‘LNG’ye ufukta teşvik göründü

Katar, Malezya, Cezayir gibi ülkelerin ardından ABD gibi yeni ülkeler de geniş çaplı LNG ihracatına hazırlanırken, Türkiye’nin dünya LNG ticaretinden daha fazla pay almak için yeni yatırımlara ihtiyacı bulunuyor. Boru hatlarıyla gelen doğalgazın yanı sıra, kaynak çeşitliliğini artırmayı öngören enerji yönetimi ise LNG yatırımlarının önünü açacak üç önemli düzenleme üzerinde çalışıyor. Henüz tartışma aşamasında olan düzenlemeler, yeni kanun tasarısına eklenirse, sıvılaştırılmış doğalgaza ciddi teşvikler gelmiş olacak.

YATIRIMLARIN ÖNÜ AÇILACAK

Enerji Bakanlığı tarafından hazırlanan Doğalgaz Piyasası Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Taslağı’nın bazı maddeleri üzerinde çalışmalar sürüyor. Doğalgaz sektöründe önemli değişiklikler öngören taslağa, LNG ile ilgili yeni maddeler eklenmesi de gündemde. Yetkililer, LNG yatırımlarının ciddi şekilde önünü açacak bu maddelerin üzerinde görüş birliği sağlanması durumunda kanuna eklenebileceğini, ancak hâlâ müzakere edildiğini söylüyor.
Edindiğimiz bilgilere göre, LNG terminali yatırımları için düşünülen üç teşvik şöyle:
· Yatırımcılar, kendilerine ait LNG tesislerinin üçüncü taraflara kullanım tarifesini kendileri belirleyecek.
· Yerli kömüre verilen teşviklerin tamamı LNG terminallerine verilecek.
· Yatırım sahibi, terminalden kendi kullanımı için dilediği kadar pay almakta serbest olacak.
Mevcut durumda, LNG terminalini üçüncü taraflara açış tarifesini Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK) belirliyor. Ancak milyarlarca dolarlık yatırım yaparak terminali kuran yatırımcı ise üçüncü taraflara kullandıracağı kapasite için tarifeyi kendisi belirlemek istiyor. Eğer bu düzenleme yasalaşırsa, EPDK sadece belli durumlarda tarifeye müdahale edecek. Örneğin, aynı terminalde üçüncü taraflardan birine ucuz, birine pahalı tarife konulması durumunda EPDK müdahale edebilecek.

BEN NEDEN YAPAYIM Kİ

Bir doğalgaz sektörü temsilcisi, mevcut durumdaki çarpıklıkla ilgili, “LNG terminali kullanım usul ve esaslarına göre terminal sahiplerinin diğer şirketlerden hiçbir ayrıcalığı yok. Bunlar çok büyük yatırımlar olduğu için, belli miktarını yatırım sahibinin alması, garanti altına alınmalı. Bu karar LNG terminali yatırımcılarını olumsuz etkiledi. Herkes birbirini bekler hale geldi. Sektördekiler, ‘Ben neden yapayım ki, başkasının terminalini kullanırım’ diye düşünüyor.”

Katarlılar İskenderun’da LNG terminali kuracak

SEKTÖRLE paylaşılan mevcut taslakta, terminali kullanma konusunda yatırım sahibine 2025 yılsonuna kadar yüzde 50’ye varan muafiyet tanınması öngörülüyor. Ancak bir yatırımcı, “Tarih konulmaması, oran da verilmemesi lazım. Yani kısıtlama olmamalı. Zaten içeride şu an BOTAŞ sübvansiyon yaptığı için terminallerin büyük kısmı boş durumda. İçerideki fiyatların tümü LNG fiyatlarından düşük çünkü çapraz sübvansiyon yapılıyor. Bu durumda BOTAŞ’la rekabet etmek zaten çok zor, spot LNG ithalatı sağlıklı yapılamıyor. Bu kadar büyük sermaye gerektiren yatırımlarda, kısıtlama olmadan kendi tesisinden yararlanma hakkı verilmeli” diye konuştu. Şu an Kolin İnşaat ve Sepil-Dia Holding (Egeyıldızı) şirketleri tarafından LNG terminal projeleri geliştirilmeyi bekliyor. Öte yandan Katarlıların da İskenderun’da 13 milyar dolarlık yeni bir LNG terminali inşa etmek için Enerji Bakanlığı ile görüştüğü geçtiğimiz günlerde haberlere yansıdı.