Halka açılmada sınıfta kaldık

1985 yılı sonunda kuruluşunu tamamlayan İstanbul Menkul Kıymetler Borsası, işlem hacmiyle orta ölçekli borsalar arasında üst sıralara çıkarken, halka açıklık sınavında sınıfta kaldı. İMKB, 256 halka açık şirketi ile kendi ölçüsündeki borsaların gerisinde kaldı.

Türkiye, halka açık şirket fakiri. İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB), hisseleri işlem gören şirket sayısı bakımından dünyanın önde gelen borsalarının çok gerisinde kaldı. İMKB'de, kasım ayı sonu itibariyle 242'si Ulusal Pazar, 7'si Bölgesel Pazar, 2'si Yeni Şirketler Pazarı ve 5'i de Gözaltı Pazarı'nda olmak üzere 256 şirket işlem görüyor.

Oysa, işlem gören şirket sayısı Kuzey Amerika kıtasında yer alan borsalardan Amex'de 762, Kanada'nın Montreal Borsası'nda 575, Toronto Borsası'nda bin 363, Vancouver Borsası'nda bin 433, Güney Amerika kıtasında Brezilya'nın Rio de Jenario Borsası'nda 575, Sao Paulo Borsası'nda 550, Afrika, Avrupa ve Ortadoğu bölgesinde Hollanda'nın Amsterdam Borsası'nda 354, İspanya'nın Madrid Borsası'nda 389, İsrail'in Tel Aviv Borsası'nda 657, Fransa'nın Paris Borsası'nda 864, Almanya'nın Frankfurt Borsası'nda 2 bin 525'e ulaşıyor. Londra'da ise tam 2 bin 978 şirket halka açık bulunuyor.

ASYA BORSALARI

Asya Pasifik bölgesinde ise, Avustralya'nın Sidney Borsası'nda bin 210, Japonya'nın Tokyo Borsası'nda bin 863, Osaka Borsası'nda bin 267, Güney Kore'nin Seul Borsası'nda 775, Malezya'nın Kuala Lumpur Borsası'nda 683, Tayvan'ın Taipei Borsası'nda 400, Tayland'ın Bangkok Borsası'nda 455 şirketin hisseleri borsada işlem görüyor.

Türkiye'de şirketlerin halka açık olması, ucuz fon sağlaması, vergi oranlarının düşüklüğü gibi çeşitli avantajlar sağlıyor. Ancak buna rağmen halka açık olmakta isteksizlik görülüyor.

İMKB, borsada işlem gören şirket sayısını artırmak için Anadolu'da ve Avrupa'da, özellikle de Almanya'da büyük boyutlara ulaşan Türk şirketlerine yönelik girişimlerde bulunuyor.

ORTAKLIĞI SEVMİYORUZ

UKİ Yönetim Kurulu Başkanı Turan Sarıgülle, şirketlerin halka açılmalarının temelinde, ağırlıkla kısa vadeli borçların tasfiye edilmesinin yattığını söyledi. Hiç borcu olmayanların da halka açıldığını kaydeden Sarıgülle, halka arz için şirketin bütün rasyolarının uygun olması gerektiğine işaret etti.

Türkiye'de müesseselerin yıllarca dışa kapalı bir zihniyet içinde işletildiğini kaydeden Sarıgülle, ‘‘Artık bu yapıdan çıkılması lazım. Daha şeffaflaşması, paylaşmayı bilmesi gerekiyor. Türkiye buna daha yeni yeni adapte oluyor. Şirketin yüzde 10-15'ini halka açarsa, şirket elinden gidiyor gibi bir kavram var. Ortaklığı benimseyen bir toplum değiliz’’ dedi.

PROFESYONELLEŞTİK

Türkiye'de özelleştirilen ilk kamu kuruluşu olan ve yüzde 35 hissesi halka açık durumda bulunan Alcatel Teletaş'ın Genel Müdürü Lütfi Yenel, ‘‘Bir şirketin sağlıklı olması için mutlaka profesyonel yöneticiler delege edilmeli. Hisse senedi sahibi yönetimdeyse, varlığını artırmak için çalışıyor. Hemen arsa, otel almaya gider. Oysa profesyonel yönetici, şirketi büyütmek ve performansını artırmaya bakar. Daha iyi makina, daha iyi eleman alır. Endüstrinin gelişmesi için profesyonelleşme şart’’ dedi.