Çocuklarımızın mizacını anlamamız çok önemli

Psikolog Prof. Dr. Ayşe Bilge Selçuk, çocuk gelişimi alanında ülkemizdeki önemli isimlerden biri. Akademisyen Emre Dorman’ın ‘Aklımdaki Sorular’ programına katıldığında, anne-babalardan kendisine ebeveynlik hakkında çok soru gelmiş. Ve Dorman’la birlikte söyleşi tarzında bir kitap hazırlamaya karar vermişler. Selçuk ‘Her Koşulda Ebeveynlik’ kitabı için “Ebeveynlerin güvenilir bilgiye çok ihtiyaç duyduğu farkındalığıyla ortaya çıktı bu kitap” diyor.  

Bir evde aynı ekonomik koşullar ve aynı anne-babadan doğmuş çocukların farklı özellikleri var. Burada mizaç devreye giriyor. Mizaç neden önemli?

Kardeşler aynı evde yetişseler bile, anne-babalarıyla ilişkilerinin aynı olduğunu söyleyemeyiz. Daha hamilelik döneminden itibaren bebeklerin gelişimleri farklılaşıyor. Kardeşlerin sağlıkları, fiziksel özellikleri gibi mizaçları da farklıdır. Anne-babanın çok ağlayan bebekle kurduğu ilişkiyle az ağlayan bebekle kurduğu ilişki aynı olmuyor. Çocukların gelişimsel ihtiyaçlarını desteklemek için gereken ebeveyn davranışları da aynı değil. Bu durumları fark etmek, doğru anlamak iyi ebeveynliğin ilk şartı.  

Çocukluk çağı insanların tüm yaşamını etkiliyor. Bu çağda anne-babaların dikkat etmesi gereken en temel şeyler neler?

Anne-babalar, öncelikle kendi kontrollerinde olan durumlardan, kendi davranışlarından çocuk nasıl etkileniyor, buna dikkat etmeliler. Ebeveynin kendisinin duygu kontrolünde zorluk yaşıyor olması, çok kaygılı veya öfkeli olması, çocuğun da duygu kontrolünde zorluk çekmesine sebep olur. Dikkat edilmesi gereken bir durum da diğer kişilerden ve olaylardan çocuğun nasıl etkilendiği. Anne-babanın sahip olması gereken belki de ilk özellik iyi bir gözlemci olmak. Böylece çocuk duygusal ve davranışsal olarak zorlanıyorsa bunun hızlı şekilde önü alınabilir. Zorlanma devam ettikçe kuvvetleniyor, daha kalıcı psikolojik güçlükler halini alıyor. 

Biz okula çok anlam yüklüyoruz, oysa siz sosyal çevrenin ve ebeveynliğin daha önemli olduğunu ifade ediyorsunuz...

Elbette okul da arkadaşlarla olan ilişki de çok önemli. Okul ilerideki yetişkinlik hayatının bir provası ve çocuk pek çok beceriyi orada, çok farklı özellikteki insanlarla deneyimleme, geliştirme şansı buluyor. Sosyal becerilerin gelişmesi için sosyal ilişki şart. Ama çocuğun gelişiminin temelinin atıldığı yer ev. Çocuğun insanları ilk tanıdığı, dünyanın ne kadar güvenli bir yer olduğuna dair ilk fikir edindiği, beyin gelişiminin çevre etkilerine en açık olduğu zaman erken çocukluk yılları. Anne-babanın güven verici olması lazım. Bu, hem şefkatli olmak hem de çocuğun gelişimi için ihtiyaç duyduğu cesaretlendirmeyi yapmak demek. Ayrıca davranışlarımızın etkisi bir çocukta farklı, diğerinde farklı olabilir. Bunun ayırdına vardığımız zaman çocuğumuzla ilişkimizi değiştirmemiz mümkün oluyor. Çocukta duygusal ve davranışsal bazı güçlükler varsa bunları görmezden gelmesinler; değişim her zaman mümkün.

HADİ GİDELİM

KÜÇÜK PRENS

Dünyanın en çok okunan kitaplarından ‘Küçük Prens’in tiyatro uyarlaması çocukları bekliyor.

Yer: İstanbul-Watergarden PSM

Tarih: Yarın Saat: 13.00/15.00 Yaş: 3+

İletişim: (0216) 504 75 25

Fiyatı: 56.50 lira

HAFTANIN KİTABI

FİGÜRDEN KARAKTER

‘Picasso’nun Gözleri’nde, dünyaca ünlü ressam Picasso’nun tablolarındaki figürler karakterlere dönüşüyor.

Yayınevi: Tudem Yazan: Asuman Portakal Tür: Roman Yaş: 8+

Sayfa: 72 Fiyatı: 23 lira

FOTOĞRAFINI ÇEK, GÖNDER

Ailenizin minik üyesinin fotoğrafını çekin, #HürriyetÇocuklaHayat etiketiyle Instagram’da paylaşın, bu sayfada yayımlayalım.

Zeynep Özsoy Gökırmak’ın kızı Derin.