Demiralp: ‘300 milyona Ziraat'i yönetmek zor’

Ziraat Bankası Genel Müdürü Selçuk Demiralp, kamu bankalarında personel ve ücret politikasının çok yanlış olduğunu söylüyor. Böyle bir bankada çalışmanın onur verici olduğunu belirten Demiralp, kamu bankasında 300 milyon lira maaş alan bir genel müdürün bu görevi, uzun süre yürütemeyeceğini vurguladı.

Kamu bankaları arasında her zaman ayrı bir konumda değerlendirilen Ziraat Bankası, büyüklüğü ve misyonunun dışındaki işlevleri ile farklı bir yapı sergiler. Kamu bankalarının özelleştirilmesinden bahsedilir ve yöntemler üzerinde tartışılırken, hep arka planda kalır; özelleştirme gündeminde tartışmaların dışında bırakılır.

Finans Dünyası Dergisi, bir yıldan uzun bir süredir Ziraat Bankası Genel Müdürlüğü görevini sürdüren Selçuk Demiralp'in Ziraat Bankası ve bankacılık hakkındaki görüşlerini yayımladı. Maliye Müfettişliği, Hazine'de Banka Kambiyo Genel Müdürlüğü, Avrupa Bankası ve Eximbank'taki görevlerinin ardından Ziraat Bankası Genel Müdürlüğü'ne uzanan bir kamu geçmişi olan Demiralp, Ziraat Bankası'nda çalışmanın onur verici bir görev olduğunu söyledi. Demiralp, ‘‘Ama uzun süre bu görevin yürütülebileceğini sanmıyorum. Kamu bankalarında personel ve ücret politikası yanlış. Bu bankalarda genel müdür pozisyonundaki bir kişi, 300 milyon lira maaş alıyor’’ açıklamasını yaptı.

1998 yılında 135. yılınızı kutladınız. 135 yılın sonunda Ziraat Bankası'nı rakamlar ile anlatır mısınız?

- 1864 yılında kurulan Ziraat Bankası'na 1998'de yani kuruluşunun 135. yılında baktığımız zaman şöyle bir genel görünüm ile karşılaşıyoruz: Ziraat Bankası bugün aktif büyüklüğü açısından sektörün yüzde 25'ine ulaşmış bir banka. Sermayesi 250 trilyon, ödenmiş sermayesi 100 trilyon lira. Özkaynakları 150 trilyon civarında. Bin 300 şubesit bulunmakta. Ziraat Bankası 38 bin çalışanı ile Türkiye'nin en büyük bankası konumunda. Aktif büyüklüğü 1998 yılı sonu itibariyle 6 katrilyona ulaşmış durumda. Mevduatımız TL. olarak 3.5 katrilyon lira, döviz mevduatı olarak da 1.2 katrilyondur. Döviz mevduatı açısından sektörün yaklaşık yüzde 10'una, TL. mevduatı açısından da yüzde 20'sine ulaşmış bir banka Ziraat Bankası.

Bugün Ziraat Bankası tarıma dayalı kredi veren tek banka. Zaten bu bankanın kuruluş amacı da tarım sektörüne finansal kaynak sağlamaktır. Toplam kredilerimizin yaklaşık yüzde 85'lik kısmı tarımsal kredilere yöneliktir. Geri kalan kısmı da ticari ve bireysel krediler adı altında gruplanmakta. 12 milyonun üzerinde mudimiz var. Türkiye'de Ziraat Bankası gibi 65 milyona hizmet veren başka bir banka bulunmuyor. İşlemler bazında hareket ettiğimiz zaman 1.5 milyonun üzerinde emeklimiz, 2 milyona yakın SSK emeklimiz var. 65 yaş üzerindeki bir milyon kişinin maaş ödemeleri bizim şubelerimizden yapılır. 500 bine yakın öğrenci kredisini bizden alır. 5 milyonun üzerinde de her yıl iki kere olmak üzere taşıt pulu satmaktayız. 1998 yılı kârımız 20 trilyon civarında, vergi sonrası 12 trilyon lira. 1999 kâr beklentimiz ise 40 ile 50 trilyon civarında.

Yüksek faizin sorumlusuyuz

Bugün piyasada faizleri tırmandıranların başında kamu bankaları geliyor. Bunu söylemek zorundayız. Bugün kamu bankalarının önemli bir finansman açığı var. Kamu bankalarına çok büyük yükler yüklenmiştir. Ve kamu bankaları sermaye ve özkaynaklarının çok üstünde görevler yapmaktadırlar. Kamu bankaları olarak bunu bir yerden finanse etmek zorundayız. Bu nedenle para piyasalarına kamu bankalarının baskısının fazla olduğunu kabul ediyorum. Bu baskı nedeniyle de faizler fırlamaktadır. Ama '99 bütçesinin uygulamaya konulmasından sonra kamu bankalarının bir rahatlama içine gireceklerini düşünüyorum, faiz oranlarının kamu bankalarından kaynaklanan yükselişinde bir yavaşlama olacaktır. Bugün enflasyon oranı düşerken, faizlerin tırmanması sıkıntılı bir ortam yaratıyor. Faiz ve enflasyonun ekonomide doğru orantılı hareket etmesi esastır.