Cari işlemler açığı 15.81 milyar dolar

Türkiye’nin tarihinin en yüksek düzeyde aylık dış ticaret açığını verdiği ağustos ayında cari işlemler açığı ise 1 milyar 254 milyon dolar olarak gerçekleşti. Türkiye 2000 yılından bu yana ilk kez bir ağustos ayıda cari işlemler açığı verirken yılın ilk sekiz ayındaki açık 15 milyar 791 milyon dolarla 2004 yılının tümündeki 15 milyar 660 milyon dolarlık açığı aştı. Ağustos sonu itibariyle son bir yıllık toplam cari işlemler açığı ise 20.7 milyar dolara ulaştı.

Merkez Bankası’nın verilerine göre geçen yıl ağustosta 8 milyon dolar fazla veren cari işlemler hesabı bu yıl ağutosta, dış ticaret açığının (ödemeler dengesindeki tanımıyla) yüzde 67.5 oranında büyüyerek 3 milyar 801 milyon dolara yükselmesi nedeniyle 1 milyar 245 milyon dolarlık açıkla sonuçlandı. Ağustosta turizm gelirlerinin yüzde 14.7 oranında artarak 3 milyar 198 milyon dolara kadar yükselmesi de cari işlemler hesabının fazla vermesine yetmedi.
Türkiye özellikle turizm gelirlerinin yüksekliği nedeniyle genellikle ağustos aylarında cari işlemler açığı vermiyordu. En son Ağustos 2000’de 747 milyon dolarlık cari işlemler açığı verilmiş izleyen yıllarda ise hesap sürekli fazlayla kapanmıştı.

OCAK-AĞUSTOS DÖNEMİ

Ağustostaki bu gelişmeyle birlikte Türiye’nin bu yılın ilk sekiz ayındaki toplam cari işlemler açığı ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 47.4 oranında artarak 15 milyar 791 milyon dolara kadar çıktı. 15 milyar 660 milyon dolarla cari işlemler açığı rekoru kırılan 2004 yılının tümündeki açık rakamı da bu yıl ilk sekiz ayda aşılmış oldu.
Ocak-ağustos döneminde dış ticaret dengesi, (ödemeler dengesindeki tanımıyla) geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 40.1 artarak 21 milyar 751 milyon dolara çıktı. Bu gelişme, ihracat (FOB) gelirlerinin yüzde 17.4 oranında artarak 46 milyar 206 milyon dolara çıkmasına, bavul ticareti gelirlerinin yüzde 8 azalarak 2 milyar 332 milyon dolara inmesine karşılık, altın dahil ithalatın (CIF) yüzde 20.7 oranında artarak 74 milyar 761 milyon dolara çıkmasından kaynaklandı.

HİZMETLER DENGESİNDEN 9 MİLYAR DOLAR FAZLA

Hizmetler dengesinde geçen yılın ilk sekiz ayında 8 milyar 21 milyon dolar olan fazla ise bu yıl 9 milyar 65 milyon dolara yükseldi. Bu kapsamdaki turizm gelirleri 10 milyar 161 milyon dolardan 11 milyar 741 milyon dolara çıkarken, turizm giderleri ise 1 milyar 735 milyon dolardan 1.9 milyar dolara yükseldi. Geçen yıl 8 milyar 427 milyon dolar olan net turizm geliri bu yıl 9 milyar 841 milyon dolara çıktı.

Yatırım gelirleri dengesinde geçen yıl 3 milyar 960 milyon dolar olan açık iise bu yıl 4 milyar 18 milyon dolara çıktı. Resmi transfer girişleri ise net 931 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bu kapsamda 438 milyon dolarlık işçi dövizi, 430 milyon dolarlık da net tranfer girişi oldu.

10.8 MİLYAR DOLARLIKF İNANSMAN

Türkiye ocak-ağustos dönemindeki cari işlemler açığının finansmanı için 10 milyar 825 milyon dolara gereksinim duydu. Cari işlemler açığındaki büyümeye rağmen finansman gereksinimi geçen yılın aynı dönemindeki 10 milyar 6761 milyon dolara yakın seyretti. Finansman gereksiniminin cari işlemler açığından düşük kalması net hata ve noksan kaleminde gösterilen "kaynağı belirsiz" döviz girişlerinin 4 milyar 966 milyon dolar olarak gerçekleşmesinden kaynaklandı.

Yılın ilk sekiz aylık döneminde Türkiye’ye yabancıların gayrimenkul alımları da dahil toplam 2 milyar 909 milyon dolarlık doğrudan yabancı sermaye girişi yaşandı. Bu girişin 902 milyon doları yabancıların gayrimenkul alımlarından oluştu. Türkiye’den yurt dışına 696 milyon dolarlık doğrudan yatırım çıkışı yaşanan bu dönemde Türkiye’ye giren net doğrudan sermaye 2 milyar 213 milyon dolarda yükseldi. Bu rakam geçen yıl 1 milyar 298 milyon dolar düzeyinde bulunuyordu.

Hazine’nin yurt dışındaki tahvil borçlanma ve geri ödemelerini de kapsayan portföy yatırımları yoluyla ise bu dönemde Türkiye’ye net 7 milyar 223 milyon dolarlık sermaye girişi yaşandı.

Diğer yatırımlar (borçlanma) yoluyla yaşanan giriş ise 8 milyar 806 milyon dolar oldu.
Bu gelişmeler sonucunda Türkiye’nin rezerv varlıkları bu dönemde 7 milyar 417 milyon dolarlık artış kaydetti.