TL'den 6 sıfır atılacak

Bakan Unakıtan, ‘‘2004 yılı sonu enflasyon hedefimiz yüzde 12'ler civarında. Hedeflerimizden bir tanesi de Türk Lirası'ndan 6 sıfırı atmak. Onların çalışmalarına da teknik bazda baÅŸlanılmış durumda’’ dedi.Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, sekiz aylık bütçe gerçekleÅŸmelerini deÄŸerlendirdiÄŸi toplantıda Türk Lirası'ndan 6 sıfır atılacağını açıkladı. Unakıtan, ‘‘2004 sonu enflasyon hedefimiz yüzde 12 olacak. Bu doÄŸrultuda liradan sıfır atmak için Merkez Bankası teknik çalışma yapıyor’’ dedi.Türk Lirası'ndan 6 sıfır atmayı hedeflediklerini açıklayan Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, çalışmalara teknik bazda baÅŸlandığını bildirdi. Sekiz aylık bütçe gerçekleÅŸmeleri konusunda bilgi vermek üzere basın toplantısı düzenleyen Maliye Bakanı, paradan sıfır atılmasına iliÅŸkin çalışmalar hakkında da bilgi verdi. Henüz kesinleÅŸmiÅŸ olmamakla birlikte, 2004 yılı sonu enflasyon hedeflerinin yüzde 12'ler civarında olduÄŸunu belirten Unakıtan, ‘‘Hedeflerimizden bir tanesi de Türk Lirası'ndan 6 sıfırı atmak. Onların çalışmalarına da teknik bazda baÅŸlanılmış durumda’’ diye konuÅŸtu.FAÄ°Z DÜŞÜŞÜ YETERLÄ° DEĞİLBütçe açığının temel nedeninin, faiz harcamaları olması nedeniyle ilk hedeflerinin faizi düşürmek olduÄŸunu vurgulayan Unakıtan, ‘‘Faizler düşüyor ama yeterli deÄŸil, daha da düşmesi lazım’’ dedi. Bundan sonraki en önemli çalışmalarının kayıtdışı ekonomiyi kayıt altına almak olduÄŸunu kaydeden Unakıtan, bu konuda halktan, meslek örgütleri ile sivil toplum kuruluÅŸlarından yardım istedi. Kurumlar vergisinde 598 bin yükümlük olmasına karşın; oransal olarak yüzde 1'in, verginin yüzde 80'ini ödediÄŸini söyleyen Bakan, ‘‘Böyle ÅŸey olmaz’’ diye konuÅŸtu.TURÄ°ZME YENÄ° KONSEPTUnakıtan, Hazine'ye ait taşınmazlar üzerinde bulunan ve çeÅŸitli kamu kurum ve kuruluÅŸlarına tahsis edilen sosyal tesis niteliÄŸindeki kamp, lokal, misafirhane gibi yerlerin satışına hızla baÅŸlayacaklarını söyleyerek, envanter çalışması yaptıklarını açıkladı. Unakıtan'ın verdiÄŸi bilgiye göre, 664 adet sosyal tesise iliÅŸkin bilgi ve belgelerin derlenirken, 12 tesis Kültür ve Turizm Bakanlığı'na tahsis edildi. Turizmde eÄŸitim, saÄŸlık, eÄŸlence gibi yeni konseptler geliÅŸtirdiklerini söyleyen Bakan, ‘‘Maliye, Turizm, Orman Bakanlığı arasında koordineli çalışmalar devam ediyor ve Türk turizmine yeni ufuklar açacağız’’ dedi.104 TRÄ°LYON LÄ°RALIK SATIÅžTurizme tahsis edilenler dışında, ekonomik deÄŸeri yüksek olan 70 adedinin satış bedeli ise Vakıf Gayrımenkul Ekspertiz ve DeÄŸerlendirme A.Åž'ye yaptırıldı. 45 adet sosyal tesisin toplam 104 trilyon 452 milyar 379 milyon lira bedel üzerinden satışı için ihale talimatı verildi. DiÄŸer yandan, TBMM Lojmanları ile ilgili olarak, sitenin mimarisine uygun olarak örnek bina yaptırdıklarını belirten Bakan, bu ayın 20'sinden sonra projeyle ilgili son durum hakkında bilgi vereceklerini açıkladı. Maliye Bakanı, memur zamlarına iliÅŸkin bir soruya da henüz anlaÅŸma saÄŸlanmadığını anımsatarak, ‘‘Memur zammından dolayı 2003 bütçesine gelen herhangi bir yük yok, bir ödeme söz konusu olmaz. Ödemeler 2004 yılında olacak’’ cevabını verdi. Proje 1998'den beri yürüyor sıfır atmak için yasa gerekiyor Bazen siyasiler bazen de akademisyenlerce Türkiye'nin gündemine getirilen Türk Lirası'ndan sıfır atılması konusu aslında 1998’den bu yana Merkez Bankası'nca yürütülen bir proje. Ancak sıfır atma operasyonu için yeni kanun gerekiyor. Anayasa'ya göre TBMM'nin yetkileri arasında sayılan ‘para basılmasına karar vermek’ düzenlemesi kapsamında, yeni paranın çıkarılması için yasal düzenlemeye ihtiyaç var. Bankanın geçtiÄŸimiz günlerde verdiÄŸi brifing ile AKP hükümetinin gündemine taşıdığı bu konunun 2004 bütçesi ile birlikte kamuoyu ile paylaşılması düşünülürken, Kemal Unakıtan biraz erken açıklama yaparak sıfır atacaklarını duyurdu.Kriz öncesinin Merkez Bankası BaÅŸkanı Gazi Erçel, enflasyonla mücadele programı uygulamaya konulmadan önce paradan 5 sıfır atılması için bir yasa taslağı hazırlamıştı. Mart 2000'de teknik alt yapı çalışmalarının sonuçlanmak üzere olduÄŸunu açıklamış ve enflasyonun 10'lu rakamları görmesiyle kolayca 6 sıfır atılabileceÄŸini duyurmuÅŸtu. Hatta uygulama için de 2001'i göstermiÅŸti. Daha sonra yaÅŸanan krizler bu projenin askıya alınmasına neden oldu. Ancak, TL’nin banknotları büyüdükçe, sıfırlar da atılmaya hazır ÅŸekilde dizayn edildi. 20 milyon liralık banknot hazırlandığında da 6 sıfır 20'den daha farklı basıldı. 2001'de dönemin Devlet Bakanı Kemal DerviÅŸ'in, bu konuyla ilgili bir çalışma yürüttüğü ortaya çıktı. DerviÅŸ, TL'den 3 ya da 4 sıfır atılmasını amaçlayan bu plana ‘‘Yeni Türk Lirası’’ adını verdi. 1990'ların ikinci yarısında Liberal Demokrat Parti Lideri Besim Tibuk'un da ‘‘Yeni Lira’’ diyerek savunuculuÄŸunu yaptığı sıfır atılması hikayesi, sık sık gündeme gelmesi ve gündemden düşmesiyle inandırıcılığını yitirmiÅŸ gibi görünse de, 2004 enflasyonun yüzde 12 olarak telaffuz edilmesi gerçekleÅŸme ihtimalini de artıyor. Üçkağıtçının elinde banka olmaması lazımMaliye Bakanı Kemal Unakıtan, Ä°mar Bankası faturasının bütçeye etkileri için ‘‘Herhalde müspet yansıyacak deÄŸil. Bundan sonra bankaların, affedersiniz ama üçkağıtçıların elinde olmaması lazım’’ derken, ‘‘BDDK, gerçek mudi sayısını belirlemek için yoÄŸun olarak çalışıyor’’ diyen Unakıtan, şöyle konuÅŸtu: ‘‘Şunu söylemek lazım ki, artık yüzde 100 garantili mevduat olmayacak. Biz finans sektörünün üzerindeki yükün azaltılması için çalışma yapıyoruz. Bundan böyle de kimsenin artık devlet deÄŸneÄŸiyle yürümemesi lazım.’’29 ay aradan sonra gelir gideri aÅŸtıKemal Unakıtan, aÄŸustos ayında bütçenin 29 ay sonra ilk kez 953 trilyon lira fazla verdiÄŸini belirtti. 2003 bütçesinde gelirlerin 100.8 katrilyon lira, toplam bütçe giderlerinin de 145.9 katrilyon lira olarak baÄŸlandığını, faiz dışı bütçe fazlasını da 2003 yılı sonu itibarıyla 20.3 katrilyon lira olarak hedeflendiÄŸini hatırlatan Unakıtan, ÅŸu bilgileri verdi:AÄŸustos sonu itibarıyla konsolide bütçe giderleri 92.1 katrilyon lira oldu. Gelirler ise 63.6 katrilyon lira. Yani hedefin 63.6 katrilyon lirası gerçekleÅŸmiÅŸ oluyor.AÄŸustos ayı sonunda bütçe faiz dışı fazla tutarı 15.5 katrilyon lira. AÄŸustos sonunda 5 katrilyon 35 trilyon lira olarak gerçekleÅŸen faiz dışı fazla bugüne kadar ulaşılan en yüksek tutar. Bakan Unakıtan, faiz dışı fazlaya bakarak, 'AÄŸustos ayında harcamalar kısıldı, orada güzel katı bir fren yapıldı, ondan dolayı dabu faiz dışı fazlayı da yakaladı' ÅŸeklinde bir düşünceye girilmemesini özellikle belirterek, bunu vergi gelirleriyle açıkladı. ‘‘AÄŸustos'ta anormal, beklenmeyen bir ÅŸeyler meydana gelmemiÅŸtir’’ diyen Unakıtan, tahsilatların fazla olduÄŸunu ama bunun da anormal olmadığını vurguladı.Gözüm, seçim harcaması yapan belediyenin üzerindeYerel seçimler nedeniyle bütçe disiplilinin bozulmasının söz konusu olmadığını söyleyen Maliye Bakanı Kemal Unakıtan, belediye baÅŸkanlarını da uyardı. Yerel yönetim bütçelerinin devlet bütçesini fazla etkilemediÄŸini söylemekle birlikte ‘‘Ama gözümüz onların da üzerinde’’ diyen Unakıtan, şöyle konuÅŸtu: ‘‘Şimdi gidin bütün belediyeler 'Maliye'den gerekli yardımı göremiyoruz. Maliye vergi borcumuzdan dolayı kesiyor' der. Evet, kesiyorum arkadaÅŸ, gerekli olan parayı veririm, gerekli olmayan bir kuruÅŸ da fazla vermem. Benim yapacağım da bu. Ondan dolayı da herkes de ayağını yorganına göre uzatsın. EÄŸer seçim kazanmak isteyen belediye baÅŸkanı varsa, seçimi kazandıktan sonra o yapacağı borçları nasıl ödeyeceÄŸini hesaplasın. Onları sorumlu olmaya, harcamalarında dikkatli olmaya davet ediyorum. 'Çok harcama yaptım' diye seçim kazanılmaz, onları da uyarmak istiyorum. Halka samimi hizmeti yapan, yalnız seçim döneminde deÄŸil, her dönem yaparsa seçimi de kazanır. Yani Türkiye, Türk milleti artık eski Türk milleti deÄŸil. Köprülerin altından çok sular geçti, her jenerasyon biraz daha eÄŸitimli, daha ÅŸuurlu, daha dikkatli daha sorgulayıcı ona göre herkesin hareket etmesi, kendini yenilemesi lazım.’’Borsa 11.946 ile ikinci zirvesindeMerkez Bankası'nın faiz indirimine yönelik beklentilere, banka hisselerindeki hareketlerin eklenmesi, Maliye Bakanı Kemal Unakıtan'ın yaptığı ‘olumlu mesajlar’ içeren açıklamalar ve Türk Lirası'ndan (TL) 2004 sonunda altı sıfır atılması hazırlıklarından söz etmesi piyasaları morallendirdi. Piyasalardaki en olumlu bakış, Merkez Bankası'nın anketine dayalı olarak faiz indirimi beklentisinin güçlenmesiyle oluÅŸtu.DiÄŸer taraftan Yargıtay'ın DEHAP'ı görüşmeye baÅŸlayacak olması ve sonrasındaki Yüksek Seçim Kurulu (YSK) kararı da piyasalarda ‘tedirgin’ tartışmalar arasındaki yerini korudu.Ä°stanbul Menkul Kıymetler Borsası (Ä°MKB) dünkü seanslarını gün boyunca devam eden alımların etkisiyle 366 puanlık artışla 11.946 puandan kapattı. Ä°MKB-100 Endeksi, dünkü kapanışı ile bu yılın en yüksek ikinci kapanış deÄŸerini oluÅŸturdu. Ä°MKB-100 Endeksi daha önce 22 aÄŸustos tarihinde 12.001 puandan kapanmıştı.Merkez Bankası dolar satış kuru yaklaşık altı bin liralık artış kaydetti ve 1 milyon 389 bin liradan kapandı. dünkü yükseliÅŸe ragmen bu yılın en düşük seviyelerinden birinde olan Merkez Bankası dolar satış kurundaki yüzde 0.4'lük artışa karşın, Merkez Bankası Euro satış kuru yüzde 0.86 yükselerek 1 milyon 544 bin liraya çıktı. Önceki gün Euro 1 milyon 531 bin liradan kapanmıştı.Enflasyon beklentisi yüzde 21.1'e indiYIL sonu enflasyon beklentisi (TÃœFE) yüzde 21.1'e gerileyerek, yüzde 20 olan Merkez Bankası hedefine oldukça yaklaşırken, eylül ayı enflasyon beklentisi ise yüzde 1.6 olarak hesaplandı. Yıl sonu dolar kuru tahminleri 1 milyon 575 bin liraya kadar geriledi. Â