Zeytinyağında 32 yıllık lekeyi unutturan başarı

İtalya'ya gönderilen zeytinyağında makine yağı çıktığı iddiasıyla 23 Mayıs 1967'de yaşanan skandalın lekesini, Türk zeytinyağı ihracatçıları başarılarıyla temizlediler. Türkiye'nin zeytinyağı ihracatı 140 milyon dolara çıktı. ABD pazarında Türk zeytinyağı 12 bin tonluk ihracatla İspanya'yı sollayıp ikinci sıraya yükseldi.

Yıllar önce İtalya'ya gönderilen zeytinyağlarının makine yağı çıktığı iddiasıyla lekelenen ‘‘Türk zeytinyağı’’, bu olaydan tam 32 yıl sonra dünyanın en ünlü zeytinyağı üreticisi ülkelerini geride bırakmayı başardı. Türkiye, artık ABD'ye zeytinyağının bir sembol haline geldiği İspanya'dan daha fazla zeytinyağı ihraç eder hale geldi. ABD pazarında İtalya'dan sonra ikinci sırada yer alan Türkiye'nin toplam zeytinyağı ihracatı 140 milyon dolara ulaştı. Türkiye bugün zeytinyağında en büyük ihracatçı ülkeler olan İspanya ve İtalya'ya da zeytinyağı satıyor. ABD'ye zeytinyağı satışında İtalya 120 bin tonla birinci, 12 bin tonla Türkiye ikinci, İspanya da 10 bin tonla üçüncü sırada yer alıyor.

Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Başkanı ve Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkan Vekili Şevket Aksoy, zeytinyağında iddialı bazı ülkelerin geçmişte Türk zeytinyağı aleyhine yaptığı olumsuz kampanyaların artık geride kaldığını söyledi. Aksoy, ‘‘Artık ihracat yaptığımız ülkelerden Türkiye'ye geliyorlar, üretim tesislerimizi görüyorlar ve kalitemize inanarak Türk zeytinyağını alıyorlar’’ diye konuştu.

MAFYAYI ÖNERDİLER

ABD pazarına ilk girmek istediklerinde uluslararası piyasalarda kendilerine İtalyan mafyasıyla işbirliği yapmak zorundasınız denildiğini söyleyen Aksoy, ‘‘Ama artık dünya çok değişti, herşey çok değişti’’ dedi.

Aksoy, geçmişte yaşanan bu tip olayların Türk zeytinyağını karalayarak, Türkiye'deki üreticilerin kendi markasıyla üretim yapmasını engellemeyi amaçladığını ve uzun süre de bunda başarılı olduklarını söyledi. Ancak son yıllarda dünyadaki değişimin de etkisiyle olumsuz kampanyaların etkisini kaybettiğini söyleyen Aksoy, artık alıcıların söylentilere inanmayıp, üretimi yerinde incelediklerini belirtti.

Zeytinyağının iç piyasada olması gereken yerde olmadığını savunan Şevket Aksoy, kişi başına yıllık tüketim İspanya'da 10 litre iken Türkiye'de 1 litre olduğuna işaret ediyor. İtalya'nın Türkiye'den yılda 30 bin ton, İspanya'nın da 20 bin ton zeytinyağı aldığını belirten Ragıp Arsan ise, Türk zeytinyağlarının daha iyi tanıtılması için çalışmaların artırılması gerektiğini söylüyor.

İTALYA VE ABD'YE İHRACAT

Zeytinyağı Sanayicileri Derneği Başkanı Ragıp Arsan da, bir çok İtalyan zeytinyağının Türkiye'de üretilerek, İtalyan markasıyla yurtdışında satıldığına dikkat çekti. Şevket Aksoy ve Ragıp Arsan'ın 1980 yılında kurduğu Lio Yağ Sanayi ve Ticaret, bugün Türkiye'nin zeytinyağı ihracatının yüzde 43'ünü gerçekleştiriyor. Lio Yağ Sanayi, bugün üretiminin yüzde 80'nini başta ABD, İtalya ve İspanya gibi zeytinyağında iddialı olan ülkelere ihrac ediyor.

İhracatla büyüdüler içerde vitrine çıktılar

LİO Zeytinyağları, İtalya, İspanya, Amerika, Kanada, Avustralya, Romanya, Güney Afrika ve Uzakdoğu gibi ülkelerde en çok tercih edilen markalar arasında ilk sıralarda yer alıyor. Lio Yağ Sanayi'nin iki ortağı Ragıp Arsan ve Şevket Aksoy, Lio üretimi zeytinyağlarının, önemli alıcıları arasında, Nestle-İtalya ve Sysco-Amerika olduğunu belirttiler.

Kısa bir süre önce iç piyasaya da giren Lio Zeytinyağı, Edremit Körfezi'nde Ayvalık, Burhaniye, Küçükkuyu ve Ezine'de yetiştirilen zeytinlerden üretiliyor. Lio'nun halen Gold, Sızma, Naturel, Riviera olmak üzere dört çeşidi bulunuyor. İzmir'deki tesislerde, Lio zeytinyağlarının dışında, Lio ayçiçek ve mısırözü yağları da üretiliyor. Geçen yıl cirosu 50 milyon dolar olarak gerçekleşen Lio Yağ Sanayi, bu yılın ilk 6 ayında 40 milyon dolarlık bir ciroya ulaştı.

32 yıl önce ne olmuştu?

Bugün kalitesiyle uluslararası piyasalarda kendini ispatlayan Türk zeytinyağı, 33 yıl önce patlak veren bir skandalla lekelenmişti. 1967 yılında, İzmir'de kurulu Gomel ve Zigna şirketlerinin Türkiye'den İtalya'ya ihrac ettiği zeytinyağlarının makine yağı katkılı olduğu iddia edilmişti. Bu yağları ithal eden ise Satro adlı bir İtalyan firmasıydı. İzmir'deki Gomel ve Zigna'nın ortakları ise Moiz Gomel, Sami Gomel, Mişon Moiz Neon, Nesim Neon, Moiz Azikri isimli Türk vatandaşlarıydı. Her iki firma da daha sonra haklarında açılan davalardan beraat etti. Ancak bu olay yıllarca Türk zeytinyağının aleyhinde kullanıldı ve Türkiye'nin zeytinyağı ihracatı tepe takla oldu. Türk zeytinyağı sektörünün kendini toparlaması ve ihracatta güçlenebilmesi ise yıllar aldı.