9 milyarlık istisna!

9.2 milyar liralık istisnai ihaleler toplam ihalelerin yüzde 10’una ulaştı.

2013 yılı Kamu İhale Kurumu’nun (KİK) denetimi dışında kalan istisna ihalelerin ‘yükseliş yılı’ oldu. Geçen yıl yapılan istisna ihalelerin büyüklüğü yüzde 30 arttı. 2012 yılında 7.1 milyar TL olan istisnalar, 2013 yılında 9.2 milyar TL’ye yükseldi. Kamu İhale Kurumu Başkanı Mahmut Gürses ise 9 milyar TL’ye ulaşan istisna ihalelerle ilgili olarak “İstisnalar çokmuş gibi bir algı var” dedi.

105 MİLYARLIK KAMU ALIMI

Gürses, 2013 yılı kamu ihale istatistiklerini dün açıkladı. Gürses’in açıkladığı verilere göre, geçen yıl 105.5 milyar TL’lık kamu alımı yapıldı. Kamu İhale Kurumu’na 5039 adet şikayet geldi.
Yasa kapsamında yapılan ihalelerde ise istisna kaleminde görülen artış dikkat çekti. Kamu İhale Kurumu’nun denetiminde yapılan ihaleler geçen yıl yüzde 16,45 artışla 76 milyar TL’den 89 milyon TL’ye çıktı. Buna karşılık istisna ihalelerindeki artış yüzde 30 oldu. İstisna ihaleler 7.1 milyar TL’den 9.2 milyar TL’ye yükseldi. Böylece Kamu İhale Kurumu’nun denetimi dışında yapılan ihalelerin toplam büyüklüğü, denetim kapsamında yapılan ihalelerin yüzde 10’una ulaştı.

KİK KONTAK KAPATIYOR

Gürses ise istisna ihalelerin çok yüksek olmadığını savundu. Bu kapsamındaki ihalelerin yüzde 80’ini KİT’lerin alımları ile savunma, güvenlik ve istihbarat ihaleleri olduğunu belirten Gürses, “Bunun dışındakiler tutar olarak küçük, adet olarak çok. Adet olarak çok olduğu için çok fazla istisna yapılıyor gibi yanlış bir kanaat oluşmuş” dedi. Kamu ihaleleriyle ilgili şikayetler hakkında da Gürses, “Kamu idareleri bir şeye ihtiyaç duyup, ihaleye çıkıyor... Kontak kapatılıyor. ‘Durun, KİK incelesin’ diyorlar. Bu inceleme süreci bazen 1 yılı aşıyor. Bu sürede her türlü ödeneği planı proje hazır olan iş duruyor. Kamu o mal ve hizmeti almaktan mahrum kalıyor. Bir kişinin hak arama hürriyetini savunduğunuz kadar kamunun mal ve hizmet alma hakkını da savunmamız gerekiyor” açıklamasını yaptı.

Türkiye’de bir yılda ihalelerde ne değişti? (BİN TL)

2012 2013 Değişim oranı (%)
Sözleşme sayısı (adet) 181.059 182.661 0.88
KİK Yasası kapsamında 76.634.709 89.237.530 16,45
İstisna ihaleler 7.121.725 9.213.471 29,37
Doğrudan temin tutarı 10.554.256 6.433.774 -39,04
Toplam kamu alımı 94.398.722 105.504.100 11.76

KİK kapsamında yapılan alımlar

89.2 milyar TL

2013’te yapılan toplam sözleşme sayısı

182.6 bin

2013’te kamunun yaptığı toplam alım

105.5 milyar TL

Denetim dışında tutuluyor

4734 sayılı Kamu İhale Yasası’na göre tüm ihalelerin KİK denetimine açık olması gerekiyor. Ancak aynı yasanın 3. maddesine göre yapılan istisna ihaleler, kurumun denetimi dışında tutuluyor. Bu da ihalenin usulüne uygun olmadığını iddia eden girişimciler için KİK denetim yolunun kapalı olması anlamına geliyor. Sürekli genişleyen istisna maddesi, yasa ilk yürürlüğe girdiğinde sadece 6 fıkradan oluşuyordu. Son değişikliklerle ise, istisnalarla ilgili maddedeki fıkra sayısı 19’a çıktı.

En kârlı çelik

TOPLAM varlıkları bakımından Türkiye’nin en büyük sanayi şirketlerinden olan ERDEMİR Grubu, geçen yıl dünya çelik sektöründe yaşanan daralmaya rağmen satışını 2012’ye göre yüzde 3 artırdı. ERDEMİR Grubu Yönetim Kurulu Başkanı Ali Pandır, 2013 yılı toplam nihai ürün satışının 7.7 milyon ton olduğunu belirterek, 6.3 milyon tonunun yassı, 1.4 milyon tonunun uzun ürün olduğunu kaydetti. ERDEMİR Grubu’nun net satış gelirinin 5.1 milyar dolara ulaştığını belirten Pandır, “2013 yılında net dönem kârımız, 2012’ye göre yüzde 92 artarak 484 milyon dolara (920 milyon TL) çıktı. ERDEMİR dünyada halka açık çelik şirketleri arasında en kârlı şirketlerden oldu” dedi.