IMF Türkiye'ye bastırmasın yeni çözüm üretip gelsin

Koçbank'ın davetlisi olarak Türkiye'ye gelen Nobel ödüllü ABD'li iktisatçı Prof. Robert M. Solow, ‘‘ABD'ye saldırıyla birlikte dünya savaÅŸ ortamına girdi. Ne ABD'de, ne de Türkiye'de durum eskisi gibi deÄŸil. Bu ortamda IMF Türkiye'yi zorlamasın, yeni politika geliÅŸtirsin’’ dedi.Nobel ödüllü ABD'li iktisatçı Profesör Robert. M. Solow, ABD'ye yapılan terörist saldırının ardından dünyanın savaÅŸ ortamına girdiÄŸini, böyle bir durumda ne ABD'nin, ne de Türkiye'nin daha önceden önlerine koydukları ekonomik programı uygulayamayacağını söyledi. Türkiye'nin savaÅŸ ortamında turizm gelirlerinin düşeceÄŸini ve ABD'ye yapacağı ihracatın azalacağını belirten Solow, ‘‘IMF bu durumda Türkiye'nin bütün yükümlülüklerini yerine getirmesini bekleyemez’’ dedi.Koçbank'ın davetiyle Türkiye'ye gelen Prof. Solow, yarın Rahmi Koç Müzesi'nde ‘‘Ekonomik krizi büyümeye zarar vermeden aÅŸmak mümkün mü?’’ konulu bir konferans verecek. Prof. Solow, dünya ve Türkiye'deki son geliÅŸmelerle ilgili sorularımızı yanıtlarken, saldırının ABD ekonomisinin durgunluÄŸun eÅŸiÄŸine geldiÄŸi bir noktada gerçekleÅŸmesinin ülkeyi durgunluÄŸun içine ittiÄŸini belirtti. Solow, ‘‘ABD'de ki durgunluktan Türkiye de etkilenecek. Türkiye, IMF ile birlikte yürürlüğe koyduÄŸu ekonomik politikaları gözden geçirilmeli’’ diye konuÅŸtu.Solow, geçen ay emekliye ayrılan IMF eski Birinci BaÅŸkan Yardımcısı Stanley Fischer'in Türkiye'yi çok iyi tanıdığını belirterek, ‘‘Fischer görevde olsaydı, Türkiye'nin yükümlülükleri yönünde pozitif adım atardı’’ dedi.Türkiye'nin ve ABD'nin kısa dönemli politikalarının deÄŸiÅŸmesinin bu ülkelerin orta ve uzun vadeli hedeflerinden sapma anlamına gelmediÄŸini kaydeden Solow, ‘‘Kriz geçinceye kadar sabredilmeli, daha sonra gerçek hedeflere dönülmeli’’ görüşünü savundu. Türkiye'nin kısa dönemli de olsa bütçe harcamalarını arttırmasının enflasyonun azdırılması gibi bir tehlikeyi doÄŸurabileceÄŸine dikkat çeken Solow, devlet harcamalarının artırılması konusunda dikkatli davranılması gerektiÄŸi uyarısında bulundu.ENFLASYON DÜŞÜRÃœLMELÄ°Solow, ‘‘Türkiye'deki ekonomik krizin aşılması için piyasaya para sürme dahil üretimin artırılmasını savunanlarla, sıkı para politikasından yana olanlar arasındaki çatışmanın nasıl çözülmesi gerektiÄŸi’’ sorusuna da ÅŸu yanıtı verdi: ‘‘Kısa dönemle, orta ve uzun vadeyi ayırmak gerekir. Türkiye yeni dönemde ekonomisini daha fazla bozulmadan korumak zorunda. Türkiye'nin en önmeli sorunu enflasyon. Yüksek iç ve dış borç problemi ancak enflasyon düşürülerek giderilir. Ãœretimi artırmak, daha fazla vergi toplayarak bütçe açığını gidermek orta vadenin çözümleri. Türkiye kısa vadede, önceki döneme göre daha zor geçecek yeni dönemi atlatmaya çalışmalı. IMF'nin de anlayışlı davranışıyla Türkiye borçlarını ödeme ve ekonomisini yaÅŸatma yeteneÄŸini gösterecektir.’’BANKALARINIZI GÜÇLENDÄ°RÄ°NBankacılık sisteminin geliÅŸen ülkelerdeki en önemli sorun olduÄŸunu belirten Solow, ‘‘Türkiye'nin bankacılık sektöründe reformlara devam etmesi’’ gerektiÄŸini vurguladı. Bankacılık sektörünün doÄŸrudan reel ekonomi ile baÄŸlantısı olduÄŸunu ve çürük bankaların sistemden ayıklanması gerektiÄŸini kaydeden Solow, ‘‘Bankalarınızın sermaye yapısını güçlendirin, güçsüz bankaları kapatın veya büyük bankalara satın’’ dedi.Bankaların devlet tarafından satın alınıp iÅŸletilmesinin yararlı olmadığını belirten Solow, ‘‘Devlet bankacılığı politikacılar ve onların arkadaÅŸlarına yarar saÄŸlar, bankalar kárlı iÅŸletmeler olmalıdır’’ diye konuÅŸtu. Solow, ayrıca sadece devletin deÄŸil, Güney Kore'de olduÄŸu gibi büyük endüstri gruplarının da bankaları kontrol etmesinin sakıncalı olduÄŸunu, büyük güçlerin bankaları sadece kendilerine kaynak saÄŸlamak için kullandığını öne sürdü.Merkez Bankası kura yumuÅŸak müdahale yapsınTürkiye'nin geçen ÅŸubat ayında yaÅŸanan devalüasyonun sonrasında zorlu bir sürece girdiÄŸini belirten Prof. Robert Solow, bu dönemde sıkça tartışılan Merkez Bankası'nın kurlara müdahalesi konusunda ise, ‘‘yumuÅŸak müdahaleden’’ yana olduÄŸunu söyledi. Kurları kontrol altına almanın devalüasyonu getirdiÄŸini belirten Solow, ‘‘Türkiye gibi kurların spekülatif olarak hareket ettiÄŸi ülkelerde, kurlara hiç müdahale etmemek aşırı hareketleri gündeme getirir. Merkez Bankası, kurlar beklenmedik ÅŸekilde hareketlendiÄŸinde kurlara yumuÅŸak müdahalede bulunabilir’’ dedi. Solow, Türkiye'nin yaÅŸadığı ÅŸubat kriziyle ilgili bir soruyu da şöyle yanıtladı: ‘‘Böyle durumlarda sorumlu IMF'mi, yoksa Hükümet mi, sorusunu sormak tehlikeli ve bu soruyu sormak olgunluktan uzak bir davranış. Kur çıpası, Türkiye'den önce Meksika gibi bir çok ülkede uygulandı. Türkiye bir çok ülke gibi yüksek enflasyon ortamında kur çıpasını uygulamayı baÅŸaramadı. Yüksek enflasyon nedeniyle yerel paranın yabancı paralar karşısında deÄŸeri kaybetmesinin önüne geçilemedi. Bu durumda yabancı paralar Türk Lirası'ndan daha deÄŸerli hale geldi ve devalüasyon oldu. Türkiye enflasyonu kontrol etmek zorunda. Yüzde 70 enflasyonla ekonomik geliÅŸme olmaz, yüksek enflasyon belirsiz bir ekonomik ortam yaratır ve yabancı sermaye gelmez ayrıca borç yükü artar. Enflasyonu düşürmek hayatidir ve enflasyonu düşürmeye çalışırken paranızın deÄŸer yitirmesinin önüne geçemezsiniz.’’Senatu Solow'u Türkiye'de bulup danıştıTürkiye'ye gelir gelmez ABD Senatosu'ndan bir fax aldığını belirten Prof. Robert Solow, ÅŸu anda Cumhuriyetçiler'in hakim olduÄŸu Senato'nun kendisinden yardım istediÄŸini belirterek, ÅŸunları söyledi: ‘‘Hayatım boyunca Demokratlara destek verdim, ancak Cumhuriyetçi Senato benden akıl istiyor. Ä°ki hafta öncesine kadar BaÅŸkan Bush'un vergileri düşürme önerisine karşıydım. Ancak ekonomimiz ÅŸimdi durgunluÄŸun içine itildi, bu nedenle tüketici harcamalarının artırılmasını savunuyorum. ABD Merkez Bankası da faizleri düşürme politikasına devam etmeli. Ancak bu dönemde alınan tedbirler, orta ve uzun vadeli ekonomik politikaları ve amaçları etkilememeli. ABD bu dönemde bütçe fazlasından bütçe açığına gidecek, bu kaçınılmaz. Böyle dönemlerde, hem ABD, hem de Türkiye'de bütçe açığını kontrol altına almaya çalışmanın ekonomi üzerinde yıkıcı etkileri olabilir. Ancak, ABD'nin bütçe açığından kaynaklı enflasyon problemi yok, tersine durgunluk tehdidi altında. Bu nedenle uygulanacak politikalarda Türkiye'ye göre farklılıklar bulunacaktır.’’DerviÅŸ IMF'ye gidiyorDevlet Bakanı Kemal DerviÅŸ ve geniÅŸ katılımlı bir heyetinin Uluslararası Para Fonu (IMF) ile yapılan 10'uncu gözden geçirme kapsamında, 29 Eylül tarihinde ABD'ye gitmesi planlanıyor. DerviÅŸ'in ABD gezisi sırasında ABD Hazine Bakanı Paul O'Neil, IMF ve Dünya Bankası'nın üst düzey yöneticileriyle de görüşmesi bekleniyor.Â