Gönüllü Hareketi’ni Türkiye’ye yayıyoruz

Fotoğraflar: Duygu Özbekçi Milli

Dernek Başkanı Sertaç Şipka, gönüllülüğün demokrasinin en üstün göstergesi olduğuna olan inancıyla 10 yıl önce Gönüllü Hareketi Derneğini kurdu. Gençlere eğitimde imkân yaratmak hayaliyle başladığı gönüllülük yolunda, ‘Emekli olunca yaparsın,’ sözlerine kulak tıkadı, gönüllülerle yürüttüğü faaliyetlerle 10 binden fazla insana dokunmayı başardı. Türkiye’nin her yerinden 6 bine yakın gönüllü başvurusu aldıklarını anlatan Şipka, çok yakında gönüllülerle gönüllü arayan kuruluşları buluşturacakları dijital bir platformu hayata geçireceklerini açıkladı. Başkan Sertaç Şipka ile gönüllüğün önemi ve her yaş grubuna dokunan projeleri üzerine keyifli bir sohbet gerçekleştirdik.

Gönüllü olarak çalışmalarınız ilk ne zaman başladı?
Üniversitedeyken topluluklarda, bazı derneklerde üye ve gönüllü olarak aktif çalışıyordum. Tekstil Mühendisliği Bölümünde okurken Avrupa Birliği programlarıyla tanıştım ve mezun olduktan sonra Almanya’da bir gençlik bilgi merkezinde gönüllü programa katıldım. Aynı zamanda iki gençlik merkezi ve izci kuruluşunda da çalıştım. Dört farklı kuruluştan edindiğim deneyimle Bursa’ya döndüğümde, bu tarz çalışmalar yapan kuruluşlar var mı diye araştırmaya başladım. Çünkü ben imkânı kısıtlı bir genç olarak, AB hibesi alarak bu programdan faydalanmıştım. 2009 yılında yurtdışından döndükten bir ay sonra Gönüllü Hareketi Derneğini kurdum ve de 10 yıldır aktif bir şekilde çalışmalar sürdürüyorum.

DERNEĞİ KURARKEN GOOOGLE’A SORDUM

Bu süreçte ne yapıyorsun diyen olmuştur muhakkak. Destek veren oldu mu?
Derneğin kuruluş hikâyesi gençlere imkân yaratmak adına başladı. Yirmi iki yaşındaydım ve başlangıçta arkamda bir destek yoktu tabii. Hatta derneği kurarken bile nasıl kuracağımı Google’a sordum. İlk tepki ailemden ve yakın çevremden geldi. Yaşıma oranla neden böyle bir işe girdiğimi anlayamadılar. Sorgulayan, önce bir işe gir çalış, emekli olunca yaparsın diyen çok oldu. Çünkü Türkiye’de en büyük yanlış algılardan bir tanesi sivil toplum çalışmalarının, gönüllülük faaliyetlerinin emekli olduktan sonra yapılabileceği düşüncesidir. Önce bu önyargıyı çevremde kırdıktan sonra yavaş yavaş beni desteklemeye başladılar.
Derneğin faaliyetleri öncelikle neler oldu?
Üniversitede aynı zamanda ebru sanatı ile ilgilendiğim için gençlik çalışmalarıyla birlikte sanatsal çalışmalara da yer verdik. Ancak bir yılın sonunda tamamen gençlik çalışmalarına yöneldik. İngilizce konuşma kulüpleri kurarak ilgili bakanlıklar aracılığıyla gençlerin yurt dışına gönderebilmek adına akreditasyonlarımızı tamamladık. 2010 yılında artık yüksek sesle gençlere yurtdışına ücretsiz bir şekilde gönderiyoruz dediğimizde, katılımlar, başka neler yapıyorsunuz ya da biz neler yapabiliriz diye soranlar artmaya başladı. Bir süre sonra öneriler de arttı.

10 BİNDEN FAZLA KİŞİYE DOKUNDUK

Gönüllülük çalışmalarında yer almak isteyen kişilere bir nevi ortam hazırlamış, yön de göstermiş oldunuz?
Evet, şunu da gördük aslında, herkes gönüllü bir şeyler yapmak istiyor ancak gerekli adresleri bulamıyorlar, nasıl yapacaklarını bilmiyorlar. Yeterince zaman ayıramayacaklarını ya da bütçelerinin yeterli olmayacağını düşünüyorlar. Ancak gönüllü olmaya başladıkları zaman bu işin böyle olmadığını gördüklerinde daha fazla motive oluyorlar ve çok daha fazla alanda kalmaya çalışıyorlar. Gönüllülüğün temel kriterlerinden biri başkasına faydası olmasıdır. Yaptığın şeyden de mutlaka kendine de bilgini, becerini, yeteneklerini geliştirmek anlamında kazanımların oluyor. Ama bunlar hiçbir zaman temel amaç değil, işin ödülü gibi olmalı. Gönüllülük demokrasinin en üstün göstergesidir. Seçimlerde bir kez oy verirsiniz; ancak gönüllü olduğunuzda içinde yaşamak istediğiniz topluluk için her gün oy vermiş olur, gelişim ve değişime katkı sağlarsınız.
Kaç üyeye sahipsiniz. Çalışmalarınız ne kadar kişiye dokundu bu zamana kadar?
Aktif olduğumuz dönemde 200’ü aşkın gönüllümüz var. Dernek çalışmalarınızı beş farklı alanda yürütüyoruz. Sosyal sorumluluk projelerimizde yararlanıcılarının aileleriyle birlikte her yıl doğrudan temas ettiğimiz bine yakın kişi var. On yılda 10 binden fazla insana dokunduğumuzu söyleyebiliriz.

YURTDIŞINDA GÖNÜLLÜ ÇALIŞIYORLAR

Hiç şehrinden çıkmamış ve de yabancı dilini geliştirmeye çaba gösteren gençlerin hayallerini gerçeğe dönüştürüyorsunuz. Nasıl bir sistem yürütüyorsunuz?
Avrupa Dayanışma Gönüllüleri Ağı Programı çerçevesinde AB’den akreditasyonumuz var ve stratejik planları doğrultusunda eğitim kültür başlığı altında çeşitli gönüllülük programları yürütebiliyoruz. Hazırladığımız projelerle yurt dışından hibe alarak öğrencilerin tamamen ücretsiz faydalanmasını sağlıyoruz. Bu program 17-30 yaş arası gençlerin 2-12 ay arasında Avrupa ülkeleri ya da komşu coğrafyadaki bir ülkede gönüllülük faaliyetine katılmasını destekliyor. Ulaşım, konaklama, yemek masrafları karşılanıyor, sağlık sigortaları bulunuyor, gittikleri ülkeye göre de değişen cep harçlığı alıyorlar. Aynı şekilde bizim de derneğimizde yurt dışından gelen gönüllerimiz var. Çocuklarına dil pratiği kazandırmak isteyen ailelerin yanında konaklıyorlar. Gençler için müthiş bir fırsat. Dernek olarak aynı zamanda AB gençlik bilgi merkezlerinden olan Eurodesk Türkiye Yerel Temas Noktalarından biriyiz. Gençler Avrupa fırsatları ile ilgili her konuda bize ulaşabiliyorlar.

BENİM ADIM GELECEK

Ürettiğiniz sosyal sorumluluk projelerinde nelere dikkat ediyorsunuz özellikle?
Daha çok ihtiyacın sürekli olduğu projeleri gerçekleştirmeye, yararlanacak kişilerin gerçekten faydalanabiliyor olmasına ve çalışmaların sürdürülebilir olmasına dikkat ediyoruz. Amacımız projelerimizi yıllar boyu devam ettirebilmek. Bunlardan bir tanesi de bu yıl dördüncüsünü gerçekleştirdiğimiz kariyer mentörlüğünü benimseyen “Benim Adım Gelecek” projesidir. Özel sektörde çalışan üst düzey yöneticiler, deneyimli kişiler gönüllü olarak bu programa katılarak, üniversite üçüncü ve dördüncü sınıftan programa başvuran öğrencilere ustalık yapıyorlar. Eğitimler, teknik geziler, sosyal etkinliklerle desteklenen usta-çırak ilişkisi kuruyoruz. Aynı zamanda çırakları verdiğimiz eğitimler doğrultusunda sosyal fayda odaklı projeler üretmeleri için de yönlendiriyoruz.

OYUNLA BÜYÜSÜNLER DİYE KOŞUYORUZ

Çocuklar için başlattığınız “Oyunla Büyü” projeniz ile neyi hedefliyorsunuz?
Kırsal bölgelerdeki çocukların eğitim imkânlarından faydalanması adına yürüttüğümüz projemizin bu yıl üçüncü yılı. Şu anda Orhaneli’de devam ediyoruz. Her cumartesi toplamda 20 hafta boyunca eğitim verdiğimiz gönüllülerle çocukların okullarına gidiyoruz ve yaratıcılık, İngilizce, bilim, drama gibi alanlarda etkinlikler yapıyoruz. Bu zamana kadar iki binin üzerinde çocuk katıldı. Bu çalışmayı biraz daha yaygınlaştırmak ve daha dezavantajlı bölgelere de gitmek üzere oyun karavanı temin etmeye çalışıyoruz. Adım Adım platformuna Bursa’dan katılan ilk dernek olduk ve online hesap verilebilirlik ve şeffaflık kriterlerini sağlamak adına bağışçı hakları beyannamesini tanıdık ki herkes bağışının nereye gittiğini sorgulayabilsin. Son bir yıldır 130 gönüllü koşucumuzla oyun karavanı projesi için koşuyoruz. Bugüne kadar 100 bin lira gibi bir rakam topladık, bir o kadar daha toplayabilirsek projemizi hayata geçireceğiz. Bütün çabamız çocuklara farklı bir gelecek hayali kurmalarını sağlayabilmek.

OYUNCAK KÜTÜPHANESİ PAYLAŞIMI ÖĞRETİYOR

Gelelim bir diğer sosyal projeniz Oyuncak Kütüphanesi’ne. İlgisi sizi de şaşırtan bir proje olmuş?
Oyuncak Kütüphanesi, derneğimizin de ofisinin bulunduğu Karaman Dernekler Yerleşkesi’nde yer alıyor. Öncelikle sosyoekonomik durumu düşük olan ailelerin çocuklarına hem oyuncak sağlamak hem de tüm çocuklara erken yaşta paylaşım kültürünü sağmayı amaç edinmiştik. Ancak gördük ki gelir düzeyi iyi olan ailelerde çocuklarına tüketim kültürü yerine paylaşım kültürünü vermek, sorumluluk duygusunu aşılamak adına getirmeye başladılar. Çocuklar öncelikle kütüphanemize üye oluyorlar ve en fazla bir ay içinde geri getirmek koşuluyla 2 oyuncak ve bir kitap alabiliyorlar. Kütüphanedeki oyuncakların tamamı aileler ve çocuklar tarafından bağışlanmış oyuncaklar. Bir yıl içerisinde 250’nin üzerinde üyemiz oldu. Haftalık ziyaret eden üyelerimiz de var.

SESLİ KİTAP PROJESİ

Sizde proje bitmiyor. En son başlattığınız Sesli Kitap projesi de çok önemli bir yaraya merhem olmak için yola çıktı. Nasıl karar verdiniz?
Aslında seslendirme çalışmalarına ilk Nilüfer Belediyesi Görme Engelli Spor Kulübü’ne gönüllü desteği vererek başlamıştık. Bu çalışmayı daha da yaygınlaştırmak için gönüllü arkadaşlarımız kendimize de bir seslendirme odası kurma talebinde bulundular. Kırpart firmasının ana sponsorluğunda 2 kabin kurduk. Aslında biz de seslendirmeleri yaparken bu kadar ihtiyaç olduğunun farkında değildik. 2016’nın verisiyle ülkemizde 22 bin görme engelli var ve ne iş hayatında, ne sosyal hayatta ne de okullarda çok fazla göremiyoruz. Çalışmamızın temelinde de bu yatıyor. Seslendirdiğimiz kitaplar daha çok engelli bireylerin eğitim hakkına erişmelerini sağlamak adına daha çok ders ve test kitaplarından oluşuyor. Amacımız seslendirilen kaynakları belli bir noktaya getirdikten sonra bir mobil uygulama ile bütün görme engellilerin kullanımına açmak

GÖNÜLLÜLERİ BULUŞTURUYORUZ

Gönüllülük adına gelecek için hedefleriniz neler?
Derneği kurarken bu kadarını bile hayal etmemiştim. Ama şimdi 10 yıllık deneyime sahip bir sivil toplum kuruluşu yöneticisi olarak, derneğimizi tamamen kurumsal bir yapıya dönüştürmek, kişilerden bağımsız bir yapıya ulaştırmak, daha fazla insanın katılımını açabileceğimiz bir yönetim organizasyon yapısını kurmak için çalışmalara başladık. Diğer illerden de Gönüllü Hareketi ile ilgili çok soru alıyoruz. Bu bizi Bursa merkez olmak üzere diğer şehirlerde de gönüllük üzerine yapılanma hedefini koymaya itti. Web sitemizden 6 bine yakın kişinin başvurusunu aldık. Türkiye’de gönüllü olmak isteyenlerin katılabileceği dijital bir platform oluşturarak, gönüllüye ihtiyacı olan kurum kuruluşları buluşturmak için hazırlıklara başladık. Şu anda gonulluharitasi.org adresimizden deneme çalışmalarını yürütüyoruz. Gönüllü başvurularını bu siteden almaya bu hafta başladık. Gönüllüler istedikleri bir konu başlığında bir çalışmaya katılmak isterlerse diğer sivil toplum kuruluşunun çalışmalarına da katılabilecekler. Biz de izleme, değerlendirme ve ölçümlemesini yapacağız.