Kayıtdışına IMF ablukası artıyor

Kayıtdışı ekonominin boyutlarını araÅŸtırmak için heyet gönderen IMF, bu konudaki çalışmasını derinleÅŸtiriyor. Aralık ayında daha geniÅŸ bir ekip Türkiye’ye gelecek.Uluslararası Para Fonu (IMF), Türkiye'deki kayıtdışı ekonomiye dönük incelemelerini derinleÅŸtiriyor. Vergi Konseyi'nce IMF heyetine sunulan raporda, geliÅŸmekte olan ülkelerde yüzde 30 olan kayıtdışı ekonominin GSMH'ye oranının ülkemizde yüzde 50'yi bulduÄŸu bildirildi. Türkiye'deki kayıtdışı ekonominin boyutlarını araÅŸtırmak üzere Türkiye'ye gelen IMF heyeti, ön araÅŸtırma niteliÄŸindeki çalışmalarını büyük ölçüde tamamladı. Ankara'da kayıtdışı ekonomi konusunda araÅŸtırma yapan IMF heyetini, ‘‘öncü heyet’’ olarak niteleyen Gelirler Genel Müdürlüğü yetkilileri, IMF'nin Aralık ayı baÅŸlarında Türkiye'ye daha üst düzey bir heyet göndererek, konuyla ilgili daha kapsamlı bir araÅŸtırma yapacını söylediler. Gelirler Genel Müdürlüğü yetkilileriyle bugün son kez biraraya gelmesi beklenen heyet, temasları sırasında Maliye Bakanı Kemal Unakıtan tarafından da kabul edildi. Görüşmede Unakıtan'ın IMF heyetine, yeni dönemde en önemli hedeflerinin kayıtdışı ekonomiyle mücadele olduÄŸunu söylediÄŸi belirtildi. KAYITDIÅžI RAPORUIMF heyeti, temasları kapsamında Vergi Konseyi BaÅŸkanı Mustafa Uysal ile de görüştü. Bu görüşmede, Konseyin hazırladığı Kayıtdışı Ekonomi raporu da IMF heyetine sunuldu. Raporda, kayıtdışı ekonominin nedenleri ise şöyle sıralandı: Vergilerin yerinde harcanmaması, gelir idaresinin etkin-verimli olmaması ve yetersizliÄŸi, ulusal vergi tabanı olmaması, vergi ve SSK prim oranlarının yüksekliÄŸi, otokontrol sistemlerinin bulunmaması, vergi sisteminin karmaşıklığı ve adaletsizliÄŸi, vergi yargısının hızlıve etkin çalışmaması, ekonominin yapısı ve istikrarsızlığı, hızlı nüfus artışı, kente göç ve iÅŸsizlik, kayıtdışılıkla mücadelede sosyal mutabakatın bulunmaması. Konsey raporunda, bu hususların vergiyi ekonominin önünde engel hale getirdiÄŸi, haksız rekabet yarattığı, kurumsallaÅŸmayı engellediÄŸi,sermaye piyasasının geliÅŸememesi ile yabancı sermayenin Türkiye'ye gelmemesi ve yerli sermayenin de dışarıya kaçması sonuçlarını yarattığı kaydedildi. NE YAPILMALI ?IMF'ye sunulan raporda, kayıtdışı ekonomiyle mücadele için alınması gereken tedbirler de ÅŸu ÅŸekilde yer aldı: Kayıtdışı ekonomi ile mücadele, devlet politikası olarak benimsenmeli, devletin bütün birimleri ile finans kesimini içine alan iyi tanılmanmış ulusal bir veri tabanı oluÅŸturulmalı. Kamu arazileri ile özel araziler kayıt altına alınmalı ve gerçek sahipleri belirlenmeli. Sosyal güvenlik kuruluÅŸları ile iÅŸbirliÄŸi içinde kayıtdışı istihdam kayıt altına alınmalı. Kayıtdışı sermaye, Enflasyon Muhasebesi Kanunu ile birlikte yapılacak bir düzenlemeyle kayıt altına alınmalı. Banka hesaplarındaki paraların gerçek isim ve hesaplara transferi saÄŸlanmalı. Kredi kartıyla yapılan iÅŸlemlerde POS makinalarıyla yazar kasa baÄŸlantısı kurulmalı. Smart kart uygulaması öncelik akaryakıt istasyonlarında olmak üzere tüm Türkiye'de yaygınlaÅŸtırılmalı ve teÅŸvik edilmeli. Vergi oranları düşürülmeli. Vergi sayısı azaltılmalı. Bunun içinkamuoyuna geleceÄŸe dönük bir taahhüt ortaya konulmalı. Aynı kazanç üzerinden farklı oranlarda vergi alınmamalı. Vergi afları adaletsizliÄŸe neden olduÄŸundan tekrar vergi affı çıkmayacağına dair anayasaya hüküm konulmalı. Ekonominin yarısı kayıt altında deÄŸilTürkiye'deki mevcut durum ve alınması gereken tedbirlerin sıralandığı rapor uyarınca, geliÅŸmekte olan ülkeler ortalaması yüzde 30 olan kayıtdışı ekonominin gayrı safi milli hasılaya oranı Türkiye'de yüzde 50'yi buluyor. 781 bin 52 beyannameli gelir vergisi mükellefinden ilk 5 bini toplam gelir vergisinin yüzde 57'sini ödüyor. Aynı ÅŸekilde 312 bin 180 kurumdan da ilk 100'ü toplam kurumlar vergisinin yüzde 54'ünü üstleniyor. Â