Kültüre teşvik geliyor

Bakan Mumcu, sadece kamu olanaklarının değil, sivil toplum örgütlerinin ve özel sektörün de bu alana katkı sağlamasını istediklerini kaydetti. “Bu iş dört başı mamur bir reformdur” diyen Mumcu, tasarının sonuçlarının gelecekte takdir edildiğini, tasarıda yer alan düzenlemelerin kültür yaşamını canlandırdığını görmenin yaşamının en büyük bahtiyarlığı olacağını söyledi.
  �
TASARI NE GETİRİYOR?
  �
"Kültür Yatırımları ve Girişimlerini Teşvik Yasa Tasarısı”nın amacı tasarının ilk maddesinde şöyle ifade edildi:  “Bu kanunun amacı; bireyin ve toplumun kültürel gereksinimlerinin karşılanmasını; kültür varlıkları ile somut olmayan kültürel mirasın korunmasını ve sürdürülebilir kültürün birer öğesi haline getirilmesini; kültürel iletişim ve etkileşim ortamının etkinleştirilmesini; sanatsal ve kültürel değerlerin üretilmesi, toplumun bu değerlere ulaşım olanaklarının yaratılması ve geliştirilmesini; ülkemizin kültür varlıklarının yaşatılması ve ülke ekonomisine katkı yaratan bir unsur olarak değerlendirilmesi, kullanılması ile kültür merkezlerinin yapımı ve işletilmesine yönelik kültür yatırımı ve kültür girişimlerinin teşvik edilmesini sağlamaktır.”

Tasarı ile kültür yatırımı veya girişimi kapsamındaki teşvik veya indirimden yararlanacak faaliyetler ise şunlar:
Kültür merkezlerinin yapımı, onarımı ve işletilmesi,
Kütüphane, arşiv, müze, sanat galerisi, sanat atölyesi, film platosu, sanatsal tasarım ünitesi, sanat stüdyosu ile sinema, tiyatro, opera, bale, konser ve benzeri kültürel ve sanatsal etkinliklerin ya da ürünlerin yapıldığı, üretildiği veya sergilendiği mekanlar ile kültürel ve sanatsal alanlara yönelik özel araştırma, eğitim veya uygulama merkezlerinin yapımı, onarımı veya işletilmesi,
2863 Sayılı Yasa kapsamındaki taşınmaz kültür varlıklarının yasa amacı doğrultusunda kullanılması,
Kültür varlıkları ile somut olmayan kültürel mirasın araştırılması, derlenmesi, belgelendirilmesi, arşivlendirilmesi, yayınlanması, eğitimi, öğretimi ve tanıtılması faaliyetleri.”

Bakanlık, yasa kapsamında kültür yatırımı ve girişimleri için mal tahsis etmeye yetkili olacak.

Kültür yatırımı ve girişimlerine, “Taşınmaz mal tahsisi, gelir vergisi stopajı indirimi, sigorta primi işveren paylarında indirim, su bedeli indirimi ve enerji desteği, yabancı uzman personel ve sanatçı çalıştırabilme, hafta sonu ve resmi tatillerde faaliyette bulunabilme” gibi teşvikler uygulanacak. Bakanlık tasarı kapsamında kültür yatırımı ve girişimleri için taşınmaz mal tahsis edecek.
   �
İNDİRİMLER
  �
Bu tasarıya göre belge alan kurumlar vergisi mükellefi yatırımcı veya girişimciler, aylık sigorta prim bordrolarında bildirdikleri, belgeli yatırım veya girişimde çalıştıracakları işçilerin ücretleri üzerinden hesaplanan gelir vergisinin, yatırım aşamasında üç yılı aşmamak kaydıyla yüzde 50'si, işletme aşamasında ise yedi yılı aşmamak kaydıyla yüzde 25'ini vermeyecek.

Belgelendirilmiş kurumlar vergisi mükellefi yatırımcı veya girişimcilerin, çalıştıracakları işçilerin, sigorta primlerinin işveren hissesinin, yatırım aşamasında üç yılı aşmamak şartıyla yüzde 50'si, işletme aşamasında ise yedi yılı aşmamak şartıyla yüzde 25'i Hazine tarafından karşılanacak.

Kültür yatırımı ve girişimleri, su ücretlerini yatırım veya girişimin bulunduğu yörede uygulanan tarifelerden en düşüğü üzerinden ödeyecek. Bu yatırım veya girişimin elektrik enerjisi ve doğalgaz giderlerinin yüzde 20'si beş yıl süreyle Hazine'ce karşılanacak.

YABANCI UZMAN PERSONEL VE SANATÇI ÇALIŞTIRABİLME
  �
Belgeli yatırım veya girişimlerde, Bakanlık ve İçişleri Bakanlığı'nın görüşü alınarak Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nca verilen izinle yabancı uzman personel ve sanatçı çalıştırılabilecek.

Ancak bu şekilde çalıştırılan yabancı personelin sayısı toplam personelin yüzde 10'unu aşamayacak. Bu oran Bakanlıkça yüzde 20'ye kadar artırılabilecek. Bu personel, en erken işletmenin faaliyete geçmesinin üç ay öncesinden itibaren çalışmaya başlayabilecek.

Belgeli girişimler ile belge kapsamındaki diğer birimler belgede belirlenen çalışma süresi içinde hafta sonu ve resmi tatillerde de faaliyetlerine devam edebilecek.

BAKANLIK YETKİLİ
  �
Bakanlık, tasarıda yer alan düzenlemelerin uygulanmasına yönelik tercih ve öncelikleri belirlemeye yetkili olacak.

Teşvik ve indirimlerden yararlanan kültür yatırım ve girişimleri için başka bir teşvik mevzuatında da benzer teşvik ve indirimlerin bulunması durumunda, yatırımcı veya girişimcinin lehine olan hükümler uygulanacak.

Kültür yatırımı belgesi veya kültür girişimi belgesi Bakanlıkça verilecek. Belge, yatırım veya girişimin nitelik ve nicelikleri esas alınarak düzenlenecek. Belge alanlar, bu Kanun ve ilgili mevzuatta yer alan diğer teşvik ve indirim unsurlarından yararlanacak. Yatırımların Bakanlıkça belirlenen süreler içinde başlaması, tamamlanması ve işletme aşamasına geçilmesi zorunlu olacak. Ancak, süre zorunlu sebeplerden dolayı Bakanlıkça süreleri uzatabilecek.

Kültür merkezlerinin yol, su, kanalizasyon, doğalgaz, elektrik, telekomünikasyon ve diğer altyapı ihtiyaçlarının kamu kuruluşlarınca öncelikle tamamlanması zorunlu olacak.
  �
CEZALAR
  �
Bu tasarıda yer alan hükümlere aykırı hareket edenlere diğer mevzuattaki ceza hükümleri saklı kalmak kaydıyla uyarma, para ve belge iptali cezaları uygulanacak.

Tasarıda yer alan para cezaları şöyle:
Uyarma cezasına karşın, gerekli düzeltmenin yapılmaması veya ilk cezanın tebliğinden itibaren bir yıl içerisinde yeni uyarma cezasını gerektiren fiil veya fiillerin tespiti ile istenilen bilgi veya belgelerin süresi içerisinde verilmemesi veya yanıltıcı bilgi veya belge verilmesi hallerinde beş yüz milyon liradan üç milyar liraya kadar,

Bakanlığa bilgi verilmeksizin, girişim belgeli tesisin tamamının veya kültür merkezlerinde kültürel faaliyetlerin yürütüldüğü belgelendirmeye esas bölümlerin, bir yıl içinde aralıksız olarak doksan günden fazla süreyle kapalı tutulması halinde beş yüz milyon liradan üç milyar liraya kadar,

Yazı, reklam, afiş, broşür ve benzeri araçlarla Bakanlığın veya üçüncü kişilerin yanıltılması veya yanıltıcı unvan kullanılması veya taahhüt edilen hizmetin verilmemesi veya eksik verilmesi halinde özel hükümler saklı kalmak kaydıyla bir milyar liradan altı milyar liraya kadar,

Belgeli tesiste bulunanların can veya mal güvenliğinin sağlanmasında, belge sahibi veya tesis sahibi veya sorumlusu veya personelin kusuru veya ihmaliyle işletmede suç işlendiğinin tespiti halinde, özel hükümler saklı kalmak kaydıyla bir milyar liradan altı milyar liraya kadar,

Belge sahiplerinin teşvik unsurlarından yararlanırken istismara sebebiyet vermeleri veya bu unsurları amacı dışında kullanmaları halinde bir milyar liradan altı milyar liraya kadar,

Genel sağlık açısından tesisin niteliklerini önemli ölçüde yitirmiş olduğunun tespiti halinde bir milyar liradan altı milyar liraya kadar,

Belgeli yatırım veya girişimin belgelendirmeye esas niteliklerini yitirdiğinin belirlenmesi halinde bir milyar liradan altı milyar liraya kadar,

Bakanlıktan tahsisli yatırım veya girişimin, tahsis koşulları saklı kalmak kaydıyla, izinsiz olarak tümünün veya bir kısmının devredilmesi, kiraya verilmesi, şirket ana sözleşmesinin, ortaklık statüsünün veya yapısının, değiştirilmesi hallerinde bir milyar liradan altı milyar liraya kadar.”   İlk para cezasının tebliğinden itibaren bir yıl içinde ikinci kez para cezası gerektiren durumlarda birinci para cezası ile ikinci para cezası toplamı kadar, üçüncü kez para cezasını gerektiren durumlarda ise her üç cezanın toplamı kadar para cezası verilecek.

Tasarıda yer alan hükümlere aykırı davranılması ya da dördüncü para cezasını gerektiren durumlarda belge iptal edilecek.
  �
GİDER SAYILACAK
  �
Kültür ve sanat alanında yapılan ve gider gösterilebilecek yardım ve bağışların kapsamını genişleten tasarı, tasarıda belirlenen sponsorluk harcamaları ile yardım ve bağışların tamamının gider sayılabilmesini hükme bağlıyor. Sadece kurum ve kuruluşlar adına kayıtlı olanlar değil, özel mülkiyete konu sivil mimarlık örneği olan tescilli taşınmazların da bakımı, onarımı, restore edilmesi ve yaşatılması için yapılacak harcamalar da gider sayılacak. �