Zirvede uzlaşma sağlandı:Karadayı Ağustos'ta emekli

Muharrem SARIKAYA

Başbakan Mesut Yılmaz'ın Tiflis gezisine, petrol boru hattı konusunda elde edilen başarıdan çok, Türkiye'deki iç siyaset hâkim oluyor.

Tiflis'te yanıtı aranan soru, birlikte geziye çıkan Yılmaz ile koalisyon ortağı DTP'nin Lideri Hüsamettin Cindoruk'u, askere karşı sert sözler söylemeye iten nedenler. Cindoruk, ‘‘Darbe, irticadan daha tehlikelidir’’ çıkışını yapmasını şöyle gerekçelendiriyor:

‘‘Baktım Mesut Bey, sağından solundan dönüp dolaşıyor. Lafı çeviriyor. Bari ben net olarak söyleyip kurtarayım dedim. Bir cümle ile özetledim.’’

Cindoruk bunun ötesinde bir şey söylemiyor.

Ancak hükümette oluşan kanıya göre, Türkiye'de irtica ve türban konusunda yaşanan sıkıntı ‘tamamen yapay.’ Buna gerekçe olarak da, MGK Genel Sekreteri'nin, geçen MGK toplantısında hükümetin irticaya karşı yaptığı mücadeleyi başarılı olarak yorumlayan raporları gösteriliyor.

Yine hükümete göre, bu havanın yaratılmasının tek nedeni, Ağustos ayında yapılacak Yüksek Askeri Şûra toplantısı.

AĞUSTOS ŞÛRASI

Ağustos'ta Genelkurmay Başkanı Orgeneral İsmail Hakkı Karadayı emekli olacak. Ancak Silahlı Kuvvetler'de bazı subaylar, Karadayı'nın görev süresinin bir yıl daha uzatılması için bastırıyor. Bu talepler dolaylı şekilde de olsa, hükümete kadar ulaşıyor. Hükümetten istenen, Karadayı'nın görev süresinin uzatılmasına ilişkin bir yasa tasarısını, Meclis'e sevk etmesi. Ancak hükümet bir yıllık uzatma arzularına sıcak bir mesajla karşılık vermiyor.

ZİRVEDE GÖRÜŞÜLDÜ

Konu, Yılmaz, Ecevit ve Cindoruk'un iki hafta önce yaptıkları koalisyon liderleri zirvesinde de ele alınıyor. Bu toplantıda Karadayı'nın geçmişte söylediği, ‘‘Görev süremin uzatılmasını istemiyorum’’ sözleri gündeme geliyor. Konunun bütün detayları tartışılıyor. Sonuçta, ‘‘Karadayı'nın görev süresini uzatarak, bazı subayların kendi önlerini açmasını garanti altına almak istedikleri’’ noktasına geliniyor. Karadayı'nın görev süresinin uzatılmamasına, Türk Silahlı Kuvvetleri'ndeki teamül ve prosedürün normal olarak işlemesine karar veriliyor.

DEMİREL'DEN DESTEK

Bunun ardından Başbakan Yılmaz, Cumhurbaşkanı Demirel'e çıkarak aralarında vardıkları mutabakatı aktarıyor. Yılmaz, bunun yanısıra bazı subayların kendilerine dönük tutumunun gerisinde yatan nedenleri de Demirel'e tek tek sıralıyor.

Demirel de hükümetin tavrına destek veriyor. Hükümetten aktarıldığına göre, Demirel de Türk Silahlı Kuvvetleri'ndeki atama ve terfilerin prosedüre göre işlemesinden yana.

Yani Demirel de Karadayı'nın görev süresinin bir yıl daha uzamasına sıcak bakmıyor. Hükümete göre, dün Demirel'in Hürriyet'teki çıkışının gerisinde de bu yatıyor.

BİR, EMEKLİ OLACAK

Karadayı'nın görev süresi uzarsa ne olacak? Hükümetteki senaryoların odak noktası, Genelkurmay İkinci Başkanı Orgeneral Çevik Bir...

Senaryoya göre, Karadayı bir yıl daha görevde kalırsa, Kara Kuvvetleri Komutanı'nın Genelkurmay Başkanı olması da bir yıl erteleniyor. Bu durumda normalde Kara Kuvvetleri Komutanlığı'na gelmesi gereken 1. Ordu Komutanı'nın önü tıkanıyor. Muhtemelen de Orgeneral Bir, 1. Ordu'ya gidiyor. Orgeneral Bir, bir yıl sonra Kara Kuvvetleri Komutanı, Genelkurmay Başkanı olacağından doğrudan bu makama geliyor.

Karadayı'nın emekli olması halinde ise Orgeneral Bir, bu sene kıta görevine çıkıyor. Muhtemelen de kıtada iki yıl görev yaptıktan sonra emekliye ayrılıyor. Çünkü iki yıldır karargâhta olan Bir'in, orgenerallikteki dört yılı, kıtadaki iki yıllık göreviyle sona ermiş oluyor.

ÖZAL GİBİ OLMAZ

Hükümet, geçmişte Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın yaptığı gibi davranamaz mı? Bazı paşaların emekliye sevk edilmesini sağlayamaz mı? Hükümetin bu konudaki düşüncesi Özal gibi davranmak değil. ‘‘İşi çatışmaya dönüştürmeden kaplumbağa hızıyla da olsa Ağustos’a kadar ulaşabilmek.’’

Refahyol'un yıkılıp bu hükümetin oluşmasına destek verenlerle koalisyon ortakları neden bir çatışma içine girdi?

Bu soruya verilen yanıt ise kısa ve net:

‘‘Vefa duygusuyla hareket edemeyiz...’’

Hükümet, beş sivil toplum kuruluşundan gelen tepkilerin de abartıldığı inancında.

---