Tek teklifli Nükleer santral ihalesinde Yüce Divan’lık skandal iddiası
Güncelleme Tarihi:
Oluşturulma Tarihi: Nisan 25, 2009 00:00
ANKA Ajansı’nın haberine göre nükleer santralin tek teklif ve yüksek fiyat ile tartışma konusu olan yarışmasında Komisyon’un, "Rusya’daki en pahalı benzerinin bile iki katı para istiyor" sonucuna vararak olumsuz karar verdiği ortaya çıktı. Kararın 8 Nisan’da alınmasına karşın, olumsuz karar işleme sokulmadı.
NÜKLEER santralin tek teklif ve yüksek fiyat ile tartışma konusu olan yarışmasında Komisyon’un, "Rusya’daki en pahalı benzerinin bile iki katı para istiyor" sonucuna vararak olumsuz karar verdiği ortaya çıktı. Kararın 8 Nisan’da alınmasına karşın, olumsuz karar işleme sokulmayarak, kararın değiştirilmesi ve sonucun onaylanması için Yarışma Komisyonu’na baskı yapıldığı bildirildi. Ayrıca teklif veren JSC Atomstroyexport, JSC İnter Rao Ues (Rusya), Park Teknik Elektrik Madencilik ortaklığının, santral yapımının kendilerine verilmesi karşılığında, yarışmayı düzenleyen Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt Anonim Şirketi’ne (TETAŞ) Hazine’ye aktarılmak üzere 15 yıl boyunca kardan yüzde 10 pay teklif ettiği de ortaya çıktı.
Komisyon kararına göre
ANKA, Mersin Akkuyu’da kurulacak nükleer santral ile ilgili Yarışma Komisyonu Kararı’na ulaştı. 8 Nisan tarihli kararda, teklif verme son tarihi olan 24 Eylül 2008 tarihine kadar 13 isteklinin yarışma dokümanı satın aldığı anımsatıldı. Son teklif verme tarihinde altı adet zarf geldiği, zarflardan sadece JSC Atomstroyexport, JSC İnter Rao Ues (Rusya), Park teknik Elektrik Madencilik firmalarının oluşturduğu iş ortaklığının teklifinin bulunduğu, diğer beş firmanın zarflarının teklif niteliğinde olmadığı kaydedildi. Teklif Türkiye Atom Enerjisi (TAEK) olurundan geçtikten sonra fiyat içeren üç numaralı zarfın 19 Ocak 2009’da istekliler ve medya önünde açıldığı anımsatıldı. Teklif içeriği şöyle açıklandı:
26 Cent’e satacak
![/images/100/0x0/55ea5005f018fbb8f877a8f2]()
Toplam Aktif Elektrik Enerjisi Miktarı: 415 milyar 517 milyon 797 bin 649 kWh. Ortalama Aktif Elektrik Enerjisi Birim Fiyatları Ağırlıklı Ortalaması. 20.79 ABD Cent/kWh. İndirgenmiş Birim Fiyatı: 21.16 ABD Cent/kWh. Toplam Satış Tutarı: 86 milyar 367 milyon 454 bin 750 dolar. İndirgenmiş Aktif Elektrik Enerjisi Toplam Miktarı: 211 milyar 401 milyon 63 bin 908 kWh. İndirgenmiş Satış Tutarı: 44 milyar 728 milyon 135 bin 577 dolar. Kararda ağırlıklı ortalaması 20.79 cent/kWh olan elektrik satış tutarının başlangıç yılı olan 2016’da 26.92 cent olarak başlayıp, 2030’da 15.72 cent’e inen bir çizgi izleyeceği de aktarıldı. Elektrik enerjisi toplam üretim maliyet tahminlerinin 2-7 ABD Cent/kWh aralığında olduğu açıklandı. İstekli tarafından teklif edilen reaktör tipinin kurulu güç birim yatırım maliyetlerinin incelendiği belirtilen kararda, isteklinin bugüne indirgenmiş brüt kurulu güç birim yatırım maliyetinin hesaplandığı ifade edildi. Novovoronezh II, Leningrad II, Baltic, Nizhegorod santralları verileri ile yapılan karşılaştırmaya dayanılan kararda, "Rusya’daki benzer santralların kurulu güç birim yatırım maliyetleri bin 958 ile 3 bin 250 dolar/kWh aralığında olup, isteklinin teklif ettiği kurulu güç birim yatırım maliyeti, en pahalı olanın iki katına yakındır. Bu nedenle, isteklinin teklifindeki yakıt ve işletme giderleri ayrıca incelenmemiştir" denildi.
Yüzde 10 Hazine payı rüşveti
YAZI ekinde, "Bu yarışmayı kazandığımız taktirde, İdarenizle imzalayacağımız sözleşme süresinin bitiminden sonraki 15 yıl boyunca iş ortaklığımızın yıllar bazında elektrik satışından elde edeceği net karın yüzde 10’unu TETAŞ aracılığı ile Hazine’ye aktarmayı teklif ve taahhüt ederiz" ifadesinin yer aldığı bir taahhütname sunulduğu bildirildi. Yarışma Komisyonu Kararı’nda, isteklinin bu yazısı ve eklerinin, şartnameye aykırılık nedeniyle değerlendirmeye alınmadığının altı çizildi. Komisyon’un değerlendirmesinde, yarışmaya tek teklif geldiği için mukayese imkanı bulunmadığını belirtilirken, şartnamede, "en uygun teklifi veren isteklinin belirlenmesi" kaydı bulunduğu için Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (IAEA), Dünya Nükleer Birliği (WNA), Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), OECD-nükleer Enerji Ajansı (NEA), TAEK gibi uluslararası kabul görmüş kuruluşlara ait yayınlarda, nükleer santrallardan elektrik enerjisi üretim maliyetlerinin ele alındığı anlatıldı.
Karar: Fiyat yüksek
İSTEKLİNİN ilk teklifi üzerinden yüzde 28 indirim ve kardan yüzde 10 pay vermeyi içeren ikinci teklifte bulunmasının da, resmi ve geçerli teklifindeki fiyatının yüksek olduğunun gösterdiği olduğunun altı çizilen metinde, karar şöyle açıklandı: "Teşekkülümüz tarafından yapılan ’Nükleer Güç Santralı Kurup İşletecek ve TETAŞ’a Elektrik Enerjisi Satacak Şirketin Belirlenmesi’ yarışmasında, tek katılımcı olan, JSC Atomstroyexport, JSC Inter Rao ve Park teknik Elektrik Madencilik firmaları tarafından oluşturulmuş iş ortaklığının 21.16 ABD cent/kWh olan değerlendirmeye esas indirgenmiş birim fiyatını içeren teklifi yüksek bulunmuştur."
TETAŞ: Baskı söz konusu değil
TETAŞ Genel Müdürü Hacı Duran Gökkaya, Nükleer santral ihalesinde gelen teklifle ilgili çalışmaların sürdüğünü belirterek, "Kimsenin baskısı sözkonusu değil" dedi. Gökkaya, nükleer santral ihalesinde tek teklif sunan JSC Atomstroyexport, JSC Inter Rao ve Park Teknik Elektrik Madencilik Konsorsiyumunun 15 yıl boyunca elektrik satışından elde edeceği net karın yüzde onunu Hazine’ye aktarmayı teklif etmesiyle ilgili "Bu ikinci ek teklifin içindeki bir olay" dedi.
Komisyon kararına göre
ANKA, Mersin Akkuyu’da kurulacak nükleer santral ile ilgili Yarışma Komisyonu Kararı’na ulaştı. 8 Nisan tarihli kararda, teklif verme son tarihi olan 24 Eylül 2008 tarihine kadar 13 isteklinin yarışma dokümanı satın aldığı anımsatıldı. Son teklif verme tarihinde altı adet zarf geldiği, zarflardan sadece JSC Atomstroyexport, JSC İnter Rao Ues (Rusya), Park teknik Elektrik Madencilik firmalarının oluşturduğu iş ortaklığının teklifinin bulunduğu, diğer beş firmanın zarflarının teklif niteliğinde olmadığı kaydedildi. Teklif Türkiye Atom Enerjisi (TAEK) olurundan geçtikten sonra fiyat içeren üç numaralı zarfın 19 Ocak 2009’da istekliler ve medya önünde açıldığı anımsatıldı. Teklif içeriği şöyle açıklandı:
26 Cent’e satacak
Toplam Aktif Elektrik Enerjisi Miktarı: 415 milyar 517 milyon 797 bin 649 kWh. Ortalama Aktif Elektrik Enerjisi Birim Fiyatları Ağırlıklı Ortalaması. 20.79 ABD Cent/kWh. İndirgenmiş Birim Fiyatı: 21.16 ABD Cent/kWh. Toplam Satış Tutarı: 86 milyar 367 milyon 454 bin 750 dolar. İndirgenmiş Aktif Elektrik Enerjisi Toplam Miktarı: 211 milyar 401 milyon 63 bin 908 kWh. İndirgenmiş Satış Tutarı: 44 milyar 728 milyon 135 bin 577 dolar. Kararda ağırlıklı ortalaması 20.79 cent/kWh olan elektrik satış tutarının başlangıç yılı olan 2016’da 26.92 cent olarak başlayıp, 2030’da 15.72 cent’e inen bir çizgi izleyeceği de aktarıldı. Elektrik enerjisi toplam üretim maliyet tahminlerinin 2-7 ABD Cent/kWh aralığında olduğu açıklandı. İstekli tarafından teklif edilen reaktör tipinin kurulu güç birim yatırım maliyetlerinin incelendiği belirtilen kararda, isteklinin bugüne indirgenmiş brüt kurulu güç birim yatırım maliyetinin hesaplandığı ifade edildi. Novovoronezh II, Leningrad II, Baltic, Nizhegorod santralları verileri ile yapılan karşılaştırmaya dayanılan kararda, "Rusya’daki benzer santralların kurulu güç birim yatırım maliyetleri bin 958 ile 3 bin 250 dolar/kWh aralığında olup, isteklinin teklif ettiği kurulu güç birim yatırım maliyeti, en pahalı olanın iki katına yakındır. Bu nedenle, isteklinin teklifindeki yakıt ve işletme giderleri ayrıca incelenmemiştir" denildi.
Yüzde 10 Hazine payı rüşveti
YAZI ekinde, "Bu yarışmayı kazandığımız taktirde, İdarenizle imzalayacağımız sözleşme süresinin bitiminden sonraki 15 yıl boyunca iş ortaklığımızın yıllar bazında elektrik satışından elde edeceği net karın yüzde 10’unu TETAŞ aracılığı ile Hazine’ye aktarmayı teklif ve taahhüt ederiz" ifadesinin yer aldığı bir taahhütname sunulduğu bildirildi. Yarışma Komisyonu Kararı’nda, isteklinin bu yazısı ve eklerinin, şartnameye aykırılık nedeniyle değerlendirmeye alınmadığının altı çizildi. Komisyon’un değerlendirmesinde, yarışmaya tek teklif geldiği için mukayese imkanı bulunmadığını belirtilirken, şartnamede, "en uygun teklifi veren isteklinin belirlenmesi" kaydı bulunduğu için Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (IAEA), Dünya Nükleer Birliği (WNA), Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), OECD-nükleer Enerji Ajansı (NEA), TAEK gibi uluslararası kabul görmüş kuruluşlara ait yayınlarda, nükleer santrallardan elektrik enerjisi üretim maliyetlerinin ele alındığı anlatıldı.
Karar: Fiyat yüksek
İSTEKLİNİN ilk teklifi üzerinden yüzde 28 indirim ve kardan yüzde 10 pay vermeyi içeren ikinci teklifte bulunmasının da, resmi ve geçerli teklifindeki fiyatının yüksek olduğunun gösterdiği olduğunun altı çizilen metinde, karar şöyle açıklandı: "Teşekkülümüz tarafından yapılan ’Nükleer Güç Santralı Kurup İşletecek ve TETAŞ’a Elektrik Enerjisi Satacak Şirketin Belirlenmesi’ yarışmasında, tek katılımcı olan, JSC Atomstroyexport, JSC Inter Rao ve Park teknik Elektrik Madencilik firmaları tarafından oluşturulmuş iş ortaklığının 21.16 ABD cent/kWh olan değerlendirmeye esas indirgenmiş birim fiyatını içeren teklifi yüksek bulunmuştur."
TETAŞ: Baskı söz konusu değil
TETAŞ Genel Müdürü Hacı Duran Gökkaya, Nükleer santral ihalesinde gelen teklifle ilgili çalışmaların sürdüğünü belirterek, "Kimsenin baskısı sözkonusu değil" dedi. Gökkaya, nükleer santral ihalesinde tek teklif sunan JSC Atomstroyexport, JSC Inter Rao ve Park Teknik Elektrik Madencilik Konsorsiyumunun 15 yıl boyunca elektrik satışından elde edeceği net karın yüzde onunu Hazine’ye aktarmayı teklif etmesiyle ilgili "Bu ikinci ek teklifin içindeki bir olay" dedi.