Yeşil-kırmızı pasaportla İstanbul'a girebilir miyim?

Kurthan FİŞEK

Alaatin Efendi'nin üstünden dört ayrı çeşit pasaport çıkınca irkildim. Benim de kırmızı pasaportum vardı vaktiyle...

Yurda döner dönmez geri aldılar, ‘‘yeşil’’ verdilerdi.

‘‘Pasaport ne işe yarar?’’ diye meraklanmaya koyuldum.

İstanbul'a pasaportsuz, vizesiz giremeyecek miyim?

Öyle isteyenler var. Pasaport, vize...

İstanbul'u çok sevdiklerini, doğal güzelliklerini korumak istediklerini söylüyorlar.

Peki, Alaattin Efendi her yere gidebiliyor da, ben girip çıkamaz mıyım?

Meselâ, İstanbul'a... İstanbul'da kaç ‘‘sahici İstanbullu’’ (dört kuşak) var? Taş çatlasa 200-250 bin...

Peki, herkes niye İstanbul'a geliyor?

Belki havası, belki suyu için... Belki taşını, toprağını altın zannettikleri için... Belki lağım çukurlarında boncuk olduğu için...

* * *

Cebimde yeşil pasaportla gelsem, İstanbul'a girebilir miyim acaba?

Yoksa, vize mi isterler? Saçmalamasınlar!

Dünyanın üç-beş ülkesi dışında, her yere, vizesiz, elimi kolumu sallayarak girerim. Kırmızı pasaportum olsa ne yaparlar acaba?

Kapıdan mı çevirirler? Popoları sıkar.

Bana yemin-billah ettirecekler, İstanbul'a geldiğimde, yeşil pasaportumu burunlarına dayarım. İsterse sokmasınlar... Kimi nereden kovuyorlar bunlar?

Haaaa! ‘‘İstanbul’’ dediniz de, aklıma bazı sorular takıldı.

İstanbul ne ki? Nesini seviyorsunuz?

* * *

1- Fatih Sultan Mehmet Bizans'ı aldığında, İstanbul tam bir fuhuş ve sefahat yatağıydı. Yarım bin yıl sonra temizlenen Haliç kıyılarında Fatih döneminde en çok ne yapıldı?

a. Türbe b. Cami

c. Meyhane d. Hepsi

2- II. Beyazıt, 1485'de kurdurttuğu Galatasaray Kışlası'na alınacaklar için, binicilik, silahşörlük ve okçuluk dışında hangi dersi koydurttu?

a. Çalgıcılık b. Jimnastik

c. Plastik sanat d. Savaş tarihi

3- Kanuni Sultan Süleyman, çıkardığı bir hükm-i hümâyunla, her türlü içki yapım, satım ve içimini yasaklamış, ama, ‘‘mükeyyifat’’ olarak kahve ithaline izin vermişti. İstanbul'da ilk kahvehane nerede açıldı?

a. Tahtakale b. Tophane

c. Kumkapı d. Beyazıt

4- III. Murat döneminde kadınlı-erkekli sandal sefaları modaydı. ‘‘Pereme’’ denilen kayıklara ‘‘seyyar genelev’’ gözüyle bakılırdı. Ne tedbir alındı?

a. Namuslu kadınların kayığa binmesi yasaklandı

b. Kayıkçılar kürek cezasına çarptırıldı

c. Uzun ve ensiz kayık yapımı emredildi

d. Hepsi

5- İstanbul'un en coşkulu dönemi olan Lale Devri'nde ‘‘tesettür’’e pek uyulmaz, kadınlar vücutlarının göğüs, bel ve kalça kıvrımlarını özenli çizgilerle gösteren elbiseler giyerlerdi. Lale Devri'nin kapanmasından sonra kadın kıyafetinin denetimi kime verildi?

a. Sadrazam

b. Şeriat Dairesi

c. Yeniçeri Ocağı

d. Talim-Terbiye Kurulu

---