Doğalgaz Yasası yürürlüğe girdi

Doğalgaz piyasasında devlet tekelinin kaldırılmasını öngören yasa ile "Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu"nun oluşturulması, doğalgaz piyasasında temin, iletim ve dağıtım faaliyetlerinin düzenlenmesi, mevzuatın ve uygulamanın AB düzenlemeleri ile uyumlu hale getirilmesi" amaçlanıyor.

Yasa, "Doğalgazın kaliteli, sürekli, ucuz, rekabete dayalı esaslar çerçevesinde ve çevreye zarar vermeyecek şekilde tüketicilerin kullanımına sunulması için, doğalgaz piyasasının serbestleştirilerek mali açıdan güçlü, istikrarlı ve şeffaf bir doğalgaz piyasasının oluşturulması ve bu piyasada bağımsız bir düzenleme ve denetimin sağlanması"na ilişkin hükümler öngörüyor.

Buna göre, şirketler doğalgaz piyasa faaliyetlerinde bulunabilmek için gerekli sertifika ve lisansları alacaklar. Yasada doğalgaz piyasa faaliyetleri, "İthalat, üretim, iletim, depolama, toptan satış, ihraç, şehiriçi dağıtım, sıkıştırılmış doğalgaz dağıtım ve iletimi" olarak tanımlandı.

ENERJİ PİYASASI DÜZENLEME KURUMU

Bu arada daha önce çıkan Elektrik Piyasası Yasası'nda değişiklik yapılarak Elektrik Piyasası Düzenleme Kurumu'nun ismi değiştirilirken, bu alanda da görev yapmasına olanak sağlandı.

"Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu" adını alacak olan bu kurum, şirketlerin yetkili oldukları doğalgaz faaliyetleri ve bunlardan kaynaklanan hak ve yükümlülüklerini tanımlayan lisans ve sertifikaların verilmesi, piyasa ve sistem performansının izlenmesi, performans standartlarının, dağıtım ve müşteri hizmetleri yönetmeliklerinin oluşturulması, tadili ve uygulattırılması, denetlenmesi, maliyeti yansıtan fiyatların incelenmesi ve düzenlemeye uygun şekilde davranılmasını sağlamaktan sorumlu olacak.

Elektrik Piyasası Düzenleme Kurulu'nun ismi de, Enerji Piyasası Düzenleme Kurulu olarak değiştirilirken, yasa ile doğalgaz alanında kendisine verilen görevleri yerine getirecek.

PERAKENDE SATIŞ TARİFELERİ

Perakende satış tarifesinin belirlenmesini de düzenleyen tasarıya göre, dağıtım şirketleri ihale tekliflerinde en ucuz gazı temin ettiklerini ispat etmek zorunda olup, lisans süresi içerisinde de bu yükümlülüğe uyacak.

Belirlenen perakende satış fiyatının dışında tüketicilerden herhangi bir ad altında ücret talep edilemeyecek. Satış tarifeleri enflasyon ve diğer konular dikkate alınarak, yeniden belirlenebilecek.

Şirketlere lisans ve sertifikalar bir defada en az 10, en fazla 30 yıl süre ile verilebilecek.

Yap İşlet ve Yap İşlet Devret santrallerinin BOTAŞ'dan gaz alım sözleşmesinden vazgeçerek, başka tedarikçilerden gaz almayı tercih etmeleri durumunda, mevcut Hazine garantileri nedeniyle doğacak yükümlülükler ortadan kaldırılacak.

BELEDİYELERE YÜZDE 20 PAY İMKANI

Şirketler, dağıtımı üstlendikleri belediyelere yüzde 10 oranında bedelsiz hisse verecek ve belediyeler yönetim kurulunda da bir üye ile temsil edilecek. Ayrıca belediyelerin yüzde 10 bedelli pay alabilmelerine olanak sağlandı. Ancak bu sermaye oranı bedeli ödenmek kaydıyla en fazla yüzde 10 oranında artırılabilecek. Böylelikle yüzde 20'lik pay söz konusu olabilecek.

Şehiriçi dağıtımlarda belediye şirketlerinin tekelci yapısının ortadan kaldırılarak rekabetin sağlanması, bununla beraber bu kuruluşların Hazine'ye olan yükümlülüklerini de kamu zararına yol açmadan tasfiyesi sağlanacak.

Belediye şehiriçi doğalgaz dağıtım şirketleri, yasanın yürürlüğe girmesinden itibaren 3 yıl içinde, işlettikleri şebeke ve lisanslarını, Hazine garantili ve devirli borçlarını erken itfa ve bu borçların üstlenilmesi neticesinde doğan Hazine borçlarının ödenmesinde kullanılması kaydıyla, bu borçlarını en son ana para ödeme tarihinden itibaren üç yıl içinde kamu hisselerini yüzde 10 veya altına düşürecek şekilde devrederek yeniden yapılanacaklar.

Öte yandan yasaya aykırı davranan gerçek ve tüzel kişilere, 200 milyar liradan 500 milyar liraya kadar para cezası verilebilecek.