Euro bölgesindeki kırılganlığın yönetimi

İşte Wolf'ün yazısının özeti: "Neden, İspanya ülke borcu için İngiltere'ye kıyasla daha fazla faiz ödüyor? Bu sorunun cevabı oldukça aydınlatıcı, şöyle ki; bir para birliğine üyelik o ülkeyi kırılgan hale getirir. Bu yapıdan kaynaklanan bir durum, üyeler ne tam egemen devlet ne de bir federasyonun bileşeni olabiliyor. Euro bölgesinin en büyük derdi de bu çelişkiyi ortadan kaldırmak. "Lueven Üniversitesi'nden Paul de Grauwe, İspanya ve İngiltere arasındaki bu çelişkiye dikkat çekiyor. 10 yıl vadeli İspanyol tahvillerinin faizi yüzde 5.3 ile aynı vadedeki yüzde 3.5 olan İngiliz tahvillerine kıyasla neredeyse 2 puan daha fazla. Bu göründüğünden de fazla bir fark. Eğer, hem Avrupa Merkez Bankası (ECB) hem de İngiltere Merkez Bankası'nın yüzde 2 olan enflasyon hedefini tutturduğu düşünülürse, İspanya'daki reel faiz, İngiltere'dekinin iki katından daha fazlasına denk geliyor. "Sadece iki ülkenin mali durumları bu zıtlığı açıklamaya yeter mi? Pek sayılmaz... "Profesör Grauwe'ün de belirttiği gibi, borç piyasalarının likiditesi çok önemli. Örneğin, borcunu her altı yılda bir çeviren ve gayri safi hasılasının yüzde 3'üne denk gelen bir bütçe açığı veren bir ekonomi düşünün, bu ülkenin her yıl GSYİH'sının yüzde 20'sine denk gelen tahvil ihracı yapması gerekir.  "Yeni tahvilleri alacak olanların ortadan kaybolması durumunda, ani bir 'durma' ve iflas ortaya çıkabilir. Farz edin ki, borç verenler bu likidite azlığını gerçek bir risk olarak gördü. O takdirde, yeni tahvil almak istemeyecekler ve faiz oranları yükselecek ve ekonomi sarsılacak. Ancak, faizler yükselse bile yeni tahvilleri almak da mantıklı olmayacak, çünkü yüksek faiz, borç alan ülkenin iflas riskinin de daha yükselmesi demek. "Eğer, İngiltere'nin likidite durumu için endişeler olsaydı, borç verenler bu ülkenin tahvillerini sterlin mevduatları için elden çıkarırdı. "İspanya için ise likidite endişesi hali hazırda artmış durumda. Bu risk faiz artışı ve paranın ülkeyi terk etmesi gibi beklentileri tetikliyor. Bunun sonucunda da, hem kamu borcu hem de bankacılık sistemi için likidite sıkışıklığı ortaya çıkabilir...  "Hamlet'in dediği gibi, hiç bir şey iyi ya da kötü değildir onları iyi ya da kötü yapan düşüncelerdir. Kamu borcu tarafından bakıldığında bu bir abartı, çünkü GSYİH'sının dört katı borcu olan bir ülke mali krize girebilir ancak borç oranı sıfır olan bir ekonomi böyle bir krize girmez.  "Euro bölgesi de doğası gereği kırılgan bir yapıya sahip. Bunun da ötesinde, birlik içindeki finansal bağlar nedeniyle bir üyenin kırılganlığı, tüm üyelerin kırılganlığı haline geliyor. Peki euro bölgesi bunun önüne geçmek için ne yapmalı? Bunun için üç seçenek görüyorum; birincisi, öncelikle kırılganlığın kabul edilmesi gerekiyor, ikinci olarak daha fazla homojenlik sağlanmalı ya da üçüncü olarak daha sıkı bir birlik olma yolunda adımlar atılmalı." - Bu yazı Financial Times'ta, "Managing the eurozone’s fragility" başlığıyla yayımlanan haberden derlenmiştir.