Kriz Avrupa’yı da iyice sardı ’mevduata tam güvence’ yayıldı

İRLANDA ile başlayıp Yunanistan, Almanya ve Danimarka ile süren mevduata tüm güvence uygulaması özellikle Avrupa ülkeleri arasında hızla yayılıyor. Bu da paniğe kapılan yatırımcıların bankalardan çekmek istemesi korkusundan kaynaklanıyor. ABD de 100 bin dolar olan mevduat garatisini 250 bin dolara yükselterek bu trendi başlatanlardan oldu. Almanya’nın ardından İspanya ve İngiltere’nin de mevduatta tam garantiye geçmesi bekleniyor. Verilen garantilerin uygulanması da ülkeden ülkeye farklılık gösterebiliyor. Bazı ülkeler mevduat sahibinin tüm hesaplarını verilen limit içinde değerlendirirken, bazıları da hesap sahibine bakmazsızın her hesabı kendi içinde garanti limiti sınırlamasına sokuyor.

Kim ne garanti veriyor

İRLANDA: Bundan önce 20 bin Euro’ya kadar garanti veren İrlanda bu sınırı önce 100 bin Euro’ya, ardından da sınırsız garantiye çıkardı. Bankalarda bulunan 400 milyar Euro’luk mevduatı kapsayan bu limitin 2010 yılı Eylül ayında son bulması planlanıyor.

ALMANYA: Yatırımcıların Hypo Real Estate konusunda karamsarlığa düşmesi üzerine ani bir kararla mevduata sınırsız güvence verdi. Almanya’da banka hesaplarında 500 milyar Euro bulunuyor. Bu karardan önce Almanya’da mevduat güvence sınırı 20 bin Euro’da kalıyordu.

YUNANİSTAN: Mevduatları 20 bin Euro’ya kadar garantide tutuyordu. Ancak, bunu limitsiz olarak artırdı. Bunun için de TEK adlı bir kurum faaliyet gösteriyor.

DANİMARKA: Danimarka hükümeti dün sabah yaptığı açıklama ile tüm mevduatları tam garanti altına aldı. Bunun için de bankalarla anlaşarak 6.5 milyar dolarlık bir fon oluşturuldu. Bu limit daha önce 40 bin Euro seviyesinde kalıyordu.

AVUSTURYA: Pazar günü yaptığı açıklama ile mevduata verdiği 20 bin Euro’luk garantiyi artıracağını duyurdu. Ancak bu artırımın miktarı henüz belli olmadı.

İSVEÇ: Maliye Bakanı’nın yaptığı açıklamaya göre mevduatını 35 bin 500 dolardan 70 bin dolara yükseltmek için hazırlıklarını sürdürüyor.

İNGİLTERE: Finansal Servisler Otoritesi mevduatlar için 35 bin pound olan garantisini 50 bin pounda yükseltti.

BULGARİSTAN: Bulgaristan hesap sahiplerinin mevduatlarını 20 bin 425 Euro’ya kadar sigortalıyor. Bulgaristan’daki bankaların tamamı bu garantinin sağlandığı fon için her yıl belirli ücretler ödüyor. Ayrıca yabancı bankaların şubeleri de aynı uygulamaya gidiyor.

FRANSA: Tüm hesap sahiplerinin birikimlerini 70 bin Euro’ya kadar garanti altında tutuyor. Ancak, bir kişi birden fazla hesap açsa bile bu yasanın dışında tutulmuyor.

İTALYA: İtalya’nın Interbank Mevduat Koruma Fonu her hesap sahibine 103 bin 291 dolar limitinde garanti sağlıyor.

NORVEÇ: Her hesap sahibine 40 bin Euro garanti veriyor. Bu paranın birkaç hesapta olması önem taşımıyor. Hesap sahiplerinin birikimi 20 bin Euro’yu aştığı taktirde yüzde 10 oranında hesap risk pirimi kesiliyor.

PORTEKİZ: 25 bin Euro’yu geçmeyen tüm hesaplar garanti altında tutuluyor.

SLOVENYA: 22 bin Euro’ya kadar garanti veriyordu, şimdi yüzde 100 güvenceye geçişi planlanıyor.

İSPANYA: Her mevduat sahibinin 20 bin Euro’su sigorta altında tutuluyor.

Mevduata yüzde 100 garantiyi Türkiye 10 yıl uygulamıştı

ALMANYA başta olmak üzere dünyanın birçok güçlü ekonomisinin mevduata yüzde 100 güvence vermeye başlaması, akla Türkiye’nin 1994 krizinden 2004’e kadar gerçekleştirdiği uygulamayı getirdi. Mevduata tam güvence, 1994 krizi sırasında gündeme gelmiş, daha sonra Türkiye’ye birçok uluslararası kuruluştan eleştiri yöneltilmişti. Türkiye, 2001 krizini de mevduata yüzde 100 güvence ile atlattıktan sonra, 2004 yılı temmuz ayında kaldırmıştı.