Tahkiki İman Nedir Ve İmanın En Üst Derecesi Midir? Tahkiki İman Örnekleri
Güncelleme Tarihi:
İslam inancına göre imanın çeşitli dereceleri vardır. Ayetlerin ve hadislerin sadece zahiri yönüyle ilgilenen kişiler için taklidi iman terim kullanılır. İmanın en alt derecesi olan taklidi imanda, bilmek değil başkalarını taklit etmek esastır. Tahkiki iman ise kul olmanın gerekliliklerini tam anlamıyla kavramak ve eşyanın sırrına mazhar olmak anlamına gelir. Tahkiki iman nedir ve imanın en üst derece midir? Sizler için tahkiki iman kavramını örneklerle birlikte derledik.
Mutasavvıflar eserlerinde tahkik-i iman ile birlikte marifet kavramına geniş yer vermiştir. Marifette korku ve ümit eşittir. Kişi hem cehennem korkusu hem de cennet ümidi ile Allah'a ibadet eder.
Tahkiki İman Nedir ve İmanın En Üst Derecesi midir?
Kulların ayetlerin anlamını bilerek, araştırma yaparak ve müşahede ederek iman etmesine tahkiki iman denir. Tahkiki iman, imanın en üst derecesidir. Bu mertebeye erişen kişiler insan-ı kamil olarak nitelendirilir.
İnsan-ı kamil olarak nitelendirilen kişiler, yeryüzündeki her şeyi Allah'ın bir tecellisi olarak kabul ederler. Onlara göre hayır da şer de Allah'tandır. Her ikisine de eşit derecede şükretmek gerekir.
Taklidi iman ile tahkiki iman arasındaki fark birçok kıssa ile anlatılır. Bu kıssalardan en meşhur olanı şu şekildedir:
''Bir gün iki mutasavvıf dergahta oturmaktadır. Derken biri diğerine sorar:
- Sizin memlekette insanlar neler yapar?
- Nimet bulunca Allah'a şükrederler, bulamazlarsa niyaz ederler. Ya siz ne yaparsanız?
- Biz ise bulamayınca şükreder, bulunca paylaşırız.''
Yukarıdaki kıssa da nimet bulunca şükredip bulamayınca Allah'a dua edenler taklidi imanı temsil eder. Çünkü onlar dini hükümlerin özüne inmez ve yakın çevresindeki kişileri taklit etmekle yetinirler. Tahkiki iman olanlar ise, kainatın sırlarına nail oldukları için, başlarına kötü bir şey gelse bile Allah'a şükrederler. Bazı kaynaklarda bu mertebe nefs-i raziye olarak nitelendirilir.
Tahkiki iman mertebesinde iman ile ilim eşit derecede önemlidir. Hz. Muhammed2in ''ilim, Çin'de de olsa gidip alınız'' hadisi de buna örnek olarak gösterilebilir. Tahkiki imana sahip olanlar her şeyin hem zahiri hem de batıni yönünü öğrenmek ister. ''Ahirette alimin mürekkebi, şehidin kanından ağır gelecek'' hadisi de dinimizde ilme ne kadar önem verildiğinin bir diğer kanıtıdır.
Tahkiki İman Örnekleri
1- Ayetlerin hem zahiri hem de batıni yönüyle anlamak.
2- Başkalarını taklit ederek değil ihsan ile ibadet etmek.
3- Kuran'ı Kerim'i uzun uzun, tefekkür ederek okumak.
4- Dini konularda sürekli araştırma yapmak ve yeni şeyler öğrenmeye çalışmak.
Kaynak: Diyanet