Veysel Tiryaki: Göreve başladığım ilk gün ilk işim tasarruf oldu

* Seçimden önce sizinle buluştuğumuzda göreve gelir gelmez belediyenin bir fotoğrafını çekeceğinizi söylemiştiniz. Bu çekimi yaptığınızda nasıl bir sonuç çıktı?

Ben 20 yıldan fazladır Altındağ’da oturuyorum, 15 yıl yönettiğim belediyenin sınırlarındayım. Belediyenin nasıl yönetildiğini az çok biliyordum. Ekonomik durumunu, personel yönetimini ise çok detaylı bilmiyordum. Seçimlerden 3-5 ay önce başlayan işçi eylemleri vardı. Seçimden sonra da devam etti maalesef. Ramazan Bayramı dönemiydi, 9 gün bayram tatili vardı. Arkasından Kurban Bayramı tatili geldi. 1-2 ay böyle geçti, bu günlerde de belediyeyle ilgili değerlendirme yapma fırsatım oldu. Yasal olarak denetimi yapan yeminli mali müşavir ile oturup konuştuğumda bizim belediye şirketi için kullandığı ifade; “Teknik olarak iflas etmiştir” oldu. “Niye müdahalede bulunmadınız” dedim. Bir sürü gerekçe söyledi. Maalesef herkes mazeret üretiyor. Oysa zamanında tedbir alınmış olsa bu noktaya gelmesi mümkün değildi.

* Fotoğrafı gördükten sonra ne yaptınız?

Geldiğim sabahtan itibaren tedbir almaya başladım. Geldiğim haftadan itibaren belediyenin özellikle kamu kurumlarına olan borçlarını yönetmek için başta Maliye ve Çalışma Bakanlığı olmak üzere ilgili bakan ve bürokratlar ile görüşmeye başladım. Bir müddet borç miktarını çıkaramadık. Söylenenden fazla çıktı. Fotoğrafı çektikten sonra bu fotoğrafın ne olduğunu bilmeyen, içerideki vahim durumu bilmeyen herkes dışarıdan ahkam kesmeye başladı. Tesadüfen başarı olmaz, gayret etmek, çaba göstermek, disiplinli çalışmak lazım. Belediyelerde genel olarak performans ölçülmüyor. Bunu Altındağ özelinde söylemiyorum çoğu belediyeler algı ile yönetiliyor. Bu bir müddet gider. “İmaj maker”lar var, iş yapmadan yapıyormuş gibi gösteriyorlar. Düşünün bu fotoğrafı çekmeden birisi gelip “Şunu şöyle yapalım” diyerek boş işlere yönlendirme yapsa, atıl işe yaramayan bir yığın proje yapmış olursunuz. Belediyenin parasını çarçur edersiniz, paranız olmadığı için kredi kullanırsınız. 15 yıl belediye başkanlığı yaptım 15 yıl 1 TL kredi kullanmadım, borçlanma yapmadım. Şimdi ilk defa bu dönem, bakın ilk defa kredi kullanmak zorunda kaldım, 80 milyon TL krediyi personel ödemelerinde kullandım.

* Devamında nasıl bir yol izlediniz?

2024 yılının 9 ayını ben yönettim. 9 ayın 2-3 ayını saymayın tamamen nasıl bir yönetim tarzı uygulayacağımı düşünmekle geçti. “Şimdi ne yapmamız lazım. Nasıl bir yönetim tarzı uygulayacağız” dedik. Mesela gelir gelmez ilk Meclis toplantısında bazı müdürlükleri kapattım. Belediyenin teşkilat şemasına baktım, çalışan insan sayılarına baktım, müdürlüklerin durumuna, makine parkına kadar tek tek inceledim. Çok büyük bir borç yüküyle devraldım. 5 yıldır hiçbir personelin sigorta primi yatmamış. Bakın şimdilerde gündeme geldi belediyelerin borçları. Nisan ayının ilk haftasından itibaren bakanlık bakanlık dolaşmaya başladım. “Bizim bu kadar borcumuz var ben bunları ödeyeceğim ama biraz zamana ihtiyacım var” dedim. Bunu sürdürülebilir bir hale getirmek lazım. O zaman kafamda karar verdim, “Şunları uygulamam lazım” dedim.

* Uyguladığınız kararlar neler oldu?

Aldığımız prensip kararlardan bir tanesi kesinlikle kiralık araba kullanmamak oldu. Bütün kiralık araçları geri gönderdik. Devlet, kamuda tasarruf tedbirlerini daha açıklamadan ben göreve gelir gelmez 1 Nisan’dan itibaren zaten kemer sıkma politikası uygulamaya başladım. 15 yıllık başkanlık sonrası tekrar seçildikten sonra göreve başladığım ilk gün ilk işim tasarruf oldu. 1 Nisan sabahı belediyenin harcama bütçesi rakamlarını yüzde 35 küçülttüm. Sabah bütün müdürleri topladım, “Harcama bütçesi yüzde 35 daha az olacak” diye söyledim. Bu şu demek, belediyenin giderlerini yüzde 35 kısmak demek. İnanması zor ama 2024 yılı itibarıyla belediye bütçesini açık vermeden kapattık. Bu bir devrimdir. Çünkü 2023 yılındaki bütçe açığı 360 milyon TL. Belediyenin 2024 yılındaki ilk üç ayında da 106 milyon TL bütçe açığı var. Böyle bir tablo ile devraldık. Ama bizim vatandaşa hizmet etmemiz gerekiyor. Yatırım oranlarınızı artırmamız lazım. Vatandaşa hizmet olarak harcadığınız paranın oranlarını artırmamız lazım. 2019’da ben giderken bu belediyenin yatırıma ayırdığı, personele harcadığı ortadaydı. Geldiğimizde personel giderleri bütçenin yüzde 86’sıydı. Ben bıraktığımda yüzde 24’tü. Devletin öngördüğü rakam yüzde 40. “Bütçenin personel gideri yüzde 40’ı geçmemeli” diyor kanun. Geçtiği takdirde belediye başkanı kendisi ödemek zorunda bu parayı. Yüzde 40’a inene kadar da personel alamazsınız aslında. Bunların hesabını kitabını bilmeyen bunların cezalarını çeker. 2024’te aldığımız radikal kararlar ve gerçekleştirdiğimiz tedbirlerle bu kadar düzelmeye rağmen bütçenin yüzde 69’u yine de sadece maaşa gitti. Bunu daha da düşürmeyi hedefliyoruz. Tabi bunu personel çıkararak veya farklı yöntemlerle değil gelir getirici yöntemleri artırarak sağlayacağız.

* Ekonomik anlamda sorunları tamamen çözebildiniz mi?

Hayır borçlarımız devam ediyor. Şunu da belirteyim hükümet belediyeler arasında ayrım yapmıyor. Ayrım kesinlikle yok. Bize mesela 750 milyon lira haciz gelmiştir. Vergi dairesi gelen paramıza el koymuştur, almıştır borcunu. Vergi borçlarımızın tamamını kapatmayı hedefliyoruz. Firma borçları kalmadı, özel firmaların sektör borçlarının tamamını kapattık. İlk önce onları ödedik. Şimdi SGK’ya ve vergi dairesine borç kaldı. Vergi dairesinin 78 milyonunu ödedik, geri kalan 350 milyon TL civarındaki kısmını ay sonuna kadar ödemeyi taahhüt ettik. Ben bu belediyeyi 1 lira borçsuz bıraktım, yönetilebilir belediye bıraktım, vatandaşa hizmet eden, bütçesinin yüzde 50’sini yatırıma ayıran bir belediye bıraktım. Belediyecilikte bütçe yönetimi konusunda çok hassasım. Bakın kamu parasını kendi paranızdan daha dikkatli harcamadığınızda evinize Allah bereket vermez, huzur da vermez. Kendi paranızdan daha dikkatli harcamıyorsanız yanlış yaparsınız.

EN ÇOK ELEŞTİRİLEN YÖNÜM: ‘ÇOK İŞ YAPIYORSUN AMA REKLAM YAPMIYORSUN’

* Belediyenin mevcut durumu ve mali yapısının yanında bu süreçte başka neler yaptınız?

Benim en çok eleştirilen yönüm; “Çok iş yapıyorsun ama reklam yapmıyorsun” idi. Şimdi de aynısını söylüyorlar. 9 aylık süreçte gelir gelmez yatırım da yaptık. 10 bin metrekare belediyeye yeni bir bina satın aldık. Belediyemizin bazı birimlerinin bir kısmı buraya gelecek. Altındağ’a yakışır belediye binası yapacağım Allah nasip ederse. Altındağlının çok rahat tek bir araçla ulaşabileceği bir yere güzel bir belediye binası da yapacağım. Gelir gelmez bütün belediye tesislerini tek tek elden geçirdik. Boyası, yenilenmesi, tadilatı, tamiratı yapıldı yapılmaya da devam ediyor. Havuzlar, kültür merkezleri, spor salonlarının hepsi yenilendi. Başkent Millet Bahçesi’nin bir kısmında çok yoğun bir çalışma yaptık, yeniledik. Altındağ’da kötü kullanımdan kaynaklanan bütün problemleri yok ediyoruz. Altındağ Belediyesi’nin tesisleri pırıl pırıl olmalı. Vatandaşa yakışır şekilde bu yatırımları yapıyoruz.

ALTINDAĞ’I TEKRAR TÜRKİYE’NİN EN TEMİZ İLÇESİ HALİNE GETİRECEĞİZ

* Bu dönem öncelik verdiğiniz konular hangileri?

Kentsel dönüşüm alanlarında yapılmayan çok az sayıda yer kaldı. O alanların yapılamamasının nedeni sadece bakanlık veya belediye gibi idare değil, insanların ikna edilememesi. Ama insanlar Altındağ’da bunu başardığımızı gördüler, yapılan yerleri gördüler ve bize inanıyorlar. Örnek Mahallesi için seçimde, “Gelir gelmez imarını yapacağım” diye söz verdim, yaptım, Şehir Plancıları Odası dava açtı. Solfasol Kuzey Ankara ikinci etabı için de dava açmışlar. Bir de bu mahkeme süreçleriyle boğuşuyoruz. İskitler bölgesi, Aydınlıkevler Mahallesi yine Aktaş bölgesi, Ulubey, Önder Solfasol ve benzeri yerlerdeki yapılaşmayı hızlandırmayı amaçlıyoruz. Çevre temizliğine çok önem veriyorum. Altındağ’ı tekrar Türkiye’nin en temiz ilçesi haline getireceğiz. Bunun için baharla birlikte hazırlık yapıyoruz. Türkiye’de de farklı bir uygulamayı da görmüş olacaksınız. Artık belediyeler kamu hizmetlerinin önemli kısmını yerine getiren kurumlar halinde. Geçmiş dönemde belediyeden beklenmiyordu ama şimdi bekliyorlar. Örneğin belki Milli Eğitim Bakanlığı, valilik, kaymakamlık yetkili ama vatandaş, “Okulumuzun bahçesini belediye yapsın” diyor. O yüzden vatandaşın bu taleplerine de cevap verebilecek bir belediye organizasyonunu hayata geçirmemiz lazım. Mesela biz Ankara’da en çok anaokulunu yapan belediyeydik. Ve bunu herkes o dönem söylüyordu. Eskiden bu kadar talep yoktu şimdi daha çok talep var, “Bunları yapmaya devam edin” diyorlar.

ENGELLİLER İÇİN BÜYÜK BİR MERKEZ YAPACAĞIZ

AK Parti iktidarından önce 20 yıl öncesini söylüyorum, özel çocuklar ile ilgili kimsenin aklına bir şey gelmiyordu. AK Parti iktidarıyla birlikte bu konuda ilgili bakanlık birimleri kuruldu. Aileler maddi anlamda desteklendi, özel merkezler açıldı. Belediyeler için de böyle bir konu başlığı yoktu. Bugün var. Şimdi bizim Engelsiz Yaşam Merkezi’miz var, ama yeterli değil. Bu dönemde yapacağımız işlerden bir tanesi ciddi bir finansman gerektiren dünyada örnekleri olan özel bireylerin normal yaşam koşullarına katılabileceği engelliler için büyük bir merkez yapacağız. Ümit ediyorum bu sene bir noktaya getirebiliriz. Park ve bahçelerle ilgili yine eski anlayışı devam ettireceğiz. Şu anda da yoğun kontroller yaptırıyoruz. İnsanların cenazesinden düğününe kadar günlük yaşamlarında ihtiyaç duydukları en güzel mekânları çok uygun rakamlarla zaman zaman da ücretsiz olacak şekilde sunuyorduk. Sunmaya da devam ediyoruz. Bu mekânların tekrar yenilerini yapacağız.

VERDİĞİMİZ SÖZLERİN HEPSİNİ ZORLUKLARA RAĞMEN YAPACAĞIZ

* Önceki yıllarda kendi sisteminizi kurduğunuz bir belediye yapısı varken şimdi sanki tekrardan başlıyor gibisiniz. Bu bir stres oluşturuyor mu?

Geçenlerde bir iktisatçı dinlemiştim, “küçülerek büyüme modeli” diye bir model anlatıyordu. Bu yöntem 2004’lü yıllarda bizim belediyede benim çok yoğun bir şekilde uyguladığım bir yöntemdir. Üst yönetici iseniz bir kurumu her açıdan aldığınız noktadan bıraktığınızda farklı bir noktaya taşımanız gerekir. 15 yıl başkanlık yaptım. 15 yıl belediye başkanlığı çok uzun bir şey. Türkiye’de herkesin bir dönem, 5 yıl yaptığı bir ortamda 15 yıl bitti ve ayrıldık. Şimdi geri geldik. Bendeki aslında en büyük stres bakın buna inanın daha ayrılmadan, “Gönül rahatlığıyla ayrılabilecek miyim”, bunun stresidir. Bugünden düşünmem lazım. 5 yıl sonra ayrılacağım buradan. Ve ben ayrıldıktan sonra insanlar ne diyecek, ona göre çalışmanız lazım. Bu toplumun yaşlısına, gencine, hastasına, engellisine, dezavantajlı gruplarına toplumun yaşam kalitesini artıracak ne yapılabilirsek onların hesabını kitabını yapacak tedbirleri almak lazım. Onun için mali yapıyı düzelteceksiniz, iyi bir organizasyon oluşturacaksınız, toplumun ihtiyaçlarını belirleyeceksiniz. Belediyedeki mevcut fotoğrafı bir iki ay içerisinde çektikten sonra bu fotoğrafın ne olduğunu bilmeyen insanlar tarafından belki de sorgulanarak yargılanarak devam edecek uygulamalar geliştirdim. Bunları yapmak durumundaydım. Yapmasaydım bugün burada sizinle bu röportajı da yapamazdım. Onun için her şey ortada. İmaj maker ile bu iş gitmiyor, algıyla bu iş olmaz olmuyor, olursa ne kadar olduğu ortada. Belediyede bugün maaş ödendi ya ben bir ay boyunca gelecek ay maaş nasıl ödenir onun hesabı ile yatıp kalkarım. Bugüne kadar da maaşları hep zamanında ödedim. Geldiğim günden beri bir gün aksamamıştır. Benim kimseyle bir problemim yok. Ben makam mevki sevdalısı da değilim, eğer bugün makam sevdalısı olsaydım arkadaşlarım çok iyi biliyor bugün burada olmazdım. Başka yerdeydim. Benim yaşadığım yer olan Altındağ’a sevdam var. Geçmişte seçimlerde verdiğim sözlerin hemen hemen tamamına yakınını yaptım. Bu dönemde de verdiğimiz sözlerin hepsini bütün zorluklara rağmen yapacağız. İşi biliyoruz.

Başkan Veysel Tiryaki, Altınköy Açık Hava Müzesi'nde Hürriyet Ankara Haber Koordinatörü Murat Yılmaz’ın sorularını yanıtladı.