Sanayinin ikinci ligi ‘iyi hava’ya giremedi

Türkiye'nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması'na göre listedeki 500 şirketin performansı, Türkiye'nin En Büyük (birinci) 500 Sanayi Şirketi'ne göre düşük çıktı. İkinci 500'ün kısa vadeli borçları arttı, üretimden satışları ve ihracatları ise bekleneni yakalayamadı.İstanbul Sanayi Odası'nın (İSO) yaptığı Türkiye'nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması dün açıklandı. Araştırmaya göre 2002 yılında ikinci 500'deki şirketlerin de önceki yıllara göre faiz gelirleri ve harcamaları azaldı, net kárlılıkları geriledi.İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesinde ilk sırayı 40 trilyon 512 milyar 862 milyon liralık üretimden satış ile Güney LPG Sanayi ve Ticaret A.Ş. aldı. Listenin ikinci sırasında 40 trilyon 475 milyar 543 milyon liralık üretimden satış ile Söke Değirmencilik Tekstil Sanayi ve Ticaret A.Ş., üçüncü sırasında da 40 trilyon 400 milyar 490 milyon liralık üretimden satış ile Saray Döküm ve Madeni Aksam Sanayi A.Ş. bulunuyor.487 özel, 13 kamu kuruluşundan oluşan İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesindeki şirketlerin üretimden satışları toplam 13.1 katrilyon lira oldu. Bu şirketlerde toplam 159.600 kişi çalışıyor. Bu rakam 2001'de 149.869 kişiydi. Bu şirketlerin yarattığı toplam katma değer ise GSMH'nin yüzde 1.2'sini oluşturdu. İkinci 500'ün en belirgin özelliği ise bu listedeki 500 şirketin elde ettiği toplam 3.1 milyar dolarlık ihracat gelirinin yüzde 50.9'unun tekstil, giyim, deri ve ayakkabıdan elde edilmiş olması. Birinci 500'de Türkiye'nin geleneksel sektörü olan tekstil ve giyimin oranı çok daha düşüktü.KÁRLILIK DÜZELDİİkinci 500 Büyük Sanayi Şirketi'nin genel performansı ise ‘‘En Büyük 500’’e göre oldukça düşük çıktı. Açıklanan verilere göre, İkinci 500'ün varlık finansmanında kullanılan kısa vadeli borçları arttı. Bu veri İlk 500'de azalmıştı. İkinci 500'ün üretimden satışları da geçen yıl sadece yüzde 2.9 artabildi. Oysa ‘‘İlk 500 Büyük Sanayi Şirketi’’nin üretimden satışları yüzde 4.3 artış kaydetmişti. Varlık finansmanında özsermaye ağırlığı bakımından da İkinci 500, Birinci 500'e göre daha düşük performans gösterdi ve yerinde saydı. İkinci 500'ün finansman giderlerinde yaşanan düşüş ise kárlılıklarına olumlu yansıdı ve satışları çok artmamasına rağmen 2001'de yüzde -1.55 olan satış kárlılığı, 2002'de yüzde 3.23'e çıktı.İki ‘500’ birleşince durum iyi görünüyorTÜRKİYE'nin en Büyük 500 Sanayi Kuruluşu ve Türkiye'nin En Büyük İkinci 500 Sanayi Kuruluşu'nun açıklanmasıyla oluşan 1000'lik listenin performans verileri daha moral verici.Türkiye'nin 1000 Büyük Sanayi Kuruluşu'nun 2002 yılında yarattığı brüt katma değerin Türkiye GSMH'sı içindeki payı yüzde 14.4 olarak gerçekleşti. Bu oran 2001 yılında yüzde 11.7 idi. 2002 yılında Birinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu'nun GSMH'daki payı yüzde 13.2, İkinci 500 Sanayi Kuruluşu'nun payı ise yüzde 1.2 oldu.2002 yılında, Türkiye sanayi sektöründeki toplam katma değerin yüzde 53.9'u Birinci 500 Kuruluş tarafından, yüzde 4.6'sı da İkinci 500 Sanayi Kuruluş tarafından yaratıldı. Böylece 2002 yılında 1000 Büyük Sanayi Kuruluşu, Türkiye sanayi sektörü katma değerinin yüzde 58.5'ini oluşturdu. 2002 yılında Türkiye imalat sanayi katma değerinin yüzde 68.2'si de 1000 Büyük Sanayi Kuruluşu tarafından gerçekleştirildi.1000 Büyük Sanayi Kuruluşu'nda üretim faaliyeti kárı, kriz yılı 2001'e göre yükseldiğinden, üretim faaliyeti dışı gelirler oransal olarak küçüldü. 1000 Büyük Sanayi Kuruluşu içindeki özel sektör kuruluşlarında faaliyet dışı gelirlerin satışlara oranı, Birinci 500 Kuruluş'ta yüzde 8.7'den yüzde 5.8'e; İkinci 500 Kuruluş'ta yüzde 6'dan yüzde 4.4'e geriledi.İkinci 500 daha kırılganİSO Başkanı Tanıl Küçük, İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu'nun birinciye göre daha kırılgan bir yapıda olduğunu belirterek, ‘‘Araştırmalarımızın sonuçlarına göre, ekonomideki istikrarsızlıklardan daha olumsuz etkileniyorlar’’ dedi. Küçük, girdi maliyetlerinin yüksekliğine, kaynak yetersizliğine, finansman sıkıntısına rağmen sanayicinin şaşırtıcı bir biçimde üretimi ve ihracatını artırmaya devam ettiğini de vurguladı. Küçük, şöyle konuştu: ‘‘Haziran ayında imalat sanayi üretimi geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 12.8 arttı, kapasite kullanım oranı da son beş yılın en yüksek seviyesine çıktı. İhracat ise ilk altı ayda yüzde 32.1 yükseldi.’’Seçim ertelemeyi anlamakta zorlanıyoruzODA ve borsa ve TOBB Genel kurul delege seçimlerinin bir yıl ertelenmesini eleştiren İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Tanıl Küçük, bu konuda şunları söyledi: ‘‘Bu erteleme TOBB Yönetim Kurulu ve Konsey Başkanları tarafından uygun mütalaa edilmiştir. Kuruluşumuza esas olan 5590 Sayılı Yasa'da yapılması planlanan değişiklik süreci çok yavaş ilerlemiş ve yasa değişikliği tamamlanmadığı için seçimlere gitmemek yönünde eğilim meydana çıkmıştır. Gündeme geldiği andan itibaren koyduğumuz çekincelere rağmen erteleme süreci bir yıl olarak tescil edilmiştir. Değişiklik sürecinin tamamlanması için bir yıla daha ihtilaç duyulması mantığını anlaıyorum.’�