İnsülin direnci önemli

Tatlı sevmeyen olabilir mi bilmiyorum, varsa da istisnadır. Bana gelince...Bir zamanlar ben de “tatlı sever” biriydim. İnsülin direncine bağlı kilo sorunum ve şekerle unun sağlık zararları hakkında öğrendiklerim beni tatlılardan uzaklaştırdı. Ha, canım çekmiyor mu? Çekiyor ama “tutku” derecesinde değil. Minik bir parça çikolata ya da küçük bir parça sütlü tatlıyla durumu idare edebiliyorum.İsterseniz biraz daha detay: Otuzlu yaşlara kadar kilo sorunu olan biriydim. Çocukluk ve gençlik yıllarımı “fazla kilolu” olarak tamamladım. Kırklı yaşlardan sonra durum değişti.

AKLINIZDA OLSUN

“İnsülin-kilo ilişkisi”ni keşfeden Kanadalı Dr. Jenkins’in bulgularını okuduğumda kilo sorunumun insülin direncinden kaynaklandığını fark ettim.İyi bir insülin direnci yöneticisi olmayı öğrenerek doksanlı yılların ortalarında fazla kilolarımın önemli bir kısmından kurtuldum ama hâlâ dikkatliyim. Beslenmeme özen göstermez, şekerli, tahıllı besinlerden uzak durmazsam ve hemen her gün düzenli egzersiz yapmazsam kilomu da, tatlı yeme arzumu da zorlukla kontrol edebiliyorum. Özeti şu: Ciddi bir tatlı düşkünlüğünüz varsa probleminizin sadece “damak tadınızı yönetememekten” değil, “insülin direncinden” de kaynaklanabileceği aklınızda olsun. 

FORMÜL AYNI

Kilo kontrolü çalışmalarının net ve açık sonucu şu: İki temel kurala uymazsanız kilo sorununuzu çözemezsiniz.Ne tek başına diyet yapmak, ne de yalnızca egzersizlere yüklenmek probleme kalıcı çözüm sağlayamıyor, ya kilo verilemiyor ya da verilenler fazlasıyla geri alınıyor. Kısacası etkili ve kalıcı çözüm için aldığınız kalorileri azaltacak, bedeninize (metabolizmanıza) uygun gıdalar tüketecek ve aynı zamanda her gün düzenli egzersiz yapacak, yani yürüyeceksiniz.Özetle bizim o eski cümle hala geçerliliğini koruyor: Yediklerinizin yarısı, yaptıklarınızın iki katı.

İNSÜLİN DİRENCİ TESTİ -BUNLAR VARSA DİKKAT

İnsülİn direncinin tek işareti tatlı düşkünlüğü, şeker tutkusu, pilav, makarna, ekmek bağımlılığı değil, başka işaretleri de var ve bazılarını aşağıda bulacaksınız. Eğer sizde bunların sadece biri bile varsa açlık kan şekeri ve insülin seviyelerinizi ölçtürmenizi, insülin direncinizin olup olmadığını öğrenmenizi tavsiye ederim:

- Beliniz geniş, göbeğiniz büyük, gıdınız sarkıksa, bel çevreniz kadınsanız 88-90, erkekseniz 100 cm’den genişse

- Çabuk acıkıyor, hızlı yiyor (hatta bazen neredeyse çiğnemeden yutuyor), tatlılar, şekerlemeler ve tahıllı yiyeceklere aşırı ilgi duyuyorsanız

- Uzun süre aç kalabiliyor ama yemeye başlayınca duramıyor, önce yemek, sonra kuruyemiş, meyve, bitmedi, ardından tatlı krizlerine giriyorsanız

- Yemeklerden sonra (özellikle akşamları) uyukluyor ya da kafa karışıklığı yaşıyorsanız

- Acıkınca sinirli oluyorsanız

- Kan analizlerinizde iyi kolesterol HDL’niz düşük ve/veya trigliseridiniz yüksek, ürikasidiniz fazla bulunmuşsa

- Hipertansiyonlu ya da diyabetli biriyseniz

- Yemek sonrası hipoglisemileri yaşıyorsanız

- Karaciğer yağlanması, safra kesesi taşınız varsa

NASIL ÖLÇÜLÜYOR?

İnsülin direncini ölçmek gayet basit!

8-10 saatlik açlıktan sonra laboratuvara bir kan örneği veriyorsunuz. Açlık kan şekeri ve açlık insülininiz belirleniyor. Daha sonra insülin ve şeker rakamları çarpılıp bulunan değer 405’e bölünüyor. Sonucun 2.5’tan fazla olması durumunda insülin direncinin varlığı kesinleşiyor. Rakam ne kadar yüksekse, bu direncin o kadar yüksek olduğu anlamına geliyor. Değerlendirmenin tabiî ki başka detayları da var ama onlar size değil doktorlara lazım bilgiler.

NEDEN YÜRÜMELİYİZ

Kaslarımız sadece hareket etmemizi ve dengemizi sağlamıyor.
En çok kalori tüketip en çok enerji üreten de o yine onlar. Bunları yaparken de süpürge gibi çalışıp, kandaki şeker ve insülini sünger gibi emiyorlar. Hareketsiz kaldıklarındaysa insülin ve şeker kanda birikiyor, süratle insülin direnci gelişiyor. Yani insülin direnci sadece şekerli, unlu-nişastalı, bol karbonhidratlı beslenmekten kaynaklanan bir sorun değil, kasları kullanmamak da önemli bir sebep.

İRİ KASLARA DİKKAT

İşte bu nedenle kaslarımızı sık kullanmak, özellikle “iri kasları”mızı harekete zorlamak şart.
Bedendeki toplam kas kütlesinin yüzde sekseni göbek çizgisinin altında, kalça, uyluk ve bacaklarda. Onları en çok çalıştıran da yürümek. Özeti şu: Pek çok nedenle ama aynı zamanda insülin direncinden korunmak, varsa da kurtulmak için yürümek zorundayız…

KİLO SORUNUNUZ VARSA YOLA ÇIKMADAN ÖNCE İNSÜLİNİ ÖLÇTÜRÜN

Kİlo sorunu yaşayanların en az dörtte birinde insülin direnci problemi var.
Bu, erken fark edilip gerekli tedbir alındığında yönetilebilen bir sorun. Bunun için de yapmanız gereken iki temel şey var:
Özel bir beslenme modeline mümkün olduğunca uyum göstereceksiniz. Bunun yolu karbonhidratları azaltmak ve şekerden (her türlüsü) uzak durmak. İkinci görevinizse her gün düzenli egzersiz yaparak kaslarınızı adeta birer insülin süpürgesi haline getirmek. Yoksa hayat kalitenizi etkileyecek pek çok sorunla karşılaşmanız kesin gibidir: Şişmanlık, hipoglisemi atakları, şeker hastalığı, hipertansiyon, karaciğer yağlanması, gut atakları, kalp krizleri ve inmeler…

İNSÜLİN DİRENCİ NE YAPAR

İnsülİn direncine paçayı kaptırmak kötü bir durum. Nedeni şu…

- Kilo aldırır, şişmanlatır

- Karaciğeri, pankreası, kalbi yağlandırır, hipoglisemi atağına yol açar.

- Trigliseridi yükseltip damar sertliği, kalp krizi ve inmelere zemin hazırlar.

- Şeker hastalığının ilk işareti olabilir. Önce gizli, sonra da açık şeker hastalığı olabilir.

- İlişkili olabileceği düşünülen bazı kanserler de var: Meme kanseri, karaciğer kanseri…