Amerika soruyor: Civan'ı gerçekten istiyor musunuz?

Kaçak Engin Civan, karısı, ‘‘Engin, herşeyiyle Amerikan toplumuna bağlıdır, kaçmaz’’ deyince, 215 bin dolarlık kefalet mahkemece kabul edildi. Kefalet yatırılınca Civan serbest kaldı. Bir Amerikalı yetkili, ‘‘Buz mahkemeye, Civan'ı mutlaka iade edin derken, sizin Adalet Bakanı, parayı ödesin yeter diyor. Bu ne biçim iş?’’ dedi.

ABD'nin Maryland Eyaleti Bölge Mahkemesi'ndeki ‘İbrahim Engin Civan’ın İadesi İli İlgili Dosya'nın içeriği ilginç unsurlarla dolu.

Dosya iyi incelendiğinde, Engin Civan'ın, 215 bin dolar (56.7 milyar lira) kefalet ödeyerek serbest kalmasında Amerikalı eşi Michele Civan'ın şu sözlerinin önemli rol oynadığı ortaya çıkıyor:

‘Engin, her şeyiyle Amerikan toplumuna bağlıdır. Malı, mülkü, çocukları buradadır. Kaçması söz konusu olamaz.’

Civan'ın avukatı ise, müvekkilerini şöyle savunuyor:

‘Engin Civan, yetenekli bir kişiliğe sahip ve saygıdeğer konumda bir bürokrattı. Zamanın Başbakanı, ailesi ve birçok devlet yetkilisi ile yakın ilişkiler içindeydi. Bağlantılı olduğu parti, iktidardan düşünce, Civan, bir suikast girişimiyle üç yerinden vuruldu. İktidara gelen yeni parti tarafından da rüşvet almakla suçlandı.'

İADE DURUŞMASI

Engin Civan, 215 bin dolar kefaletle serbest kaldıktan sonra şimdi Washington'da. Civan'ın 17 Temmuz Cuma günü yapılacak Türkiye'ye iade duruşmasına gelip gelmeyeceği tartışılıyor. Tutuklandığı, 18 Haziran'dan bu yana süren, Engin Civan'ın mahkeme serüveni sırasında, Türkiye'nin Washington Büyükelçiliği'nden hiçbir görevlinin ortada görünmemesi ve bu arada Adalet Bakanı Oltan Sungurlu'nun, ‘Parayı öder serbest kalır’ gibi Türkiye'de yaptığı açıklamalar, ABD yetkililerince ‘Garip’ olarak değerlendiriliyor. Konuyla çok yakından ilgili üst düzeyl bir yetkili Hürriyet'e, çok iyi bildiği Türkçesiyle şunları şöyledi:

‘Sizde bir deyiş vardır: ‘İstemem, yan cebime koy. Bu olayda galiba iş tersine döndü. Yani ‘İsterim ama hiçbir cebime koyma. Biz burada, mahkemeye ‘Engin Civan'ı mutlaka iade edin' diyoruz. Sizin Adalet Bakanlığı, ‘Parayı ödesin tamam' diyor. Bu nasıl iş?'

SAVCI'YA GÖRE

Türk Hükümeti adına hareket ettiğini belirten Savcı Yardımcısı Rod J. Rosenstein, mahkemeye Civan'ın iadesini gerektiren delliler ve kefaletle serbest bırakılmamasını gerektiren unsurları şöyle sıralıyor:

Türkiye ile ABD arasında ‘Suçluların İadesi Antlaşması' mevcuttur.

Türk Hükümeti, diplomatik kanallarla İbrahim Engin Civan'ın iadesini istemiştir.

Civan, Türk Ceza Kanunu'na göre, rüşvet almaktan suçlu bulunmuş, yedi yıl altı ay ve 62.5 milyar Türk Lirası’na mahkum olmuştur.

Hapishaneye konulan Civan, 3 milyar 125 milyon liralık taksitlerle 20 ayda para cezasını ödemesi gerekirken, ilk iki taksidi 1996 Şubat ve Mart aylarında ödedikten sonra, şartlı olarak salıverilmiş ve öteki taksitleri ödemeden Türkiye'den kaçmıştır.

Bunun sonucu olarak para cezası hapse çevrilmiş ve 8 Nisan 1996 tarihinde adı geçenle ilgili olarak, tutuklama emri çıkarılmışkır.

Sınırdışı konularında, genelde kefalet söz konusu değildir.

Sanık, cezasını ödemeden ve yasal sınır noktalarından geçmeden, Türkiye'den kaçmıştır. Buradan da başka bir yere kaçmayacağı garanti edilemez; bu nedenle, ‘Türkiye'ye İade Duruşması'na kadar kefaletsiz tutuklu kalmasını talep ediyorum.

MICHELE CİVAN

Dosyaya göre, Michele Civan, şunları söylüyor: ‘1996 Sonbaharında, eşim, ‘Green Card'ını (sürekli oturma ve çalışma izni) aldı. Yasal olarak hak kazandığı anda Amerikan vatandaşlığı için başvurdu. Türk pasaportunun süresi bitti. Şu anda yasal bir pasaportu yok.’

Trafik cezası bile yokmuş!

Pazatesi günü yerel saatle mesai bitimi olan 17.00'de, 215 bin dolar yatırarak eşi İbrahim Engin Civan'ın serbest kalması sağlayan Michele Civan'ın, mahkemeye verdiği ifadededeki bazı unsurlar şöyle:

Kocam, kardeşinin firmasının ABD temsilcisi olarak çalışıyor. Baltimore'da bir deposu var, ama hiç işçisi yok. Tarım mamüllerini kamyonlara kendisi yüklüyor.

Türkiye'de meydana gelen olay nedeniyle iadesi istenen eşim bu olay dışında, hiç bir suçtan dolayı ne tutuklanmış ne de suçlanmıştır. Trafik suçu bile yoktur.

Eşimin, fiziki ve ruhi durumu mükemmeldi. Tutuklanması onu çok endişelendirdi ve allakbullak etti.

Amerikalı yargıca, Civan'ın, avukatı Brian E. Forch'un, bir zamanlar Türkiye'nin en gözde bürokratlarından biri bilinen kişi ile ilgili söylediği şu sözler de ibret verici: ‘Her ne kadar bay Civan aslen Türkiye'li ise de, hemen hemen tüm yetkişinlik dönemini ABD'de ve bu bölgede yaşayarak geçirdi. Türkiye'de hapishaneden çıkar çıkmaz, ABD'ye, eşine ve çocuklarına döndü. Pasaportu yok. Tüm mal varlığı burada, ne kendisinin ne eşinin ne de çocuklarının başka bir ülkeyle hiçbir bağı yok.'

Kaçak Civan'ın yalanı

ABD'de geçen hafta tutuklanan Emlak Bankası eski Genel Müdürü Engin Civan, yalan söyleyip kurtuldu. Tutuklandıktan sonra 215 bin dolar kefalet ödeyerek serbest kalan Civan, Maryland Eyaleti'nde çıkarıldığı mahkemede, ‘‘Serbest bırakıldıktan sonra Türkiye'den ayrıldım. Geriye kalan bir para cezası bulunduğundan haberim yoktu’’ derken, yargılandığı İstanbul 2. Ağır Ceza Mahkemesi'nde 7.5 yıl hapis ve 62.5 milyar lira para cezasının yüzüne karşı okunduğu bildirildi. 6 Nisan 1995 tarihindeki karar duruşmasında Civan'ın para cezasını 20 taksitte ödemesi de kararlaştırılmıştı.

Para cezasını birer ay ara ile 20 eşit taksitte ödemesi kararlaştırılan Civan, cezasının infazını tamamlayarak tahliye olduğu 2 Nisan 1996'ya kadar, yasal varisleri aracılığıyla, biri 5 Şubat 1996, diğeri de 4 Mart 1996 tarihinde iki taksit olan toplam 6 milyar 250 milyon lira yatırdı. Civan, son ödeme tarihi 8 Nisan 1996 olan üçüncü taksidi ise yatırmadan ortadan kayboldu.

Metris Cezaevi'nden tahliye olduğu 2 Nisan 1996 tarihinde, Ataköy 9. Kısım'daki evinde gazetecilerin sorularını yanıtlayan Civan, ‘‘Mahkemenin verdiği para cezasını, çalışıp ödeyeceğim’’ demişti.