Utandıran sıfırlar
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Kasım 02, 2003 01:24
TL'den 2005'te 6 sıfır atmayı öngören yasa tasarısı taslağının ekinde Merkez Bankası Başkanı Süreyya Serdengeçti ile Yardımcısı Şükrü Binay'ın bir değerlendirmesi yer aldı. Değerlendirmede, ‘‘Dünyadaki en büyük kupürlü banknotun ülkemize ait olması TL'nin itibarını olumsuz etkiliyor’’ denildi.
Merkez Bankası, dünyadaki en büyük kupürlü banknotun Türkiye'ye ait olduğunu, bu durumun Türk Lirası'nın itibarını da olumsuz etkilediğini bildirdi. Merkez Bankası Başkanı Süreyya Serdengeçti'nin de imzasını taşıyan bir değerlendirmede, Türkiye'de en büyük banknotun 20 milyon lira olduğu, buna karşılık dünyada bizden sonraki en büyük para kupürünün 500 bini geçmediği vurgulandı. Bu değerlendirme, Merkez Bankası'nın ‘‘TL'de bol sıfır sıkıntısı ve utancı yaşadığı’’ mesajı verdi.
Türk Lirası'ndan 6 sıfır atılması amacıyla Merkez Bankası'nca hazırlanan ve ilgili kamu kuruluşlarının görüşüne sunulan ‘‘Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Para Birimi Hakkında Kanun Tasarısı Taslağı’’nın ekinde Merkez Bankası Başkanı Süreyya Serdengeçti ile Başkan Yardımcısı Şükrü Binay imzalı bir değerlendirmeye de yer verildi.
1980 sonrasında yaşanan enflasyonist sürecin banknot büyüklüklerini de olumsuz etkilediği kaydedilen değerlendirmede, emisyon hacminin 30 Haziran 2003 itibarıyla 1980 yılı sonuna göre yaklaşık 32 bin 900 kat artış gösterdiği belirtildi.
ONLARDA 500 BİN
Artan emisyon hacminin karşılanabilmesi için ortalama 2 yılda bir üst değerde 11 yeni kupürün dolaşıma çıkarıldığı kaydedilen değerlendirmede, daha sonra şu görüşlere yer verildi:
‘‘Banknotlarımızın, kupür değeri açısından bugün dünyada rastlanmayan büyüklüklere ulaşmış olması ve bazı ekonomik değerlerin katrilyonlarla ifade edilmeye başlanması, TL'nin parasal fonksiyonlarını olumsuz yönde etkilemektedir. Örneğin, dünyada 7 bin 471 katılımcı üyenin farklı para birimleri cinsinden tüm bankacılık işlemlerini sorunsuz olarak yaptığı Swift sisteminde 99 trilyon TL'nin üzerindeki işlemler gerçekleştirilemiyor. Dünyadaki en büyük kupürlü banknotun ülkemize ait olması TL'nin itibarını da olumsuz yönde etkilemektedir. Bugün dünyada 100 bin ve üzerinde kupür değerine sahip 9 ülke bulunmakta, bunlardan 6'sında en büyük kupür değeri 100 bin, 2'sinde 500 bin, ülkemizde ise 20 milyondur.’’
SIKINTI YARATIYOR
Değerlendirmede, bol sıfırlı rakamların uygulamada, kasa işlemlerinde, nakit yönetiminde, muhasebe ve istatistik kayıtlarında, bilgi işlem programlarında ve ödeme sistemlerinde de sorun yarattığı vurgulanarak, ‘‘Günlük hayatta kullanılmakta olan benzin pompası taksimetre ve benzeri cihazlar özel sipariş üzerine yaptırılır hale gelmiştir’’ denildi.
TL'den 6 sıfırı atarsak enflasyon direnci kırılır
Merkez Bankası'nın TL'den 6 sıfır atılmasını öngören tasarı taslağındaki değerlendirilmesinde, konunun enflasyona etkisi de şöyle dile getirildi:
‘‘Uygulanmakta olan ekonomik istikrar programının enflasyon üzerindeki olumlu etkileri görüldüğünden gerek fiyatlama davranışlarında geçmişe yönelik endekslemenin kırılarak beklentilerdeki tek haneli enflasyona geçiş direncinin kırılması, gerek enflasyonun indirilmesindeki kararlılığın gösterilmesi bakımından TL'den 6 sıfır atılarak, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren Yeni Türk Lirası'na geçilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.’’
Değerlendirmede söz konusu işlem için 14 aylık bir süreye ihtiyaç olduğuna da dikkat çekildi.
Türk Lirası'ndan 6 sıfır atılması amacıyla Merkez Bankası'nca hazırlanan ve ilgili kamu kuruluşlarının görüşüne sunulan ‘‘Türkiye Cumhuriyeti Devletinin Para Birimi Hakkında Kanun Tasarısı Taslağı’’nın ekinde Merkez Bankası Başkanı Süreyya Serdengeçti ile Başkan Yardımcısı Şükrü Binay imzalı bir değerlendirmeye de yer verildi.
1980 sonrasında yaşanan enflasyonist sürecin banknot büyüklüklerini de olumsuz etkilediği kaydedilen değerlendirmede, emisyon hacminin 30 Haziran 2003 itibarıyla 1980 yılı sonuna göre yaklaşık 32 bin 900 kat artış gösterdiği belirtildi.
ONLARDA 500 BİN
Artan emisyon hacminin karşılanabilmesi için ortalama 2 yılda bir üst değerde 11 yeni kupürün dolaşıma çıkarıldığı kaydedilen değerlendirmede, daha sonra şu görüşlere yer verildi:
‘‘Banknotlarımızın, kupür değeri açısından bugün dünyada rastlanmayan büyüklüklere ulaşmış olması ve bazı ekonomik değerlerin katrilyonlarla ifade edilmeye başlanması, TL'nin parasal fonksiyonlarını olumsuz yönde etkilemektedir. Örneğin, dünyada 7 bin 471 katılımcı üyenin farklı para birimleri cinsinden tüm bankacılık işlemlerini sorunsuz olarak yaptığı Swift sisteminde 99 trilyon TL'nin üzerindeki işlemler gerçekleştirilemiyor. Dünyadaki en büyük kupürlü banknotun ülkemize ait olması TL'nin itibarını da olumsuz yönde etkilemektedir. Bugün dünyada 100 bin ve üzerinde kupür değerine sahip 9 ülke bulunmakta, bunlardan 6'sında en büyük kupür değeri 100 bin, 2'sinde 500 bin, ülkemizde ise 20 milyondur.’’
SIKINTI YARATIYOR
Değerlendirmede, bol sıfırlı rakamların uygulamada, kasa işlemlerinde, nakit yönetiminde, muhasebe ve istatistik kayıtlarında, bilgi işlem programlarında ve ödeme sistemlerinde de sorun yarattığı vurgulanarak, ‘‘Günlük hayatta kullanılmakta olan benzin pompası taksimetre ve benzeri cihazlar özel sipariş üzerine yaptırılır hale gelmiştir’’ denildi.
TL'den 6 sıfırı atarsak enflasyon direnci kırılır
Merkez Bankası'nın TL'den 6 sıfır atılmasını öngören tasarı taslağındaki değerlendirilmesinde, konunun enflasyona etkisi de şöyle dile getirildi:
‘‘Uygulanmakta olan ekonomik istikrar programının enflasyon üzerindeki olumlu etkileri görüldüğünden gerek fiyatlama davranışlarında geçmişe yönelik endekslemenin kırılarak beklentilerdeki tek haneli enflasyona geçiş direncinin kırılması, gerek enflasyonun indirilmesindeki kararlılığın gösterilmesi bakımından TL'den 6 sıfır atılarak, 1 Ocak 2005 tarihinden itibaren Yeni Türk Lirası'na geçilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.’’
Değerlendirmede söz konusu işlem için 14 aylık bir süreye ihtiyaç olduğuna da dikkat çekildi.