Gökçe Bayındır: Bu kriz yaz yağmuru gibi hemen geçmez

Otomotiv sanayiinin içinde bulunduğu krizi aşmak için Ankara'da yaptığı temaslardan eli boş dönen otomotivciler, Ankara'dan şikayetçi. Türkiye'nin otomobil devi Tofaş'ın Grup Başkanı Gökçe Bayındır, kriz dönemlerinde Ankara'ya gidip dertlerini anlatmaya çalıştıklarını ancak sonuç alamadıklarını belirterek, Ankara'nın nazlandığını söyledi. Bayındır, yaşanan krizin yaz yağmuru gibi hemen geçmeyeceğini savundu.

Dünyada otomotiv sanayii krize girdiğinde, hükümetlerin satışları canlandırmak için bir dizi tedbirleri devreye soktuğunu belirten Bayındır, ‘‘Türkiye'de de devletin nazlanmadan iç talebi hareketlendirmesi lazım. Satışları teşvik etmesi ve çeşitli vergi indirimlerine gidilmesi gerekli’’ dedi.

‘‘Bu fabrikalar nasıl bizimse aynı zamanda Türkiye'nin. Onların da bunu oturup görmesi lazım. Kriz dönemlerinden Ankara'ya gidip derdimizi anlatmaya çalışıyor. Kaçıncı defa söyledik, ama hiçbir şey çıkmadı’’ diyen Bayındır, şöyle konuştu:

‘‘Dünyada otomotiv sanayii krize girdiğinde bir takım tedbirler alınır. Bunun örneklerini İtalya'da ve Fransa'da görüyoruz. Bu ülkelerde satışları canlandırmak için hükümet ve firmalar el ele veriyor. Vergi indirimleri ve özel satış teşvikleri uygulanıyor. Ancak Türkiye'de hiçbir şey yok. Sektör sıkıntıya gidiyor. Biz sıkıntıya düştüğümüz zaman, yan sanayii de zorlanıyor. Ana sanayi kendisini kurtarır ama yan sanayii büyük sıkıntıya düşer.’’

YÜKSEK FAİZ

Yüksek faizlerin otomobil satışlarını doğrudan etkilediğini belirten Bayındır, herşeyin faizlere endekslendiğini söyledi. Ekonomik kriz nedeniyle iş hayatında yaşanan duraklamanın da, otomobili piyasasını zincirleme etkilediğini öne süren Bayındır'ın kriz hakkındaki görüşleri şöyle:

‘‘Bazı krizler vardır, yaz yağmuru gibi gelip geçer. Ancak bu kriz ilk geldiği gün belliydi. Öyle yaz yağmuruyla geçecek bir kriz değil. Benim tahminlerime göre 1 yıl sürer. Geçen yıl ekimde başladığını düşünürsek, 6 ayını tamamladı.

Geçen yıl ocak ayında 12 bin otomobil satılırken, bu yıl ocakta satışlar 5 bine, 1998'in şubatında 22 bin olan satışlar ise bu yıl 12 bin adete geriledi. 1998 mart ayında 28 bin adet olan satışların bu yıl mart sonunda 15 bin olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. Bu pazarın geçen yıla göre yüzde 50 gerilediğini açıkça gösteriyor. Geçen yıl 308 bin adet olan otomobil satışları da, bu yıl sonunda 250 bine düşeceği tahmin ediliyor.

DAHA KÖTÜSÜ OLMAZ

Türkiye'de büyük bir yenileme talebi var. Ancak insanların gelirlerindeki azalma, bu yenileme talebini erteliyor. Yapılan hesaplamalara göre yüzde 10'luk bir yenileme talebi olsa, 250 bin otomobil satışı gerçekleşir.’’

Ekonomik krizin herkesi olduğu gibi Tofaş'ı da etkilediğini söyleyen Bayındır, krizin Tofaş'ın tarihinin en büyük yatırımı yaptığı bir dönemde patlak verdiğini açıkladı. Tofaş'ın bu dönemde 262 milyon dolarlık yatırım yaptığını belirten Bayındır, ‘‘Ekonomik kriz yatırımlarımızın devreye girdiği bir anda başladı ve zorluk yarattı. Ancak bundan daha kötüsü olamaz. Şimdi çıkışı bekliyoruz. Tedricen düzelecek’’ dedi.

İthalatta karşılıklı mütekabiliyet olması gerektiğini de söyleyen Bayındır'ın görüşleri şöyle:

‘‘İthalatta da çeşitli düzenlemeler yapmak lazım. Bugün Hyundai istediği otomobili Türkiye'ye satabiliyor. Ancak ben Güney Kore'ye satmaya kalktığımda satamıyorum. Ancak benim malımı almayan ülkeden ben mal satın alıyorum. Bu nedenle karşılıklı mütekabiliyet olması lazım. ‘Sen kapılarını ardına kadar açacaksın, onlar kapatacak' böyle şey olmaz. Ben finansmancı değilim ama, bana göre Türkiye'de hızlı bir kur ayarlaması ya da devalüasyon lazım. Japonya'dan zengin bir ülke yok, geçen yıllarda devalüasyon yaptılar. Böylece ihracatı yükselttiler.’’