösterileri, sergiler, paneller ve konserlerden oluÅŸan bu küçük festivale ‘Erguvan Zamanı’ adı verildi. Erguvan rengi, Bizans imparatorlarının simgesiydi. Bu nedenle festival, Ä°stanbul’un Bizans ve Osmanlı geçmiÅŸini yansıtacak ÅŸekilde hazırlandı.Etkinlik, daimi ÅŸefliÄŸini Cem Mansur’un yaptığı Akbank Oda Orkestrası’nın ‘İstanbul’dan Dünyaya Mistik Anlayışlar’ adlı konserle baÅŸlıyor. Kapanışta ise ünlü neyzen Kudsi Erguner ‘İstanbul’u Dinliyorum’ adlı konserinde Bizans Korosu ve Ä°stanbul Müezzinlerini bir araya getiriyor. Bu erguvanlı festival hakkındaki sorularımızı Akbank Oda Orkestrası ÅŸefi Cem Mansur yanıtladı.BoÄŸazdaki erguvanlar solmaya baÅŸladı. Bu temayla bir konser serisi için biraz geç kalmadınız mı?-(Gülüyor) Sormayın, hiç kalmadı mı acaba? Ama bu sene erken açtılar galiba. Aslında bu tarihte biraz da kaybolacaklarını biliyorduk. Buradaki ‘Erguvan’ aslında tamamıyla bir kelime oyunu. Aslında festivalin çiçekle ilgisi yok. Burada anlatmak istediÄŸimiz, erguvan renginin Bizans Ä°mparatorluÄŸu’ndaki ayrıcalıklı yeri, yalnız imparatorların bu renkte giyinme hakkına sahip olması. Buradan yola çıkarak düzenlediÄŸimiz etkinliklere bu ismi koyduk. Ä°stanbul’da erguvan zamanı denilince, Ä°stanbul’un geçmiÅŸinin o dilimini hatırlatmış oluyoruz.Daha önce de temalı konser dizileri hazırladınız. ÖrneÄŸin At NaÄŸmeleri bunlardan biriydi. Bu minik festivalde ise Bizans müziÄŸine mi ağırlık vereceksiniz? -Bu konserlerin asıl teması bir Ä°stanbul kutlaması. Bence kültürel birikimiyle müthiÅŸ bir yerde yaşıyoruz. Bütün bunların müzik dünyasında yansımalarını göreceÄŸiz bu konserlerde. Eski zamanlardan ve bugünden örnekler göreceÄŸiz. İçinde Osmanlı müziÄŸi de, tasavvuf müziÄŸi de var. Her ÅŸeyden önce bu konserlerin Bizans müziÄŸi festivali olmadığını da belirtmek isterim. Tam aksine Bizans geçmiÅŸinin Osmanlı’nın geçmiÅŸiyle birbirini nasıl etkilediÄŸi göstermek ve Ä°stanbul’un kimliÄŸine bu mercekten bakmak. Akademik bir iddia yok.Ä°lk konserde Arvo Part ve Sir John Tavener’ın eserlerini bir araya getiriyorsunuz. Bu özel bir seçim miydi?-Ä°lk konserin adı ‘İstanbul’dan Dünyaya Mistik Arayışlar.’ Bu açılış konserimiz. Bu iki besteciyi birleÅŸtiren nokta, ikisinin de ilham kaynağının doÄŸu olması ve Ä°stanbul’dan çıkan Bizans müziÄŸine göndermeler yapması. Ä°kisi de doÄŸu Avrupalı besteciler olmasına raÄŸmen Ä°stanbul’dan çıkan mistik müziÄŸin bugünkü dünyada yansımalarını anlatmışlar. Bilgi çağında yaÅŸamamıza raÄŸmen kimliklerini doÄŸu maneviyatında arayan iki besteci. Müziklerinde, Ä°stanbul’da ortaya çıkan, Bizans’ın dünyaya armaÄŸan ettiÄŸi ve bugün Avrupa’yı oluÅŸturan deÄŸerler anlatılıyor. Böyle bir temalı konseri yapmaktaki amaç aslında Ä°stanbullulara nerede yaÅŸadıklarını göstermek mi?-Avrupa uygarlığı Bizans’a çok ÅŸey borçlu. Bizans kültürü hem akla hem inanca dayanıyordu. Aslında bu ikisinin barışabileceÄŸi ve bir kültürün temelini oluÅŸturabileceÄŸi fikri, Avrupa’ya Bizans’tan gelmiÅŸtir. Avrupa uygarlığının kökenlerinin Ä°stanbul’da oluÅŸturulduÄŸunu söylemek mümkün. Bizim de Ä°stanbul’da yaÅŸayan insanlar olarak bunun daha çok bilincinde olmamız gerektiÄŸine inanıyorum. Bu konserin de amacı bu. MüziÄŸe baktığımızda ise, Ä°stanbul’un fethinden sonra Rus Ortodoksların sürdürdüğü çoksesli bir müzik söz konusu. Mekan seçimi de Bizans-Osmanlı etkileÅŸimi üzerine kurulmuÅŸ, bu konser için özellikle mi seçildi? -Bundan önceki konserlerimizde de konserlerin temasına uygun mekan seçmeye özen gösterdik. Bu etkinlikte de öyle yaptık. ÖrneÄŸin ilk konser mistik atmosferli bir konser. Hatta bugün yaÅŸayan besteciler olmalarına raÄŸmen, Arvo Part ve Sir John Tavener’ın besteleri neredeyse Aya Ä°rini’de çalın dermişçesine yazılmış. Bence bu konserleri dinlemek hipnotize edici. Bu konser için baÅŸka bir mekan düşünülemezdi. Kudsi Erguner’in bu etkinlik içinde iki tane konseri olacak. Onun çalışmalarını nasıl deÄŸerlendiriyorsunuz? -’İlahi-NaÄŸme’ konserinde Ä°stanbul Müezzinleri ve Bizans Korosu aynı sahneyi paylaÅŸacak. Burada Kudsi Erguner, Bizans müziÄŸi ile Anadolu tasavvuf müziÄŸi arasındaki makam ve üslup benzerliklerini, birbirlerine yakınlıklarını gösterecek. Kudsi Erguner bu konserlere bir yenilik de ekleyecek: Ä°ki üç kuÅŸaktır hiç dinlenmemiÅŸ Miraciye Kandili bu konserde ilk defa seslendirilecek. Bunu ortaya koymak tamamen Kudsi Erguner’in fikriydi. Benim aklımdaki temaya uygun olarak kendisinin getirdiÄŸi çözümler ideal. Çünkü müziÄŸe akademik anlamda yaklaÅŸan biri deÄŸil. Bugünü yaÅŸayan Ä°stanbullu için dünyayı çok iyi izleyebilen bir sanatçı.MÄ°NÄ°K FESTÄ°VALDEN NOTLAR12 Mayıs’ta Aya Ä°rini’de yapılacak olan açılış konserinde John Tavener’ın bir Bizans efsanesinden esinlenerek yazdığı The Protecting Veil (Koruyucu Peçe) adlı eseri, viyolonsel sanatçısı Raphael Wallfisch seslendirecek. 13 Mayıs’taki konserde Kudsi Erguner, ‘İstanbul Müezzinleri’ ile ‘Angelopulos Bizans Korosu’nu bir araya getiriyor. Konserde Mevlevi Osman Dede’nin Miraciye Kandili için yazdığı müzik seslendirilecek.Kudsi Erguner topluluÄŸu dindışı bir konser de verecek. ‘İstanbul’ Dinliyorum’ baÅŸlıklı bu konserde, Mevlana’nın bir ÅŸiiri gazelin Rumca karşılığı olan ‘amane’ formunda okunacak.14 ve 15 Mayıs’ta Donizetti’nin Bizans Ä°mparatoru Jüstinyen’in ünlü komutanı Belisarius’un hayatından esinlenerek yazdığı, unutulmuÅŸ opera ‘Belisario’ genç bel canto yıldızları tarafından seslendirilecek. KONSERLER 12 Mayıs 20.30: ‘İstanbul’dan Dünyaya Mistik Arayışlar’ Åžef: Cem Mansur, Solist: Raphael Wallfisch, Besteciler: Arvo Part, Sir John Tavener.13 Mayıs 20.30: ‘İlahi-NaÄŸme’ Ney ve Yönetim: Kudsi Erguner, Ä°stanbul Müezzinleri ve Angelopulos Bizans Korosu.14 Mayıs 20.00: ‘Belisario’ G. Donizetti.15 Mayıs 20.00: ‘Belisario’ G. Donizetti.16 Mayıs 20.00: ‘İstanbul’u Dinliyorum’ Ensemble Kudsi Erguner, Solistler: Recep Birgit, Esma BaÅŸbuÄŸ, Halil NecipoÄŸlu, Sofia Neohoritu, Athianos Apostolos. FÄ°LM GÖSTERÄ°LERÄ° 12 Mayıs 19.00: Glimpses of Paradise (John Tavener hakkında bir film)14 Mayıs 18.30: Bel Canto Yıldızları.15 Mayıs 18.30: Bel Canto Yıldızları. SÖYLEŞİLER 13 Mayıs 18.15: ‘İstanbul MüziÄŸi, Gelenekleri ve Mimarisinin Tarih Boyunca Ä°zini Sürmek’. Bülent Aksoy, UÄŸur Tanyeli, Stefanos Yerasimos. 16 Mayıs 17.15: ‘Bir Köprü Olarak Ä°stanbul, Dün, Bugün’ Halil Berktay, Ä°lber Ortaylı. DÄ°A GÖSTERÄ°SÄ° VE SERGÄ°Ali Konyalı’nın ‘İki Kültür, Bir Öykü’ adlı sergisi konserler öncesi Atrium’da izlenebilecek.Bütün etkinlikler Aya Ä°rini’de düzenleniyor.Bilgi için: Akbank Kültür ve Sanat Merkezi: 0212-252 35 00. www.akbanksanat.comÂ