Türkiye 145.2 milyon $ dış yardımda bulundu

Devlet İstatistik Enstitüsü (DİE), resmi yardımlar kapsamında Türkiye'nin gerçekleştirdiği ödemelerin 2000 yılı kesin sonuçları ile 2001 yılı geçici sonuçlarını açıkladı.

Açıklamaya göre, 2000 yılında 221 milyon 851 min 830 dolar olan resmi dış yardımların 45 milyon 827 bin 920 dolarını resmi bağışlar, 56 milyon 107 bin 539 dolarını uluslararası kuruluşlara aidat ödemeleri, 119 milyon 916 bin 371 dolarını da diğer resmi ödemeler oluşturdu.

DİE'nin 2001 yılına ilişkin geçici verilerine göre, söz konusu yılda gerçekleştirilen 145 milyon 214 bin 110 dolarlık dış yardım ödemelerinin 24 milyon 499 bin 695 doları resmi bağış, 45 mliyon 184 bin 864 doları uluslaraası kuruluşlara aidat ödemeleri, 75 milyon 529 bin 551 doları da diğer resmi ödemeler niteliğinde oldu.

2000 yılına kıyasla 2001 yılın da resmi dış yardım ödemeleri yüzde 34.5 oranında azaldı.

İktisadi İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) Kalkınma Yardımı Komitesi'nin belirlediği sınıflandırmaya göre, 2001'de yapılan dış yardım ve benzeri ödemelerin 18.9 milyon dolarlık bölümü gelişmekte olan ülkelere yapılan bağışlar, 4.2 milyon doları çoğunluğu piyasa ekonomilerine geçmekte olan ve geçiş ülkelerine yapılan bağışlar, 53.6 milyon doları gelişmekte olan ülkelere yapıan diğer resmi ödemeler, 21.9 milyon doları da, çoğunluğu piyasa ekonomilerine geçmekte olan ve geçiş ülkelerine yapılan diğer resmi ödemelerden oluştu.

OECD Kalkınma Yardımı Komitesi'nin sınıflandırmasına göre, 2001'de, resmi kalkınma yardımı kapsamında, 11.7 milyon dolarlık teknik işbirliği yardımı, 300 bin 648 dolarlık kalkınma ve gıda yardımı, 1 milyon 261 bin 492 dolarlık da acil yardım yapıldı.

Türkiye, 2001'de BM'ye 10 milyon 348.4 bin dolar, Uluslararası Kalkınma Ajansı'na 5 milyon 814.4 bin dolar, bölgesel kalkınma bankalarına 9 milyon 63 bin 844 dolar aidat ve bağış ödemesinde bulundu.

Türkiye'nin, 2001 yılı itibariyle dış yardım ödemelerinin yüzde 52'sini oluşturan diğer resmi ödemeler kapsamında, 5.6 milyon dolar gelişmekte, 21.9 milyon dolar geçiş ülkelerindeki ulusal yatırımcılara verilen borçlar, yaklaşık 48 milyon dolar da diğer işlemlere ayrıldı. Bu aktarımların çoğu, ihracat kredisi niteliğinde bulunuyor.
   Â
BAĞIŞLARIN ÜLKELERE GÖRE DAĞILIMI
 
DİE verilerine göre, 2001'de gelişmekte olan ülkelere yapılan toplam 18 milyon 942 bin 498 dolarlık bağış türündeki yardımdan, Azerbaycan 3 milyon 329.2 bin dolar, Kırgızistan 1 milyon 543.3 bin dolar, Türkmenistan 1 milyon 448.5 bin dolar, Kazakistan 1 milyon 340.4 bin dolar, Gürcistan 839.6 bin dolar, Makedonya 674.3 bin dolar, Moldova 782.4 bin dolar, Moğolistan 627.6 bin dolar, Özbekistan 360.3 dolar pay aldı.
 
YARDIMLARIN GSMH'YE ORANI DÜŞÜK
 
DİE açıklamasında, OECD Kalkınma Yardımı Komitesi'nin standartlarına göre, resmi kalkınma yardımının GSMH'ye oranın, ülkelerin yardım kapasitesi ve yardım performanslarının gözlenebilmesi açısından önemli bir kavram olduğuna dikkat çekildi.

Türkiye'nin 2001 yılı için resmi kalkınma yardımlarının GSMH'ye oranın yüzde 0.04 olduğu belirtilen açıklamada, OECD'de bu oranın ortalama yüzde 0.39 düzeyinde bulunduğu, BM'nin ise yüzde 0.70 hedefini koyduğu hatırlatıldı.

1940'lara kadar dış yardım alan Türkiye, ilk kez 1985'te Bakanlar Kurulu kararı ile gıda yardımı vererek dış yardıma başlamıştı. Daha sonra dış yardımların kapsamı ve niteliği genişledi.