Gelir vergisi fiyasko

Gelir vergisi beyannamelerine göre, sadece noterler sanatçılar gibi bir kaç meslek kendini kurtarıyor. Ä°hracatçılar, avukatlar ve doktorlar ise, yoksulluk sınırının altında gelir beyan ettiler. Aralarında sanayiciler müteahhit ve kuyumcuların da bulunduÄŸu büyük bir kesim ise, açlık sınırının bile altında gelir bildirdi.Gelirler Genel Müdürlüğü'nün 2003 yılı gelir vergisi beyanname sonuçları, Türkiye'de vergi kayıp ve kaçağının had safhaya ulaÅŸtığını ortaya koydu. Vergi barışına yönelen mükellefler, bu defa normal vergilerini ödemekten kaçındı. Gelir vergisi genel beyan dönemi olan Mart ayında iÅŸadamları ile doktor, avukat, mimar, mühendisgibi serbest meslek erbabının oluÅŸturduÄŸu 793 bin 311 kiÅŸi 2002 yılı gelirleri için bildirimde bulundu. Bu mükelleflerin toplam gelirleri 3 katrilyon 508 trilyon 761 milyar lira, bunun vergisi ise 1 katrilyon 58 trilyon 617 milyar lira olarak belirlendi. Böylece beyannameli gelir vergisi mükelleflerinin ortalama yıllık geliri 4 milyar 422 milyon 933 bin lira, ortalama vergileri de 1 milyar 334 milyon 429 bin lira oldu. 2002 yılı Mart ayında da bir önceki yıl gelirleri için 792 bin 335adet beyanname verilirken, toplam gelir 3 katrilyon 769 trilyon 131 milyar lira, toplam vergi de 1 katrilyon 88 trilyon 254 milyar lira olarak gerçekleÅŸmiÅŸti. Bu ÅŸekilde enflasyonun toptan eÅŸyada yüzde 30.8, tüketici fiyatları bazında ise yüzde 29.7 olarak ilan edildiÄŸi 2002 yılında, vatandaÅŸa sunulan mal ve hizmetlerin fiyatları da asgari bu oranda arttırılırken, iÅŸadamları ve serbest meslek erbabı, hayat standardının kalkmasını da fırsat bilip gelirlerinde indirime gitti. DÖRTTE BÄ°RÄ° GELÄ°RÄ°NÄ° DÜŞÜRDÃœYıllık gelir vergisinin seçilmiÅŸ meslek gruplarına göre dağılımında da 46 meslek grubundan 34'ünün yıllık gelirini bir önceki yıla oranla düşürdüğü ortaya çıktı. Gelirini yükselten 12 meslek grubundan da sadece sanatçılar, eczacılar, ecza ve ilaç depoları, noterler ve toprak sanayicilerinin ciddi bir kazanç artışına gittiÄŸi dikkat çekti. Yaptıkları her iÅŸlemi belgelendirmek zorunda olan noterler ile kamuya ilaç satışları karşılığı mutlaka fatura düzenleyen eczacıların özel durumları dikkate alındığında, gelirini arttıranlar küçük bir grupla sınırlı kaldı. Sonuçta çok kazananlar çok vergi vermek yerine gelirini düşürme yoluna gitti ve normal vergisini bile ödemedi. SANATÇILAR EN ÇOK KAZANANLAR LÄ°STESÄ°NDE 4. SIRADA2003 yılı gelir vergisi beyanları, açlık sınırının 460 milyon 161 bin lira, yoksulluk sınırının ise 1 milyar 398 milyon lira olarak hesaplandığı Türkiye'de iÅŸadamlarının, doktor ve avukatların, lokantacıların ne kadar düşük bir gelirle yaÅŸamak zorunda kaldıklarınıda gözler önüne serdi. Beyanlarına göre: -Türkiye'de sadece noterler, ecza ve ilaç depoları, eczacılar, deterjan sanayicileri, sanatçılar ve akaryakıt bayileri yoksulluk sınırının üzerinde gelir elde ederek, normal bir yaÅŸam sürebiliyor.Bu grupta noterlerin aylık geliri 11 milyar 633 milyon lira, ecza depolarının 3 milyar 833 milyon lira, deterjan sanayicilerinin 3 milyar 58 milyon lira, sanatçıların 2 milyar 711 milyon lira, akaryakıt bayilerinin de 1 milyar 540 milyon lira olarak belirlendi. Bu yıl beyanname veren bin 150 sanatçı, toplam 37 trilyon 410 milyar lira gelir bildiriminde bulundu. Sanatçıların toplam vergisi de 15 trilyon 153 milyar 938 milyon lira olarak hesaplandı. Böylece ayda ortalama 2.7 milyar kazandığını bildiren sanatçılar, bu haliyle bile Türkiye'nin en çok kazanan 4. meslek grubu oldu. Sanatçıların söz konusu gelir karşılığı bu yıl ortalama 1.1 milyar lira vergi ödeyecekleri de anlaşıldı. KÄ°MLER YOKSULLUK VE AÇLIK SINIRININ ALTINDA ?Aylık gelirini 1 milyar 922 milyon lira olarak bildiren ihracat ve ithalatçılar, 1 milyar 47 milyon lira olarak beyan eden yeminli mali müşavirler, kazancını 885 milyon olarak bildiren demir çelik tüccarları, 837 milyon olarak beyan eden avukatlar, 701 milyon lira olarak bildiren baraj ve yol müteahhitleri ile 476 milyon lira olarak beyan eden doktorlar, bu rakamlarla yoksulluk sınırının altında, ancakaçlık sınırının üstünde yeralıyor. DiÄŸer sanayiciler, kuyumcular, otel ve motel sahipleri, mobilyacılar, lüks bina inÅŸa eden müteahhitler, süpermarketler, kürk imalatçıları ve lokantalar gibi çok sayıda meslek mensubunun ortalama geliri ise açlık sınırının da altında kalıyor.  Bu gruptakilerden deterjan ticareti yapanların aylık kazancı 84 milyon, lokantacıların 98 milyon, müteahhitlerin 206 milyon, fırıncıların 229 milyon, otelcilerin 272 milyon, elektrikli ev aleti imalatçılarının 303 milyon, kuyumcuların 322 milyon, demir çelik sanayicilerinin de 403 milyon lira seviyesinde bulunuyor.MESLEK GRUPLARIADEDÄ°ORTALAMA GELÄ°RORTALAMA VERGÄ°Noter558139.596.01455.419.455Ecza-ilaç depoları10746.006.16618.569.562Deterjan san.(imalat)5636.702.10915.390.577Sanatçılar1.15032.530.87913.177.338Eczaneler11.41721.721.5066.732.881Akaryakıt ticareti1.24818.484.2786.281.876Ä°hracat-ithalat1.18615.875.3425.771.120Y.M.M ve muhasebeci20.31312.574.1813.858.805Demir çelik (ticaret)1.09310.622.2383.475.124Avukatlar18.96610.051.0393.456.523Ä°nÅŸaat-bayınd. iÅŸl.17.5378.413.6202.926.123Çırçırlama sanayii738.326.4572.668.399Toprak sanayii4967.495.8792.822.314Mimar-mühendis4.8926.785.4622.128.109Doktorlar10.3215.720.0271.661.555Mensucat san. (kumaÅŸ)4245.035.0611.448.582Demir çelik (imalat)1.7474.844.9561.403.874Altın imalat ve tic.8.1673.870.2231.019.610Un imali ve satışı6883.704.5321.063.707Elekt. ev alet.(imal)1.4093.641.1911.040.193Deri ticareti yapanlar1.0273.315.9581.014.255Konfeksiyon (imalat)7.6333.282.548942.415Oteller-moteller2.1173.267.215957.095Ä°nÅŸ. malz.top. per.9.2483.163.224886.044Mens. san.(iplik im.)6423.050.037828.105Elekt.ev alet. tic.7.8913.045.229883.499Mens. san.(kumaÅŸ eÅŸya)2012.895.682858.109Konfeksiyon (toptan)6.8932.753.840808.880Fırınlar6.5132.750.939667.982Mobilya (metal)4872.500.593635.223Bina inÅŸaat732.480.182659.160Deri imal edenler6302.479.664676.434Et ve mamul. im. tic.6.2252.329.984562.914Seyahat-turizm iÅŸlet.3.2462.297.048639.168DiÅŸ hekimleri6.1571.808.970422.648Konfeksiyon (perak.)14.8481.767.375487.855Ayakkabı imali3.1531.762.124441.506Deri mamul eÅŸya satan.7321.711.584430.761Bakkal-süpermarketler58.3751.707.634387.001DiÅŸ protez ve lab.7731.680.195608.229Ayakkabı ticareti7.2921.634.974426.217Kürk imali ve ticareti1101.488.528363.750Deri mamul eÅŸya imal.1.1791.427.386385.037Mobilya (aÄŸaç)19.7331.201.032305.994Lokantalar23.3471.180.663321.248Deterjan san. tic.6.4111.012.353245.307DiÄŸerleri496.5273.978.0741.169.221    Tüm mükellefler793.3114.422.9331.334.429Â