Zeytin enerjisini güneşten alacak

TÜRKİYE’nin yenilenebilir ve temiz enerji kaynakları arasında güneş enerjisi çok önemli bir potansiyele sahip. Ancak 2016 sonu itibarıyla 78 bin 500 megavat kurulu güç içinde güneş enerjisi 860 megavat ile sadece yüzde 1’lik pay alabildi. Almanya bizden yüzde 60 daha az güneş alırken, bizden 46 kat daha fazla güneş enerjisi elde edebiliyor. Enerji Bakanlığı, güneş enerjisi potansiyelinden faydalanmak için bu yıl dünya çapında ilkleri barındıran Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanı (YEKA) ihalelerini başlattı. YEKA gibi dev yatırımların yanısıra, apartmanlar, siteler, fabrikalar, hastaneler, turizm tesisleri, kamu binaları hepsi güneş enerjisiyle kendi elektriğini kendi üretebilir. Bunun bir örneği Fora Zeytin’in Balıkesir’in Havran ilçesinde bulunan tesisi… Dünyanın en büyük zeytin işleme tesisi iddiasındaki fabrikanın çatısı güneş panelleri ile donatılmış, yakında tüm enerjisini güneş panellerinden karşılamaya hazırlanıyor. Fora Zeytin Genel Müdür Efe Yazıcı, “Güneş enerjisi sistemi ile sınırsız enerji kaynağı olan güneşten faydalanarak ihtiyacımız olan elektrik enerjisini kendimiz üreteceğiz. Aylık 40 ila 50 bin TL elektrik faturası geliyordu. Sistemden sonra bu rakamın 45 binden 15 bin TL’ye düşmesini planlıyoruz. Yüzde 75 oranında elektrik faturamız düşecek. Ayrıca çevreye duyarlılık açısından da güneş enerjisine dönme kararı aldık” diyor.

ZEYTİNE GÜNEŞ ENERJİSİ

Yazıcı ile birlikte dolaştık, fabrikanın çatısına çıkarak güneş panellerini yerinde gördük. Eylül ortasında tam kapasiteyle çalışmaya başlayacak sistem, 2 bin 400 adet panelden oluşuyor, toplam yatırım maliyeti ise 600 bin Euro. Fabrika Müdürü Taner Yıldırım, “Ekonomik getirileri var ama daha uzun vadeli. Belki yatırım maliyeti ilk başta yüksek ama elektrik faturamız önemli ölçüde düşecek” diyor. Yazıcı ise “Salt ekonomik bir karar değil, çevreye duyarlılık açısından da bu yönde adım atma kararı alındı” diye ekliyor ve şöyle konuşuyor: “Yılda 10 -15 bin ton zeytin işliyoruz, yüksek miktarda elektrik enerjisine ihtiyacımız var. Enerjiyi temiz ve ekonomik bir kaynaktan sağlama fikri önümüze geldiğinde heyecanla işe koyulduk. Yeryüzünün en eski ve güngörmüş meyvesine, zeytine böylesi bir çevreci üretim sistemi yakışırdı. Her yıl 400 otomobilin karbon salımını engellemiş olacağız.”

WAITROSE’DA EDREMİT ZEYTİNİ

FABRİKAYI gezerken oldukça meşakkatli olan zeytin işleme aşamalarını da görüyoruz. Fora’nın 2016’da 50 ülkeye zeytin ihraç ettiğini belirten Efe Yazıcı, şunu söylüyor: “Zeytin ihracatının büyük bir kısmı  Almanya’ya. Buruşuk sele dediğimiz zeytini Türklerden başka kahvaltıda tüketen yok. Yurtdışında bunun tüketimi farklı, aperatif olarak yiyen var, onların damak tadı farklı. ABD’de zeytini salatalarda ve pizzalarda tüketiyorlar. İspanya’da tapas yani meze olarak seviyorlar. Zeytinlerin her türlüsünü burada üretebiliyoruz. İngiliz süpermarket zinciri Waitrose, Edremit zeytini adıyla satıyor. Dünyada üretimde İspanya lider, ama tüketimde Türkiye önde.”

TÜKETİCİNİN GÖNLÜNÜ FETHEDEBİLİR

GÜNEŞ enerjisi uzmanı ve SolarBaba Platformu’nun kurucusu olan Ateş Uğurel, söz konusu yatırımın Fora’nın marka değeri açısından da değer taşıdığını savunuyor ve “Hem ucuz elektrik elde edecek, hem de bunu pazarlama unsuru olarak da kullanabilir ‘bizim zeytinlerimiz güneş enerjisi ile üretilmiştir’ diye. Güneş enerjisi ile üretilmiş ürün itibar getirecek” diyor.

KULLANMADIĞIMIZ ELEKTRİĞİ ŞEBEKEYE SATACAĞIZ

YAZICI, fabrikayı kurdukları güneş panellerinin sayısını artırmak istediklerini söylüyor. İlk başta 3 megavatlık bir proje düşündüklerini, daha sonra 1 MW’a indiklerini fakat 600 kW için izin alabildiklerini aktaran Yazıcı, “600 kilovat şu anda elektrik ihtiyacımızı karşılıyor ama beş yıllık yaptığımız planlarda karşılamıyor. Ancak daha fazla izin çıkıp çıkmayacağı henüz net değil. Bizim sistemimiz şebekeye bağlı. Kullandığımızı kullanacağız, kullanamadığımızı şebekeye satacağız, örneğin fabrikanın çalışmadığı dönemlerde kullanmadığımızı şebekeye satacağız” diyor.