Petrolün varil fiyatı 79, şalgamın ise 182 dolar!
Güncelleme Tarihi:
PETROLÜN varil fiyatı 79 dolara geriledİ İran’ın Ankara Büyükelçisi Ali Rıza Bikdeli isyan etti. Bikdeli, petrol fiyatlarını kıyaslarken "Şu anda 1 varil (159 litre) kolalı içecek 140 dolara, şalgam suyunun varili 182 dolara, ayranın varili 190 dolara, zeytinyağının varili de 2. 370 dolara denk geliyor. Petrol geliri güçlerin elinde olsa o zaman petrolün fiyatını görürdünüz. Herkes ürettiği ürünün fiyatını belirlerken, biz nedense ürettiğimiz ürüne doğru fiyatı bulamıyormuşuz” dedi.
İRAN’IN Ankara Büyükelçisi Ali Rıza Bikdeli, Türkiye’nin yüksek doğalgaz fiyatları nedeniyle ülkesini tahkime şikayet etmesinin bir ihtilaf ya da sorun gibi algılanmaması gerektiğini söyledi. Bikdeli, “Fiyatta revizyon yapmak her iki tarafın da hakkıdır. Tahkimin sonucu ne olursa olsun her iki taraf da bunu kabul edecektir. Kabul edilebilir fiyatta mutabık kalabiliriz” dedi. Petroldeki mevcut fiyatların makul olmadığının altını çizen Bikdeli, ilginç bir hesaplamayla şalgam, ayran, zeytinyağı ve ağız gargarasının varil fiyatıyla petrolü karşılaştırdı. Petrolün varil fiyatının uluslararası piyasada 79 dolar olduğunu belirten Bikdeli, “Şu anda 159 litre Coca-Cola 140 dolara, şalgam suyunun varili 182 dolara, ayranın varili 190 dolara, zeytinyağının varili de 2 bin 370 dolara denk geliyor. Petrol geliri güçlerin elinde olsa o zaman petrolün fiyatını görürdünüz. Herkes ürettiği ürünün fiyatını belirlerken, biz nedense ürettiğimiz ürüne doğru fiyatı bulamıyormuşuz” açıklamasını yaptı.
MÜZAKERELER SÜRMELİ
Bikdeli, Türkiye-İran ilişkileriyle ilgili şunları söyledi: “İran ve Türkiye arasındaki ilişkilerin geleceği açısından doğalgazın önemli rolü bulunuyor. Türkiye, doğalgaz fiyatının düşürülmesi için tahkime başvurdu, sonuç ne olursa olsun her iki taraf da bu karara uyacaktır. Tahkim süreci, ihtilaf ya da sorun olarak değerlendirilmemeli. Bu süreç iki ülkenin uyumlu ve güçlü işbirliği içinde olduğunun göstergesidir. Biz bugün büyük hedeflerle uğraşmalıyız. Detaylı, ufak konularla meşgul olmamamız lazım. Her iki taraf için de mutabık kalınabilecek bir fiyat için müzakereler devam etmeli. İran gazının geçişi için Türkiye tek güzergah değil ama bana göre en iyi güzergah. İran ve Türkiye arasındaki Tercihli Ticaret Anlaşması 1 Ocak 2015 itibarıyla uygulamaya konulacak. Başkalarından kaynaklanan siyasi çatışmalardan uzak durmamız gerekiyor. Bölgemizdeki bu krizleri yönetenler, aynı anda Türkiye ve İran ilişkilerinde de kriz olsun istiyorlar. Şayet çok fazla detaylarla uğraşacak olursak, ayrı düşülen noktalara odaklanırsak gerçekten bizim aramızda da sorunlar olabilir.
10 GÜN SONRA DEVREYE GİRİYOR
İran hükümeti kendi şoförlerinin yakıtını neredeyse bedava sayılabilecek ucuzlukta bir fiyatla temin ediyor. Buna karşı yabancı TIR’lar İran’dan yakıt almak istediklerinde litre başına 10 cent ve fiyat farkı olarak da 80 cent olmak üzere toplamda 90 cent ödüyorlar. Buna karşı Türk dostlarımız itirazda bulundu. ‘Biz İran’a girmeden Türkmenistan’dan daha uygun fiyatla yakıt alabiliyoruz, İran’dan mazot almak ve bu farkı ödemek istemiyoruz’ dediler. Türk tırlarının İran’a girişte depolarının mühürlenmesini istediler. Türk dostlarımızın ısrarı ve bazı vergiler öngörmeleri nedeniyle bu isteği kabul ettik. Uygulanacak yeni sistem için 10 gün içinde belirli düzenlemelerin yapılması gerekiyor. Şu anda eski sisteme göre giriş-çıkışlar devam ediyor. İran TIR’ları son bir ayda bazı sıkıntılarla karşılaşıyor. Ancak ancak depoların mühürlenmesi sistemiyle süreç normale dönecektir. İran, yaptırım uygulanabilecek bir ülke değildir. Yaptırım uygulayanlar kendilerini İran’ın ekonomik avantajlarından mahrum bırakıyorlar. Bu ülkeler, yanlışlarından dönme yolları arıyorlar. Petrol fiyatlarının düşmesi dünya ekonomisini negatif etkileyecek. “
DİPNOT: BÜYÜKELÇİ Ali Rıza Bikdeli’nin fiyat hesaplaması ham petrolün uluslararası varil fiyatı (79 dolar) üzerinden yapılmıştır. Petrolün işlendikten sonraki rafineri çıkış fiyatı ve ardından perakende satış fiyatı bu rakamın üzerindedir. Üstelik Türkiye gibi akaryakıt vergisinin hiper yüksek olduğu bir ülkede bu kıyaslamayı yapmak hiç doğru olmaz. Mesela son indirim sonrası İstanbul’da 95 oktan kurşunsuz benzinin litre fiyatı 4,72 TL oldu. Bu fiyatı baz alırsanız tüketicinin bir varil (159 litre) benzine ödeyeceği ücret 750 TL’ye (bugünkü kurla 336 dolara) denk gelir. Sonuç olarak, İran petrolün varilini 79 dolara satsa da Türkiye’de biz akaryakıtın varilini perakende olarak 336 dolara almış oluyoruz. Bu da 182 dolar hesaplanan şalgam fiyatının 2 katı demektir…