Güncelleme Tarihi:
Hadesten temizlenebilmek için temiz su kullanmak gerekir. Ama bu temizliği yerine getirebilmek için gereken su bulunamadığı zaman ya da su kullanma imkanı bulunmadığı zaman toprak, kireç, kil ve kerpiç gibi malzemelerin kullanılması hükmi temizlik şartı içinde yer alır.
Hükmi Temizlik Nedir ve Kaça Ayrılır?
Dinimizde temizlik çok önemli bir yere sahiptir. Pek çok ibadetin yerine getirilebilmesi için de temizlik şartı aranır. İnsanların ibadet etmesine engel olan kirliliğe ise hades adı verilir. Abdest ya da gusul alınarak ancak insanlar, hadesten arınabilir. İbadet için yapılan temizliğe de hükmi temizlik ismi verilir. İbadetlerde temizliğin önemi hakkında pek çok hadis bulunuyor. Abdestin asıl amacı, ibadete hazırlık yapmaktır. Abdest, hem maddi hem de manevi bir temizliği ifade eder. İnsanlar abdest alarak hem maddi hem de manevi olarak kirlerinden arınır.
Abdest ile dış etkenlere en açık olan organlar günde beş defa yıkanır ve düzenli bir temizlik yapılmış olur. Abdestin sağlamış olduğu maddi ve manevi temizliğin yanı sıra sağlık için de pek çok faydası bulunur. Örneğin, damar sertliği oluşumunun engellenmesinde, kan dolaşımını sağlayan damarların esnekliğinin sağlanmasında ve damar tıkanıklıklarının önlenmesinde abdestin büyük bir faydası vardır. Vücutta bulunan durgun elektriğin atılmasının en etkili yolları arasında suya ve toprağa temas etmek yer alır. Abdest ya da teyammüm sayesinde düzenli ve sistematik bir temizlik yapılır.
Hükmi Temizlik Çeşitleri
Hades, büyük hades ve küçük hades olamk üzere ikiye ayrılır. Cunüpluk, nifaz ve hayız gibi büyük kirliliklere büyük hades ve abdest gerektiren büyük kirliliklere ise, küçük hades denir. Büyük hükmi kirlilikten gusül abdesti ile küçük hikmi kirlilikten ise ancak abdest ile temizlenebilir. Suyun bulunmaması ya da bulunduğu halde kullanılmasının mümkün olmadığı durumlarda da her ikisinden temizlenme yolu ise, teyammüldür.
Manevi temizlik ise; kalbin yalan, gıybet, kibir, kıskançlık gibi kötü davranış ve huylardan arındırarak güzel ahlak ile donatılmasıdır. İslam dini, Müslümanların manevi kir şeklinde nitelendirilen her türlü kötülüklerden uzak kalmasını ve yaratılıştaki var olan manevi temizliği korumasını istemiştir. Bu açıdan insanların manevi kirlilikten kurtulabilmesi için tövbe kapısı da açık tutulmuştur. Kur’an-ı Kerim’de ise bu durum, “… Şüphesiz Allah kendisine yönelip tövbe edenleri ve temizliğe düşkün olanları çok sever.” 15 ayetiyle bu konuya işaret edilmiştir.
“Müslüman kul/mü’min abdest alıp yüzünü yıkadığı zaman bakmak sureti ile işlediği bütün günahlar su ile birlikte dökülür gider. Ellerini yıkadığı zaman, onlarla işlediği bütün günahlar su ile birlikte dökülür gider. Ayaklarını yıkadığı zaman, onlarla yürüyerek işlediği günahlar, su ile birlikte dökülür gider. Abdest bittiğinde (küçük) günahlardan arınıp tertemiz olur.” (Müslim, Taharet, 32)
Kaynak: Diyanet