‘Yenilenebilir’ zirve

DÜNYADA çevresel etkiler ve sürdürülebilir kalkınma için farkındalık oluştukça, yenilenebilir enerji kaynaklarına ilgi de artıyor. Uluslararası denetim ve danışmanlık şirketi KPMG’nin Türkiye Ofisi, hazırladığı “Yenilenebilir Enerjiye Yönelik Vergi ve Teşvikler Raporu” ile dünyanın yenilenebilir enerjide nerede olduğunu araştırdı. Rapora göre, Çin, ABD, Japonya, İngiltere ve Almanya, yenilenebilir enerji yatırımlarında lider. Türkiye ise 2014 verilerine göre bazı alanlarda dünyada ilk 5’e giriyor. Buna göre, yeni yatırımlarla oluşan kapasite artışı bakımından, yani tamamlanan yatırımlar sonucu kurulu güç kapasitesi artışında Türkiye, jeotermal enerjide dünyada ikinci ve hidroelektrikte Çin, Brezilya ve Kanada’nın ardından dördüncü olurken, güneş enerjisiyle su ısıtma kapasitesinde ise Çin’in ardından ikinci sırada yer aldı. Toplam kapasiteye göre sıralamada jeotermal enerjiyle ısıtmada dünya ikincisi olan Türkiye, kişi başına jeotermal enerjiyle ısıtma kapasitesinde dünya dördüncüsü ve ısıtma amaçlı güneş enerjisi su kolektörü kapasitesinde Çin, ABD ve Almanya’nın ardından dünya dördüncüsü.

SEVİNDİRİCİ SONUÇLAR

Dünya nüfusunun yaklaşık yüzde 15’inin elektriğe ulaşımı olmadığı düşünüldüğünde, yenilenebilir enerji büyük bir alternatif oldu. Yenilenebilir enerji, güvenilir bir yatırım olarak görülmesinin yanı sıra, enerji çeşitliliğini arttırması ve fosil yakıtlara olan bağımlılığı azaltması bakımından ekonomik riskleri azaltabilecek bir araç. Ayrıca teknolojik ilerlemeler ve azalan maliyetler de bu kaynakları cazip hale getiriyor. KPMG raporu, gelişmekte olan ülkelerin yenilenebilir enerji yatırımlarında gelişmiş ülkeleri yakaladığını ortaya koyuyor ve günümüzden 2040’a kadarki yenilenebilir enerji trendlerine mercek tutuyor. Dünya üzerindeki artan enerji talebi, karbon emisyonlarını azaltma kararlılığı, teknolojideki ilerlemeler, daha fazla yatırım teşviki ve kesintisiz politika desteğiyle yenilenebilir enerji, rolünü arttıracak. Analizde Türkiye, 2014 verilerinde bazı alanlarda dünyada ilk 5’e giriyor. KPMG Türkiye Enerji Sektörü Lideri Ayhan Üstün, “Bu veriler, dünyada olduğu gibi Türkiye’de de yenilenebilir enerji üretim kaynaklarına daha fazla yatırım yapılma eğilimini destekliyor ve uzun süredir bekleyen bazı projelerin 2014 ve 2015’te hayata geçirilebildiğini gösteriyor” diyor.

2014 sonu itibarıyla, bu sektöre yapılan yatırımlarda önemli bir toparlanma yaşandı. Küresel yeni yatırımlar, 2014’te 2013’e göre yüzde 17’lik artışla toplam 270 milyar dolara ulaştı. Yenilenebilir enerji sektörü, 5 yıl içinde net yatırım rakamlarında fosil yakıtları geride bıraktı. Şebeke ölçeğindeki ve küçük projelerde toplam kapasite açısından bakıldığında, güneş enerjisi 136.3 milyar dolar tutarında yatırımla sektörün lideri. 2014’te yenilenebilir enerjide yeni yatırımların büyüklüğü 270 milyar dolar düzeyine ulaşırken, 2040’ta küresel enerji üretiminin yüzde 56’sının yenilenebilir kaynaklardan sağlanabileceği öngörülüyor. İncelenen ülkelerde, yenilenebilir enerjide görülen ortak sorunlar ise şöyle: Elektrik iletim ve dağıtım sistemlerinin görece küçük ölçekli olan yenilenebilir enerji yatırımlarını entegre edebilecek şekilde iyileştirilmesi ihtiyacı, uygulanan tarifelerdeki geleceğe yönelik belirsizlikler, teşviklerin yetersizliği, petrol ve gaz gibi alternatif enerji kaynaklarının fiyatlarındaki düşüş.

YEKDEM başvuruları 3 katına çıktı

RAPORDA, Türkiye’nin yenilenebilir enerjiye sağladığı desteklere de yer verildi. Buna göre, Yenilenebilir Enerji Kaynakları Destekleme Mekanizması (YEKDEM) başvuruları 2016’da üç katına çıkarak 15 bin 82 megavat (MW) ile rekor kırdı. Geçtiğimiz yıl 5 bin 423 MW başvuru alan YEKDEM, 2016’da 9 bin 998’si hidroelektrik, 4 bin 328’i rüzgâr, 507’si jeotermal, 120’si çöp gazı ve 59’u biyogaz santralleri olmak üzere toplamda 15 bin 082 MW başvuru aldı. 2015’te toplam üretilen elektriğin yaklaşık yüzde 20’sini karşılayan YEKDEM’e kayıtlı çalışan santrallerden hidroelektrik 35 teravat saat (TWh), rüzgâr 13 TWh, jeotermal 5 TWh ve biyokütle 1.6 TWh üretim ile öne çıktı. 2015’te yenilenebilir enerjiyle çalışan elektrik santrallerinin kurulu gücü ise yaklaşık 5 milyar dolar yatırımla 3 bin 582 MW arttırıldı.

Nasıl bir gelecek bekliyor?

KPMG raporuna göre, günümüzden 2040’a kadar yenilenebilir enerjiyle ilgili şunlar yaşanacak:
 
Toplam enerji talebi yüzde 30’dan fazla artacak.
 
Yenilenebilir enerji büyüme kaydederek toplam elektrik kapasitesinin yüzde 56’sını oluşturacak.
 
Gelişmekte olan ülkelerin yenilenebilir enerji kapasiteleri gelişmiş ülkelerin üç katı olacak.
 
Yenilenebilir enerjinin piyasaya nüfuzu iki kat artarak, elektrik üretiminin yüzde 46’sına ulaşacak.
 
Rüzgâr enerjisi maliyetleri yüzde 32, güneş enerjisi maliyetleri ise yüzde 48 azalacak.
 
Güneş enerjisi, küresel kapasite artışının üçte birinden fazlasını oluşturacak.